Mỹ - Trung Quốc căng thẳng về truyền thông

Trên thực tế, Trung Quốc chỉ cấp thị thực 12 tháng cho các nhà báo Mỹ nên quyết định này sẽ ảnh hưởng đến gần như toàn bộ phóng viên xứ Cờ hoa, đặc biệt là những người đã có kinh nghiệm đưa tin tại quốc gia này trong nhiều năm. Trung Quốc cũng yêu cầu 3 cơ quan báo chí trên cùng Tạp chí Times và Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) cung cấp thông tin về nhân sự, tài chính, hoạt động. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, ngoài phạm vi Trung Quốc đại lục, các phóng viên Mỹ cũng không được tiếp tục tác nghiệp tại Hồng Kông và đặc khu hành chính Ma Cao.

Căng thẳng này bắt đầu từ ngày 18-2 khi Mỹ quyết định siết chặt quản lý nhằm vào các cơ quan truyền thông của Trung Quốc với tuyên bố Hãng thông tấn Tân Hoa xã, Đài Truyền hình Trung Quốc, Đài Phát thanh quốc tế Trung Quốc, tờ China Daily và Nhân dân nhật báo sẽ được coi như Đại sứ quán nước ngoài. Theo quy định của Mỹ, các thực thể được xác định là phái bộ nước ngoài phải tuân thủ một số yêu cầu hành chính nhất định, vốn cũng áp dụng cho các cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài tại Mỹ. Như vậy, 5 cơ quan truyền thông trên sẽ phải thông báo cho Bộ Ngoại giao Mỹ danh sách toàn bộ nhân viên, kể cả các nhân viên là công dân Mỹ cũng như những tài sản mà các cơ quan này hiện nắm giữ. 

Trước động thái trên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhận định, Chính phủ Mỹ những năm gần đây đã áp dụng nhiều hạn chế không có cơ sở đối với các cơ quan truyền thông và phóng viên Trung Quốc tại nước này, khiến họ gặp nhiều khó khăn trong quá trình tác nghiệp, đồng thời trở thành mục tiêu bị phân biệt và chịu sức ép vì mục đích chính trị. Phía Trung Quốc cho rằng, những hành động của Mỹ là thành kiến gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới danh tiếng và hình ảnh của các tổ chức truyền thông Trung Quốc, hoạt động của các cơ quan này tại Mỹ cũng như làm gián đoạn các hoạt động đối ngoại nhân dân và trao đổi văn hóa giữa hai bên. 

Liên quan đến sự việc này, Phụ trách biên tập Marty Baron của tờ Washington Post cho rằng, đây là một sự cố đáng tiếc. Giữa lúc tình hình dịch Covid-19 đang ngày càng nghiêm trọng, cần có những thông tin kịp thời. Phụ trách biên tập Dean Baquet của tờ New York Times thì kêu gọi chính phủ hai bên nhanh chóng giải quyết mâu thuẫn. Các nhà phân tích nhận định, “cuộc chiến” truyền thông giữa Mỹ và Trung Quốc nếu tiếp tục leo thang có thể sẽ tác động bất lợi đến việc hợp tác nhằm giảm nhẹ tác động tiêu cực của tranh chấp thương mại giữa hai nước, đặc biệt là việc thực thi thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 mà hai bên ký kết hồi tháng 1 vừa qua.