Một năm phẳng lặng

Năm 2013, nhìn chung, vàng không còn "sốt". Người ta cũng không còn bàn cãi về câu chuyện "độc quyền vàng miếng", mặc dù trước đó Ngân hàng Nhà nước trao "ưu ái" cho vàng SJC thương hiệu vàng miếng quốc gia. Giao dịch trên thị trường dần ổn định, tình trạng "bát nháo", đổ xô đi mua vàng SJC hay xếp hàng để bán vàng đã không còn xảy ra. Bất chấp chênh lệch giá vàng mang thương hiệu SJC và các thương hiệu khác vẫn là một khoảng cách đáng kể nhưng có vẻ như người dân cũng quen dần với thực tế đó, nên vàng không còn là đề tài "nóng" trên các diễn đàn. Ngay cả chuyện giá vàng trong nước đắt hơn thế giới 3-5 triệu đồng, cũng không còn gây nhiều tranh cãi. Vậy nên, người cần mua vẫn cứ mua, người cần bán cứ bán. Tuy nhiên, phải nhìn nhận, vàng không còn là kênh đầu tư số một, không là sự lựa chọn tối ưu trong mắt giới đầu tư và cũng vì một lý do khác Ngân hàng Nhà nước liên tục tổ chức các phiên đấu thầu vàng để cung ứng cho thị trường. Qua mấy chục phiên đấu thầu, với hàng trăm tấn vàng trúng thầu, "cơn khát" vàng trên thị trường đã hạ nhiệt. Trong suốt những tháng cuối năm, thị trường thường xuyên vắng vẻ, nếu không muốn nói là "đìu hiu".

Thị trường chứng khoán cũng bước qua một năm không có nhiều điều để nói. HNX-Index của sàn Hà Nội cứ "lẹt đẹt" ngưỡng 60 điểm, không có nhiều cơ hội để vượt qua ngưỡng 70 điểm. Sàn giao dịch TP Hồ Chí Minh chẳng khá hơn khi chỉ số VN-Index không bỏ xa ngưỡng 500 điểm. Mặc dù thị trường vẫn có những phiên "bùng nổ" khối lượng giao dịch khi có gần 200 triệu đơn vị khớp lệnh, nhưng nhìn chung, chứng khoán cũng không phải là kênh đầu tư dễ "hốt bạc" như thời kỳ đỉnh cao. Hết hấp dẫn, chứng khoán không còn là "mốt", các công ty dần đóng cửa, chỉ còn những công ty lớn mới đủ sức tồn tại. Phá sản là từ khá quen thuộc trong giới làm chứng khoán.

Thị trường ngoại tệ "bình yên" trong suốt năm qua. Ít tăng, nên ít giảm, giá USD, đồng tiền vốn được coi là "vua" của các loại tiền khá ổn định, khiến tâm lý găm giữ ngoại tệ không còn tồn tại trong doanh nghiệp cũng như người dân. Tình trạng đô la hóa không còn phổ biến. Nhiều loại hàng hóa, dịch vụ trước đây được niêm yết bằng giá USD, nay đã được thay bằng đồng nội tệ. Thị trường ngoại tệ "chợ đen" hết chỗ đứng, những kẻ đầu cơ không còn cơ hội "làm giá" khi giá USD trên thị trường tự do gần như tương đương với thị trường chính thức. Tỷ giá không khiến giới doanh nghiệp phải đau đầu như những năm trước khi không còn những cơn ấm lạnh…

Riêng về lãi suất, nhìn lại tháng 9-2011, lãi suất cho vay ở mức 20-25%/năm, thì đến cuối năm 2013 chỉ còn 9-10%/năm. Nếu những năm trước, Ngân hàng Nhà nước thường xuyên phải có văn bản "tuýt còi" những ngân hàng huy động vượt rào, hay cho vay với lãi suất quá "ngất ngưởng" thì tháng 12-2013, Ngân hàng Nhà nước lại có thông báo sẽ xử lý những ngân hàng cho vay với lãi suất thấp hơn lãi suất huy động. Có nghĩa là giờ đây cho vay với lãi suất quá thấp sẽ tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các ngân hàng. Động thái này của Ngân hàng Nhà nước cũng cho thấy một thực tế, nguồn vốn nhàn rỗi của các ngân hàng quá nhiều, nên thay vì "chảnh" với doanh nghiệp như những năm trước, họ đã phải tự tìm đến doanh nghiệp để giải phóng nguồn tiền. Trong khi đó, nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp không bao nhiêu vì sản xuất, kinh doanh bị đình đốn, nên ngay trong hệ thống ngân hàng phải tìm cách cạnh tranh về lãi suất để "hút" doanh nghiệp. Thậm chí, một số ngân hàng lớn có được nguồn vốn giá rẻ sẵn sàng giải ngân cho doanh nghiệp với lãi suất thấp hơn cả lãi suất huy động chung của toàn hệ thống.

Vàng, đô la, chứng khoán, gửi tiết kiệm ngân hàng… có vẻ như những kênh đầu tư này không còn sức hấp dẫn. Thời kỳ "bong bóng" đã qua với những kênh đầu tư này và kiểu đầu tư theo tâm lý đám đông cũng đã hết chỗ đứng. Bởi vậy, dù đặt niềm tin vào kênh gì cũng cần phải có kiến thức vững vàng để đồng tiền không bị "bốc hơi".