Mỹ và EU cùng bất ngờ tuyên bố muốn bình thường hóa quan hệ với Cuba

"Hôm nay Mỹ chọn để cắt bỏ các xiềng xích của quá khứ, để hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn cho nhân dân Cuba, cho người Mỹ, cho toàn bộ khu vực bán cầu của chúng tôi và cho toàn thế giới", ông Obama tuyên bố tại Nhà Trắng.

Theo Yahoo News, sự thay đổi bất ngờ diễn ra sau khi Cuba chính phủ Cuba quyết định trả tự do cho công dân người Mỹ Alan Gross vì lý do nhân đạo sau khi đã hoàn thành 5 năm trong bản án tù giam 15 năm mà tòa án Cuba đã tuyên phạt nhân vật này với tội danh xâm phạm độc lập, chủ quyền lãnh thổ và hoạt động gián điệp tại Cuba. Đổi lại, chính phủ Mỹ cũng đã quyết định trả tự do cho 3 chiến sỹ tình báo nước này trong nhóm 5 người bị phía Mỹ kết án tù giam từ năm 2001.

Cùng ngày, Chủ tịch Cuba, Raul Castro cho biết ông đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ hôm 16/12 vừa qua trước khi Tổng thống Obama ra tuyên bố về việc Mỹ sẽ thay đổi các chính sách về Cuba cũng như theo đuổi việc bình thường hóa quan hệ với nước này.

Cuộc trò chuyện giữa Obama và Raul Castro, theo các quan chức Mỹ cho biết kéo dài 1 giờ 45 phút, là sự tiếp xúc đầu tiên kể từ năm 1959 sau cuộc cách mạng Cuba, dẫn đến một lệnh cấm vận kinh tế của Mỹ với quốc đảo này. Sự sụp đổ của Liên bang Xô viết và kết thúc của Chiến tranh Lạnh đã không dẫn đến việc Washington chấm dứt lệnh trừng phạt của mình.

Mỹ và Cuba đã không có đại sứ quán kể từ năm 1961. Mỗi bên chỉ có một "phần lợi ích" đặt trong đại sứ quán ở nước khác.

Một số đảng viên Cộng hòa và đảng Dân chủ của Mỹ tuyên bố sẽ phản đối chính sách mới của ông Obama dù nó sẽ tạo thuận lợi hơn cho người Mỹ đi du lịch đến Cuba, nơi nổi tiếng với rượu rum huyền thoại và xì gà mang tính biểu tượng của Cuba.

"Đối với những người phản đối lộ trình tôi công bố ngày hôm nay, hãy để tôi nói với họ rằng tôi tôn trọng ý kiến của họ và cam kết dân chủ", Obama nói. "Câu hỏi đặt ra là làm thế nào chúng ta giữ vững cam kết đó. Tôi không tin rằng chúng ta có thể tiếp tục làm điều tương tự trong hơn năm thập kỷ như vừa qua".

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon ngày 17/12 hoan nghênh bước đi “tích cực” khi Mỹ đang có kế hoạch khôi phục các mối quan hệ ngoại giao với Cuba hơn 50 năm sau khi các mối quan hệ này bị cắt đứt.

Phát biểu trước báo giới, ông Ban Ki-moon nhấn mạnh: “Tin tức này rất tích cực. Tôi muốn cảm ơn Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch Raul Castro vì những bước đi quan trọng hướng tới bình thường hóa quan hệ. Như nhiều lần được nhấn mạnh thông qua các nghị quyết của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc, đã đến lúc hai nước cần khôi phục lại các mối quan hệ. Tôi hoan nghênh những tiến triển đạt được trong ngày hôm nay. Tôi hy vọng những biện pháp mới này, tuyên bố mới này sẽ giúp mở rộng sự giao lưu giữa nhân dân 2 nước vốn đã bị chia tách suốt một thời gian dài. Liên Hợp Quốc sẵn sàng hỗ trợ hai nước vun đắp mối quan hệ láng giềng tốt đẹp”.

Trong khi đó, dẫn lời người đứng đầu cơ quan ngoại giao của EU, bà Federica Mogherini nhấn mạnh EU cũng mong có thể mở rộng quan hệ với tất cả các bên trong xã hội Cuba. “Giờ đây một bức tường khác đã bắt đầu đổ xuống” – bà Mogherinói.