[Longform]: 90 năm trao truyền khát vọng cống hiến
Những ngày tháng 3 lịch sử, khi khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc được khởi tạo từ Đại hội XIII đang được khơi dậy mạnh mẽ trong toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, dấu mốc Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh kỷ niệm 90 năm ngày thành lập (26/3/1931-26/3/2021) lại khơi thêm một mạch nguồn sức mạnh lớn lao. Trân quý và tự hào biết bao khi nhìn lại từ quá thứ đến hiện tại, lớp lớp thế hệ thanh niên Việt Nam 9 thập kỷ qua đã trao truyền, gìn giữ lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc để thắp sáng mãi ngọn lửa khát vọng cống hiến. Sợi chỉ đỏ xuyên suốt ấy đã kết nối bản lĩnh, trí tuệ thanh niên Việt Nam trong bất cứ thời đại nào để luôn tỏa sáng, đóng góp cho đất nước.
“Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng…”
Mùa xuân năm 1931, từ ngày 20 đến ngày 26-3, tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ hai, Trung ương Đảng đã dành một phần quan trọng trong chương trình làm việc để bàn về công tác thanh niên và đi đến những quyết định có ý nghĩa, đặc biệt là phải nhanh chóng thành lập tổ chức Đoàn. Sau khi có Nghị quyết của Đảng và Chỉ thị của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, các chi bộ Đảng ở địa phương đã cử ngay các cấp ủy viên của Đảng phụ trách công tác Đoàn.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, phong trào thanh niên ngày càng lớn mạnh. Nhiều tổ chức Đoàn cơ sở xuất hiện trên cả 3 miền Bắc, Trung, Nam. Một số địa phương đã hình thành hệ thống tổ chức đoàn xã, huyện lên đến tỉnh. Đến cuối năm 1931, số lượng đoàn viên trong cả nước lên đến khoảng hơn 2.500 đoàn viên. Qua cao trào cách mạng 1930-1931, với những đóng góp to lớn của đoàn viên, thanh niên cả nước, Ban Chấp hành Quốc tế thanh niên cộng sản đã công nhận Đoàn Thanh niên cộng sản Đông Dương là một bộ phận của Quốc tế thanh niên cộng sản.
Ảnh tư liệu: Trang thông tin điện tử Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh
Sự ra đời của Đoàn Thanh niên cộng sản Đông Dương, nay là Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh đã đáp ứng kịp thời đòi hỏi cấp bách của phong trào thanh niên nước ta lúc bấy giờ. Thực tiễn lịch sử đã chứng minh đây là sự vận động khách quan phù hợp với quy luật phát triển của cách mạng Việt Nam; đồng thời thể hiện quan điểm sáng suốt, tầm nhìn chiến lược của Đảng ta và Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc về vị trí, tầm quan trọng của thanh niên và công tác thanh niên.
Anh hùng Lý Tự Trọng - một tấm gương sáng cho các thế hệ thanh niên noi theo.
Sự ra đời của Đoàn Thanh niên cộng sản ở Việt Nam trở thành một dấu mốc lịch sử trọng đại của thế hệ trẻ Việt Nam. Từ đây, những người cộng sản trẻ tuổi đã có tổ chức riêng của mình đặt dưới sự lãnh đạo, rèn luyện thường xuyên, trực tiếp, toàn diện về mọi mặt của Đảng.
Cũng ngay từ những ngày đầu tiên ấy, câu nói nổi tiếng trước tòa án kẻ thù: “Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng, không thể có con đường nào khác" của Anh hùng Lý Tự Trọng, người đoàn viên đầu tiên, người học trò xuất sắc được Bác Hồ rèn luyện đến nay vẫn nguyên giá trị, vang vọng trong tâm khảm của biết bao thế hệ trẻ Việt Nam. Hy sinh khi mới 17 tuổi, hình tượng người thanh niên anh dũng ấy đã trở thành huyền thoại, sống mãi trong lòng dân tộc, tiếp thêm sức mạnh cho hàng triệu thế hệ đoàn viên thanh niên trong các cuộc trường chinh giữ nước và dựng nước.
Vẻ vang chặng đường rèn luyện và trưởng thành
Mùa xuân năm 1941, dưới ánh sáng của Nghị quyết Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ tám, Đoàn Thanh niên cứu quốc Việt Nam ra đời tiếp nối sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc của các tổ chức thanh niên trước đó do Đảng, Bác Hồ tổ chức, giáo dục và rèn luyện.
Được Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Bác Hồ cho phép, theo đề nghị của Trung ương Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam, Đại hội toàn quốc lần thứ ba họp từ ngày 22 đến 25-3-1961 đã quyết định lấy ngày 26-3-1931 là ngày thành lập Đoàn hằng năm. Từ đó, ngày 26-3 trở thành ngày vẻ vang của tuổi trẻ Việt Nam, của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh quang vinh.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đoàn Thanh niên cứu quốc cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiến hành Tổng khởi nghĩa giành thắng lợi trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do cho dân tộc.
Thực hiện lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ cách mạng, đoàn viên, thanh niên là lực lượng hăng hái đi đầu trong phong trào chống “giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm". Khi thực dân Pháp trở lại xâm lược nước ta một lần nữa, cả dân tộc lại bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ đầy gian khổ, hy sinh. Tiêu biểu cho những ngày đầu kháng chiến là tuổi trẻ Sài Gòn - Chợ Lớn đã thành lập các Đội Thanh niên xung phong cảm tử, thanh niên tự vệ kiên quyết đánh trả kẻ thù. Tại Thủ đô Hà Nội trong suốt 60 ngày đêm giam chân giặc Pháp, nhiều chiến sĩ với tuổi đời còn rất trẻ đã ôm bom ba càng chặn xe tăng giặc ngay trên đường phố.
Sau 9 năm trường kỳ kháng chiến, tháng 5-1954, quân và dân ta đã làm nên một Điện Biên Phủ chấn động địa cầu. Trong cuộc trường kỳ kháng chiến ấy, đã xuất hiện nhiều tấm gương tuổi trẻ kiên cường, dũng cảm, đại diện cho một lớp trẻ “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh" như: Trần Văn Ơn, Võ Thị Sáu, La Văn Cầu, Cù Chính Lan, Nguyễn Thị Chiên, Bế Văn Đàn, Phan Đình Giót, Tô Vĩnh Diện...
Tháng 8-1964, đế quốc Mỹ leo thang gây chiến tranh phá hoại miền Bắc bằng không quân, tuổi trẻ Thủ đô đã phát động phong trào “Ba sẵn sàng". Hàng nghìn chàng trai, cô gái hào hoa, duyên dáng giữa phơi phới tuổi xuân đã lên đường xuất quân tại Quảng trường Ngân hàng Trung ương, Quảng trường Nhà hát Lớn rực ánh lửa, âm vang tiếng cồng chiêng. Lời thề “Ba sẵn sàng” vang dậy trong những buổi tiễn họ vào Nam chiến đấu, “chia lửa với miền Nam ruột thịt”. Ở miền Nam lúc này, phong trào “Năm xung phong” cũng hừng hực nhuệ khí tuổi trẻ.
Các phong trào nhanh chóng lan rộng, trở thành cao trào cách mạng của tuổi trẻ. Trên cả nước đã xuất hiện nhiều tập thể và cá nhân với những chiến công xuất sắc như: 10 cô gái thanh niên xung phong Ngã ba Đồng Lộc; 7 dũng sĩ Điện Ngọc (Quảng Nam) anh dũng đánh trả một tiểu đoàn địch; Tạ Thị Kiều tay không đoạt bốt giặc; Lê Thị Hồng Gấm chiến đấu đến hơi thở cuối cùng không chịu đầu hàng giặc; Nguyễn Văn Trỗi “Còn giặc Mỹ thì không có hạnh phúc"; Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Viết Xuân “Nhằm thẳng quân thù mà bắn!"... Những cái tên, những câu nói và sự hy sinh anh dũng của các anh hùng trẻ tuổi đã trở thành hiệu lệnh thúc giục quân và dân ta xông lên tiêu diệt quân thù.
Hưởng ứng phong trào Thanh niên ''Ba sẵn sàng'', thanh niên Hà Tây nô nức lên đường chiến đấu (tháng 8-1964), sau khi Mỹ mở rộng đánh phá bằng không quân ra miền Bắc trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. (Ảnh: Kim Hùng/TTXVN)
Lịch sử Việt Nam đã ghi dấu ấn và được bồi đắp thêm những giá trị vĩnh hằng bởi biết bao tấm gương thanh niên anh hùng như thế. Tinh thần, sức mạnh ấy đã được thế hệ thanh niên mới kế thừa, đi đầu trong công cuộc hàn gắn vết thương chiến tranh, xây dựng đất nước, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia, kiên định giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trong những giai đoạn sau này.
“Được Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại sáng lập, lãnh đạo, lại được rèn luyện qua nhiều thời kỳ đấu tranh cách mạng, đặc biệt là vào các thời điểm bước ngoặt khi vận nước lâm nguy, cả dân tộc phải đối diện với họa xâm lăng, hoặc vào thời khắc phải kịp chuyển mình đổi mới để tiếp tục phát triển đi lên, tổ chức Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh đã luôn kiên định bản lĩnh chính trị, giữ vững vai trò là đội quân xung kích cách mạng, luôn dấn thân vào những nơi gian khổ, dám đón lấy những nhiệm vụ khó khăn và sẵn sàng vượt qua mọi thử thách, cùng với cả dân tộc làm nên những chiến thắng lịch sử, giành trọn vẹn độc lập và thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập dân tộc và đi lên chủ nghĩa xã hội” - Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Lễ kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh, diễn ra ngày 23-3-2021.
Thấm nhuần lời dạy của Bác “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”, thời kỳ đổi mới và hội nhập, lớp lớp thanh niên đã xông pha, vượt gian khó, sẵn sàng đi bất cứ đâu, nhận bất cứ nhiệm vụ gì Tổ quốc cần. Màu áo xanh tình nguyện với hình ảnh lá cờ Tổ quốc gắn bên ngực trái đã trở thành sắc màu thân thương, biểu tượng cho niềm tin, tình yêu và hy vọng mãnh liệt của tuổi trẻ trong cuộc sống. Bất cứ đâu trên mảnh đất hình chữ S, nhất là những nơi còn nhiều khó khăn hay cần sự giúp đỡ, đều có sự hiện diện của màu áo xanh tình nguyện. Và nơi nào có tuổi trẻ xông pha, có màu áo xanh đồng hành và sẻ chia, nơi đó niềm vui sẽ lan tỏa, truyền đi tinh thần lạc quan, kiên định, tình yêu dựng xây quê hương, đất nước...
Trải qua 90 năm, Đoàn thanh niên đã không ngừng lớn mạnh với hơn 6,2 triệu đoàn viên. Với những cống hiến to lớn, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và tuổi trẻ Việt Nam đã vinh dự được nhận nhiều danh hiệu, hình thức khen thưởng của Đảng và Nhà nước.
Thanh niên Hà Nội: Kết tinh truyền thống anh hùng, tài hoa
Lịch sử Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh thành phố Hà Nội luôn gắn với lịch sử Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, kế thừa và phát huy truyền thống đấu tranh cách mạng của thanh niên Việt Nam nói chung cũng như truyền thống anh hùng, hào hoa, thanh lịch của người Tràng An. Hà Nội tự hào là nơi khởi xướng nhiều phong trào hành động cách mạng có sức lan tỏa, dẫn dắt, định hướng cả nước như “Ba sẵn sàng”, “Chiếc gậy Trường Sơn”... Tiếp nối mạch nguồn từ quá khứ, các phong trào như: “Thanh niên tình nguyện”, “Tôi yêu Hà Nội” hôm nay đang tiếp tục lan tỏa, góp phần kết nối, thôi thúc đoàn viên, thanh niên xác định trách nhiệm với gia đình, cộng đồng và xã hội.
Các phong trào hành động cách mạng trong mọi giai đoạn, thời kỳ lịch sử đã tạo bước chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của Đoàn Thanh niên các cấp, phát huy tinh thần tiên phong, xung kích tình nguyện của tuổi trẻ Thủ đô trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, tạo môi trường cho đoàn viên, thanh niên rèn luyện, cống hiến và trưởng thành. Theo Bí thư Thành đoàn, Chủ tịch Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam thành phố Hà Nội Chu Hồng Minh, trong bất kỳ giai đoạn nào, tuổi trẻ Thủ đô luôn có những đóng góp quan trọng, xứng đáng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh thành phố Hà Nội khẳng định niềm tin sắt son vào sự lãnh đạo của Đảng; phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của mình.
Với sự nỗ lực không ngừng, gần 700.000 đoàn viên Hà Nội đang sinh hoạt tại 110 cơ sở Đoàn trực thuộc; 1.635 tổ chức cơ sở Đoàn, gần 24.000 chi đoàn đã làm nên những dấu ấn đặc biệt, với những bứt phá toàn diện trên các mặt công tác, xung kích đi đầu vì cộng đồng, xã hội.
Bí thư Thành đoàn, Chủ tịch Hội Sinh viên thành phố Hà Nội Chu Hồng Minh.
“Thanh niên Hà Nội là lớp thanh niên tiên tiến, năng động, sáng tạo, vững vàng trước những thử thách khó khăn, có chí tiến thủ, hăng hái thi đua lao động, sản xuất, học tập, nghiên cứu khoa học, lập thân, khởi nghiệp; xung kích, tình nguyện, cống hiến xây dựng và bảo vệ Thủ đô, đất nước” - Bí thư Thành đoàn Hà Nội Chu Hồng Minh
Ngoài bản lĩnh, ý chí tiên phong trong mọi mặt của đời sống xã hội, thanh niên, đoàn viên Hà Nội đã không ngừng phát huy sáng tạo để đóng góp vào sự phát triển chung của Thủ đô trong sứ mệnh “Hà Nội vì cả nước”. Trong hành trình ấy, năm 2020, đã xuất hiện nhiều gương mặt trẻ Thủ đô tiêu biểu với những câu chuyện truyền cảm hứng như niềm đam mê nghiên cứu khoa học của PGS.TS Phạm Chiến Thắng, giảng viên Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, một trong 4 Phó Giáo sư trẻ nhất năm 2020, tác giả của 42 bài báo khoa học được công bố trong và ngoài nước; “bộ sưu tập” hàng loạt huy chương quốc tế của em Nguyễn Mạnh Quân, học sinh lớp 12 Lý 1, Trường THPT Chuyên Hà Nội - Amsterdam; là tài năng bóng đá Đỗ Hùng Dũng, tiền vệ trung tâm của Câu lạc bộ Bóng đá Hà Nội, người đã giúp Câu lạc bộ Hà Nội xác lập chiến thắng đậm nhất trong lịch sử AFC Cup khi vượt qua Câu lạc bộ Naga World, vinh dự nhận danh hiệu Quả bóng vàng Việt Nam năm 2019; hay Trung úy Vũ Ngọc Hoàng, cán bộ Công an quận Đống Đa không quản nguy hiểm, lao mình vào đám cháy cứu người gặp nạn...
Hòa trong sứ mệnh chung của thanh niên thời đại mới, không chỉ đi đầu trong các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng, tuổi trẻ Thủ đô còn thể hiện sứ mệnh to lớn trong công cuộc xây dựng, phát triển Thủ đô và đất nước. Phó Bí thư Thường trực Thành đoàn, Chủ tịch Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Tiến dẫn chứng, đến nay, Thành đoàn đã đề xuất hơn 309.000 ý tưởng sáng tạo. Số lượng sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học, số đoàn viên, thanh niên tham gia các cuộc thi dành riêng cho giới trẻ ngày càng đông. Bên cạnh đó, mỗi năm, các cấp bộ Đoàn hỗ trợ, tư vấn hướng nghiệp cho gần 23.500 lượt đoàn viên, thanh niên; giới thiệu việc làm cho hơn 211.000 đoàn viên, thanh niên.
Những kết quả đáng khích lệ đó đã thể hiện chất lượng, hiệu quả ngày càng cao của các phong trào, hoạt động của tuổi trẻ Thủ đô, rõ tính thiết thực và có sức lan tỏa mạnh mẽ. Bí thư Thành đoàn Hà Nội Chu Hồng Minh chia sẻ, thời gian tới, Thành đoàn chỉ đạo các đơn vị đăng ký đảm nhận các công trình, phần việc thanh niên tình nguyện gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn và các nhiệm vụ cấp thiết của địa phương, đơn vị. Các cấp bộ Đoàn thành phố tiếp tục nêu cao tinh thần “Đoàn kết, xung kích, sáng tạo, hội nhập, phát triển” để làm nên những công trình, phần việc ý nghĩa; mỗi đoàn viên đều có việc làm thiết thực ở ngay địa phương, đơn vị của mình, đem sức trẻ xây dựng và phát triển Thủ đô, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm 2021, Nghị quyết Đại hội lần thứ XVII Đảng bộ thành phố Hà Nội và Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.
“Mỗi một tổ chức với lý tưởng cao đẹp, khát vọng lớn, với đội ngũ thanh niên bản lĩnh vững vàng sẽ tránh được tình trạng ““Nhạt” Đảng, “khô” Đoàn, “thờ ơ” chính trị” như chỉ đạo tâm huyết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng” - đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thứ nhất BCH Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hội LHTN Việt Nam.
Thắp lửa khát vọng trên tầm cao mới
“Những quyết sách mà Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã khởi tạo một giai đoạn phát triển mới với khát vọng hùng cường, thịnh vượng. Tuổi trẻ đang phấn chấn trước một tầm nhìn, một khát vọng Việt Nam, đồng thời cũng nhận thấy cần cố gắng nỗ lực nhiều hơn nữa tự hoàn thiện mình, đáp ứng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới”, đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam nhấn mạnh trong diễn văn kỷ niệm tại Lễ kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh diễn ra ngày 23-3-2021 tại Hà Nội.
Bí thư Thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn cũng thể hiện trăn trở với nhiệm vụ của các tổ chức, cơ sở Đoàn trong giai đoạn hiện nay là phải cổ vũ và phát huy ý chí, tài năng cống hiến, thể hiện trách nhiệm quốc gia của thanh niên trong tham gia thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, góp phần hiện thực hóa tầm nhìn tới năm 2030 và khát vọng tới năm 2045 của dân tộc.
“Lịch sử nước ta đã từng dành những trang chói lọi cho tuổi trẻ nước ta. Và tiền đồ xán lạn của dân tộc đang nằm trong tay và chờ đón tuổi trẻ nước ta…” - lời nhắn nhủ của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng tại Lễ kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh đã gói trọn trọng trách lớn lao, những kỳ vọng được gửi gắm vào thế hệ trẻ hôm nay và cả cơ hội để mỗi đoàn viên, thanh niên thể hiện vai trò là những công dân của thời đại mới: Đủ tâm, đủ tầm, đủ trí để kế tục trung thành, xuất sắc sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Lễ kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh. Ảnh: Viết Thành
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nêu rõ: Đảng ta đã nhiều lần xác định thanh niên là lực lượng nòng cốt của dân tộc, là chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp đổi mới, xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nước.
Để thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng và phát triển đất nước, thời gian tới, thanh niên phải là những người xung phong đi đầu trong thực hiện chủ trương đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia; phát triển kinh tế số trên nền tảng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; phải là những người đầu tiên, tích cực nhất trong hội nhập sâu rộng với thế giới. Các thế hệ đoàn viên, thanh niên cần tiếp tục nêu cao tinh thần tình nguyện, chia sẻ cùng cộng đồng, chăm lo cho thiếu nhi; xung phong đến với những vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, đến với những người nghèo, người yếu thế...
Tiếp nối sức mạnh từ mạch nguồn quá khứ, sau hành trình 90 năm, khát vọng cống hiến của tuổi trẻ đoàn viên, thanh niên hôm nay đã và đang được thôi thúc, tạo bệ phóng và thêm tỏa rạng!