Múa “Châu Âu gặp Châu Á”: Những va chạm để phát triển

Lần đầu tiên tổ chức (năm 2011) liên hoan chỉ gồm những tác phẩm độc lập của các quốc gia tham dự. Đến lần hai và ba (năm 2012, 2013), liên hoan mới chỉ "dè dặt" có thêm tác phẩm ngắn hợp tác giữa các nước thì Liên hoan Múa đương đại "Châu Âu gặp Châu Á" năm nay có đến 2 tác phẩm dài hơi có sự kết hợp Âu - Á trong múa. Xem ra đã "có nhiều sự va chạm hơn, hòa nhập, chia sẻ để các nghệ sĩ cảm nhận, trau dồi kỹ năng và vốn nghề", như bà Almuth Meyer - Zollitsch, Giám đốc Viện Goethe Hà Nội - đơn vị điều phối liên hoan, phát biểu.

"Hà Nội những bụi sao" do nghệ sĩ Đức Arco Renz dàn dựng do 5 nữ nghệ sĩ múa của Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam và hai nghệ sĩ tự do Nguyễn Duy Thành và Vũ Ngọc Khải thể hiện. Cũng đã quen sau những vở diễn hợp tác dàn dựng với các nghệ sĩ Đức, nghệ sĩ múa Việt Nam nắm bắt khá nhanh nội dung và yêu cầu của vở múa dài 60 phút này. Tác phẩm thể hiện sự giao thoa mạnh mẽ và sinh động của nghệ thuật ballet kinh điển với bối cảnh xã hội Việt Nam trẻ, năng động. Khi mới hình thành ý tưởng, biên đạo Arco chưa định hình trước được sẽ làm gì. Ông muốn để tất cả các thành viên tham gia vào vở múa theo cách thức vừa tập vừa dựng bài rồi chủ đề và hình thái của vở diễn sẽ dần hình thành. Các thành viên đã lao động cùng nhau trong hai tháng và làm nên tác phẩm gồm 3 cảnh mà người xem sẽ cảm thấy một sự hòa quyện ý tưởng tuyệt vời. Nghệ sĩ Arco cho biết: "Chúng tôi không làm một tác phẩm theo phong cách Châu Âu hay Châu Á mà làm việc ở "không gian thứ ba" - cùng tìm hiểu về nhau và tìm ngôn ngữ chung thể hiện mình".

Cũng giống như "Hà Nội những bụi sao", vở "Gió xào xạc" của nghệ sĩ Bỉ Karine Ponties dàn dựng riêng cho Nguyễn Văn Nam của Việt Nam, yêu cầu rất cao ở sự vận động sáng tạo, hợp tác tạo nên tác phẩm của các nghệ sĩ. Nguyễn Văn Nam là solist tài năng của Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam đã vượt qua cuộc tuyển lựa khắt khe biên đạo, kiêm diễn viên múa hàng đầu của Bỉ để đến với vở diễn. Dù đã khá quen với việc múa solo, đã từng đoạt HCV Liên hoan Múa quốc tế tại Huế với vở "Mùa đom đóm", nhưng để thực hiện một mình, liên tục một vở múa trong 20 phút thì quả là thách thức lớn đối với Nguyễn Văn Nam, nhất là với diễn viên được đào tạo chuyên về ballet. Anh chia sẻ: "Đây là vai diễn solo thực sự với ngôn ngữ múa và chất liệu múa được xây dựng thông qua cuộc đối thoại giữa tôi và bà Karine". Hai bên trao đổi với nhau thông qua điện thoại, email và clip từ nhiều tháng qua để có thể đưa ra cách thể hiện riêng, xây dựng những động tác mang tính cá nhân, mạnh mẽ, năng động và đầy chất thơ chứ không thuần túy mang tính giải trí. Và 10 ngày nay, biên đạo Karine và Nguyễn Văn Nam đã vắt kiệt mình mỗi ngày 9 giờ để cho ra mắt "Gió xào xạc". Trước buổi diễn, đạo diễn người Bỉ hài lòng với phần thể hiện của Nguyễn Văn Nam và khen ngợi tài năng của anh.

Những sự "gặp gỡ", thậm chí "va chạm" giữa các nghệ sĩ đa quốc gia trong việc dàn dựng chung một vở diễn là điều rất cần thiết cho sự phát triển của múa nói riêng và nghệ thuật nói chung, không chỉ với nghệ sĩ Việt Nam. Như biên đạo Arco Renz cho rằng: "Điều quan trọng là những chia sẻ chung và trải nghiệm về một quá trình trở nên ý nghĩa với mỗi người tham gia".