Minh bạch mục đích sử dụng đất

Trong vấn đề thu hồi đất, nhiều ý kiến nhất là thu hồi đất vì mục đích kinh tế xã hội. Từ đây, một yêu cầu đặt ra là thu hồi đất thế nào để bảo đảm công bằng, minh bạch và hợp lý bởi đất đai, một tư liệu sản xuất chủ yếu, cũng là tài sản chủ yếu của nông dân, giữ được 3,8 triệu héc ta trồng lúa, bảo đảm an ninh lương thực cùng nhiều vấn đề xã hội khác. Từ những ý kiến thảo luận trên hội trường Quốc hội và các thông tin, nhìn lại công tác quy hoạch đô thị hiện nay, có thể thấy rất nhiều điều cần bàn về định hướng lâu dài để có thể công bố sớm bản quy hoạch dài hạn 5 năm, 15 năm và có thể tính đến thời hạn xa hơn, chẳng hạn để người dân yên tâm, công tác phát triển đô thị đi vào nền nếp.

Sau khi mở rộng địa giới hành chính và mới đây Chính phủ quy định Vùng Thủ đô, Hà Nội trở thành một trong những thành phố rộng hàng đầu thế giới. Tuy rộng, nhưng thúc đẩy tiến trình phát triển đô thị của Hà Nội gặp không ít trở ngại. Chính quyền đô thị phải giải quyết rất nhiều vấn đề như dân cư quá đông, giao thông chật chội, vệ sinh môi trường quá tải, kiến trúc lộn xộn… Từ những vấn đề đó, ngày càng thấy rõ hơn về mặt quy hoạch đô thị đang có những biểu hiện chệch hướng. Quá thiên về xây dựng mới mà không chú ý đến cải tạo; quá thiên về khai thác đất ngoại thành mà ít chú ý đến khai thác tiềm năng khu trung tâm cũ như dưới ngầm, trên cao chẳng hạn… Không lấy trung tâm làm trọng tâm để giải quyết các vấn đề đô thị nên Hà Nội tuy đã mở rộng địa giới nhưng vẫn chật chội, thiếu hạ tầng giao thông và gặp không ít khó khăn trong việc giải quyết các vấn đề liên quan tới môi trường đô thị…

Đã mở rộng thành phố thì phải thu hồi đất (phần lớn là đất nông nghiệp, trong đó có những bờ xôi ruộng mật từ hàng nghìn đời), lại mở rộng ào ạt, không tránh khỏi thiếu sót, khuyết điểm mà khuyết điểm lớn nhất là không hài hòa lợi ích giữa người có đất và người được sử dụng đất thu hồi. Nhiều dự án bất động sản giá tăng hàng trăm lần giá đất thu hồi, nhiều gia đình mất đất, mất nghề, sinh thiếu đói, tệ nạn, nhiều cuộc đầu cơ người tiền như nước, người phá sản. Bao nhiêu nghìn héc ta đất lúa bị đất đồi phủ lên rồi cho cỏ mọc hoang hàng chục năm… đều có phần nguyên nhân tại quy hoạch.

Cho nên, khi bàn về đất đai, cần công khai quy hoạch dài hạn, minh bạch về mục đích sử dụng đất, công bằng về giá cả, đó là cái gốc. Chỉ có thế người dân mới yên tâm làm ăn trên mảnh đất mình được quyền sử dụng.