(HNM) - Khi triển khai thực hiện các dự án xây dựng, đặc biệt là phát triển cơ sở hạ tầng, giải phóng mặt bằng luôn là công việc hết sức khó khăn, phức tạp. Khó là bởi dù đã rất cố gắng điều chỉnh nhưng mức giá đất thực tế luôn cao hơn so với mức giá được ban hành mỗi năm. Khó là bởi tâm lý người dân ngại thay đổi nơi ở, thay đổi thói quen, môi trường sinh sống, đặc biệt trong bối cảnh nơi tạm cư, cư trú mới chưa đáp ứng những nhu cầu tối thiểu.
Công tác giải phóng mặt bằng càng trở nên phức tạp vì công tác quản lý đất đai trước đây còn nhiều hạn chế nên khó xác định nguồn gốc để áp giá bồi thường. Chưa kể, việc thiếu minh bạch, khách quan trong bồi thường, giải phóng mặt bằng tại một số dự án đã gây bức xúc dư luận, khiếu kiện kéo dài. Hà Nội, với tốc độ đô thị hóa cao, dân số đông, nơi đâu cũng là "tấc đất, tấc vàng" nên công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng vì thế càng phức tạp, khó khăn. Không khó để dẫn chứng một số dự án từng bị ì trệ do công tác giải phóng mặt bằng trước nay như: đường Vành đai 3, đường Văn Cao - Hồ Tây, đường Xã Đàn, cầu Nhật Tân…
Công tác đền bù, giải phóng mặt bằng luôn là vấn đề khó, nhưng thẳng thắn mà nói, tại những dự án mà chính quyền địa phương, cơ quan hữu quan thực sự quyết tâm, chỉ đạo quyết liệt, bảo đảm công khai, minh bạch thì mọi vướng mắc đều được tháo gỡ. Ngược lại, nếu thờ ơ, nhập nhèm trong việc xây dựng phương án bồi thường, không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện mà còn tạo ra những điểm "nóng" về khiếu kiện, gây mất an ninh, trật tự. Để bảo đảm tiến độ giải phóng mặt bằng, quan trọng là chính quyền các địa phương, chủ đầu tư và các cơ quan hữu quan phải thực sự thống nhất với tinh thần vì người dân, thay vì "việc ai, nấy lo", thậm chí "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược". Bên cạnh việc công khai, minh bạch thông tin tới người dân, một trong những công việc quan trọng là tổ chức vận động, thuyết phục, tạo sự đồng thuận trong nhân dân. Bởi lẽ trình độ dân trí là không tương đồng và không phải người dân nào cũng có điều kiện tiếp cận, nắm bắt đầy đủ về các chủ trương, chính sách của Nhà nước, trong khi việc điều chỉnh chính sách để phù hợp với đòi hỏi thực tiễn cuộc sống diễn ra khá thường xuyên. Và khi chưa nắm bắt được vấn đề, chưa hiểu chủ trương thì khó có thể… thông.
"Nói phải củ cải cũng nghe". Để thực hiện tốt nhiệm vụ, mỗi cán bộ bên cạnh nắm chắc cơ chế, chính sách, phải thực sự gần dân, sát dân, hiểu dân, từ đó mới có thể thuyết phục người dân. Công tác giải phóng mặt bằng đường Vành đai 3 trước đây, đặc biệt là tại nút giao Nguyễn Trãi gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí luôn là điểm "nóng", khiếu kiện phức tạp. Vậy nhưng, với sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, công tác tuyên truyền đã được Quận ủy Thanh Xuân tiến hành bài bản, hàng loạt sổ tay, tài liệu đã được in, chuyển tới người dân, cộng với ngày đêm tổ chức vận động, thuyết phục nên người dân đã tự bàn giao mặt bằng, thay vì phải tổ chức cưỡng chế theo kế hoạch.
Thời gian gần đây, nhiều địa phương đã triển khai công tác giải phóng mặt bằng bài bản, đồng bộ và khá hiệu quả hơn, góp phần bảo đảm tiến độ các dự án, đặc biệt là những dự án trọng điểm. Một loạt dự án trọng điểm ở: Đống Đa, Hai Bà Trưng, Hoàng Mai, Ba Đình, Thạch Thất, Sóc Sơn… đã được tiến hành băng băng, tình trạng khiếu kiện đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, theo kế hoạch, năm nay, trên địa bàn thành phố sẽ phải thực hiện 886 dự án thu hồi đất, với diện tích thu hồi là 2.112,9ha, trong đó có 199 dự án nằm trong danh mục thu hồi đất năm 2015 chuyển sang. Như vậy, khối lượng công việc rất lớn và đòi hỏi các cơ quan hữu quan tiếp tục chủ động phối hợp, công khai, minh bạch, làm tốt công tác tuyên truyền, vận động để tháo gỡ kịp thời vướng mắc phát sinh, bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.