Melaka - Sức hút từ tầng sâu văn hóa

Thật thuận lợi cho chúng tôi khi dẫn đoàn là một hướng dẫn viên biết nói tiếng Việt. Wei Xi là tên của cậu hướng dẫn viên vui vẻ, nhiệt tình này. Cậu học tiếng Việt được 2 năm, kỹ năng diễn đạt khá, thậm chí biết cả một số từ "lóng". Wei Xi tự hào cho biết, cả Malaysia chỉ có 8 hướng dẫn viên du lịch biết nói tiếng Việt và cậu là một trong số đó. Trên xe di chuyển đến Melaka, cậu giới thiệu về địa điểm chúng tôi đang đến. Cách Kuala Lumpur khoảng 150km về hướng nam, Melaka từng là cố đô của đất nước. Đây là thành phố giữ vai trò quan trọng trong lịch sử phát triển của Malaysia, một thời là trung tâm kinh doanh gia vị của Đông Nam Á. Tương tự như đô thị cổ Hội An của Việt Nam, Melaka từng là nơi giao thương sầm uất của các thương nhân đến từ nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó để lại dấu ấn cả về văn hóa, kiến trúc cũng như tôn giáo... Và các quốc gia có ảnh hưởng sâu rộng nhất đến lịch sử, văn hóa của thành phố này là Trung Hoa, Ấn Độ, Ả rập. Về sau, vùng đất này còn là thuộc địa của Bồ Đào Nha, Hà Lan, Anh. Sự giao thoa văn hóa đã mang đến một Melaka độc đáo và có sức hút mãnh liệt.

Melaka không quá rộng và các điểm tham quan khá tập trung. Do đó, thăm thú Melaka, thay vì "lên xe, xuống ngựa", có thể thư thả tản bộ, "sống chậm" để chiêm nghiệm về chiều sâu lịch sử, văn hóa nơi đây. Đi qua các tầng sâu văn hóa, lịch sử cũng chính là cách Wei Xi dẫn dắt chúng tôi khám phá Melaka lần này.

Điểm đầu tiên tôi đặt chân đến là khu phố Tàu. Đến Melaka từ giữa thế kỷ XV, người Trung Hoa đã để lại dấu ấn nơi đây không chỉ về tôn giáo, văn hóa, ẩm thực, thế hệ "Babas Nyonyas" - thế hệ con lai giữa người Trung Hoa và người bản địa, mà cả một khu đô thị giống như khu đô thị cổ Hội An, với những ngôi nhà cổ kính, những con phố nhỏ như hình bàn cờ. Tự dành cho mình thật nhiều thời gian ở nơi đây, tản bộ cảm nhận bầu không khí yên bình, ngắm nhìn kiến trúc của các ngôi nhà cổ, hòa mình vào mọi không gian, tôi tìm thấy nhiều góc phố nhỏ thật đẹp và đáng yêu một cách kỳ lạ. Vào các cửa hàng lưu niệm cũng như các ngôi nhà cổ, sâu bên trong là các quán cà phê hay quán ăn với không gian xanh cùng khoảng sân trời thoáng khí. Nhiều ngôi nhà ống sâu hút nhưng đi vào trong lại mở ra cả một không gian khác, không khỏi ngạc nhiên.

Từ khu phố Tàu, bước qua cây cầu sang bên kia bờ sông là đặt chân đến một thế giới khác. Theo lời giới thiệu của Wei Xi, Quảng trường Hà Lan là tên của địa điểm này. Đây là một trong những địa điểm mà người Hà Lan để lại dấu ấn sâu đậm nhất tại Melaka với các công trình kiến trúc mang phong cách thời kỳ Phục hưng. Khu vực này là một trong những điểm tham quan thu hút khá đông khách du lịch. Quảng trường Hà Lan còn được gọi là quảng trường đỏ vì đúng như tên gọi của nó, toàn bộ các công trình kiến trúc tại đây đều khoác trên mình một màu đỏ rực. Bao quanh quảng trường là những con đường lát gạch đỏ nép mình dưới những tán cổ thụ rợp bóng. Không gian thoáng và rộng của quảng trường tôn lên vẻ đẹp của nhà thờ Thánh Christ và tòa nhà Stadhuys - được người Hà Lan xây dựng vào thế kỷ XVI để làm hội trường thành phố (ngày nay trở thành Bảo tàng Lịch sử Melaka). Khu vực giữa quảng trường có một công viên nhỏ với đài phun nước và tháp đồng hồ Tang Beng Swee bốn mặt như nhắc nhớ về một thời quá khứ khi người Hà Lan cai trị nơi đây.

Leo lên chiếc trishaw (giống như xe xích lô tại Việt Nam) được trang trí vô cùng rực rỡ cùng những tiếng nhạc rộn ràng, chỉ sau 5 phút tôi đã đặt chân đến pháo đài cổ A'Famosa. Công trình kiến trúc này mang dấu ấn của người Bồ Đào Nha, được xem là biểu tượng của Melaka. Pháo đài do Đô đốc Afonso de Albuquerque xây dựng trong thế kỷ XVI, sau đó bị hủy hoại phần nào bởi người Anh trong thế kỷ XIX. Mặc dù vậy, nơi đây vẫn là một điểm thu hút khách du lịch khi đến Melaka. Nhìn những khẩu thần công hiên ngang, chạm tay vào bức tường thành được dựng nên từ những viên gạch đá ong nâu sần, lướt bên những bức tường loang lổ, quá khứ của một thời xưa như dội về. Dưới chân pháo đài, tiếng hát trầm ấm "I can be your hero, baby…" của chàng ca sĩ đường phố đang chìm đắm theo giai điệu bài hát "Hero" (Người hùng) của chàng ca sĩ người Tây Ban Nha Enrique Iglesias thêm níu chân lữ khách phương xa. Từ dưới chân pháo đài, lên những bậc thang nhỏ men theo những bãi cỏ xanh mướt, tôi leo lên đồi Saint Paul's để ngắm trọn vẹn Melaka yên bình với những nếp nhà xinh xắn ngay phía dưới. Cũng trên đỉnh đồi này hiện vẫn còn một nhà thờ cổ mang tên Thánh Paul's do người Bồ Đào Nha xây dựng năm 1521. Tuy chỉ còn là phế tích nhưng những gì còn sót lại cũng đủ đem đến ấn tượng về một công trình kiến trúc đẹp, mang đặc trưng của người phương Tây.

Là thành phố tọa lạc bên bờ sông, dòng sông Melaka chia thành phố thành hai nửa Đông - Tây rõ rệt. Phía Đông là khu trung tâm mang dáng dấp của những khu phố cổ theo kiến trúc Châu Âu. Còn phía Tây là khu phố cổ của người Hoa sầm uất và đầy màu sắc. Trải dọc theo dòng sông này là những quán cà phê trữ tình và lãng mạn. Dọc sông cũng có những bến tàu và nhiều du khách trễ nải chọn cho mình cách khám phá "Venice của Châu Á" bằng cách mua vé tàu thủy cho hành trình ngược xuôi trên sông nước, khá giống với kiểu du lịch "Một ngày trên Sông Hồng" của Hà Nội. Nhàn nhã và thoải mái, con tàu chậm chạp đưa du khách lướt qua những tòa nhà cũ, tham quan những bức tranh tường và quan sát cuộc sống của người bản địa. Tàu thủy chạy trên sông cả ban ngày và ban đêm, nhưng theo những người dân nơi đây, tốt hơn cả bạn hãy lựa chọn thời điểm mặt trời xuống để cảm nhận sự bình yên và thơ mộng của dòng sông.

Tìm một quán cà phê nhỏ ven sông, tôi ngồi nhấm nháp vị đắng dịu, thư thái cảm nhận cuộc sống yên bình nhẹ trôi nơi thành phố được UNESCO công nhận là Di sản thế giới này...