Lập lại trật tự, minh bạch thị trường?

Thao túng, làm giá…, TTCK đã từng khiến giới đầu tư mất lòng tin bởi một số cá nhân, tổ chức chi phối thị trường với việc "đẩy" giá hoặc "ghìm" giá cổ phiếu để thu lợi. Bức tranh kinh tế toàn cầu u ám, nền kinh tế trong nước còn nhiều mảng tối, cộng với quá nhiều thông tin không minh bạch trong TTCK đã khiến thị trường này có thời kỳ rơi vào tình trạng ảm đạm, các sàn giao dịch vắng bóng nhà đầu tư. Tuy nhiên, với việc xử phạt khá quyết liệt với các cá nhân, tổ chức thao túng thị trường, giới đầu tư đã dần quay trở lại, giúp thị trường hồi phục. Phải thừa nhận rằng, những quy định cũ về xử phạt vi phạm vẫn không đủ răn đe, vì thế nghị định mới về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực CK và TTCK của Chính phủ có hiệu lực từ ngày 15-11 với những điều khoản "nặng" hơn được coi là biện pháp để lập lại trật tự thị trường. Mức phạt tiền tối đa đối với tổ chức vi phạm là 2 tỷ đồng. Cụ thể, vi phạm quy định về chào bán cổ phiếu riêng lẻ của công ty đại chúng, phạt 50-70 triệu đồng nếu không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định về phát hành trái phiếu, mua lại trái phiếu trước hạn, hoán đổi khi chưa được chấp thuận. Mức phạt về chào bán cổ phiếu riêng lẻ có thể lên cao nhất là 120 triệu đồng khi công ty xác lập hồ sơ chào bán có thông tin sai sự thật. Vi phạm quy định về chào bán CK ra công chúng có thể bị phạt 500-600 triệu đồng.

Những hành vi khác như chào bán khi chưa đủ điều kiện, không đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, không đưa CK đã chào bán vào giao dịch trên thị trường có tổ chức trong thời hạn một năm, sử dụng bản cáo bạch hoặc thông tin sai lệch… sẽ phải chịu mức phạt 70 - 400 triệu đồng. Mức phạt cao nhất từ 1,8 tỷ đồng đến 2 tỷ đồng áp dụng cho tổ chức có hành vi lập, xác nhận hồ sơ giả mạo để niêm yết CK hoặc đăng ký giao dịch CK. Nếu tổ chức lập, xác nhận hồ sơ đăng ký niêm yết CK hoặc đăng ký giao dịch CK thông tin sai sự thật hoặc che giấu sự thật sẽ bị phạt 300-400 triệu đồng. Những vi phạm về tổ chức thị trường giao dịch CK cũng bị phạt khá nặng, mức phạt 1,8 tỷ đồng đến 2 tỷ đồng nếu tổ chức trái quy định pháp luật trong trường hợp không có khoản thu trái pháp luật, cùng với việc tổ chức đó sẽ bị đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ CK trong thời hạn 1-3 tháng… Ngoài ra, những vi phạm về quản lý quỹ, hoạt động của công ty CK riêng lẻ, chào mua CK, nghĩa vụ công ty đại chúng… cũng bị xử phạt khá nặng, chứ không nhắc nhở với mức phạt nhẹ như trước.

Đối với cá nhân, mức phạt từ 800 triệu đến 1 tỷ đồng với hành vi giao dịch nội bộ. Nếu cá nhân gian lận hoặc tạo dựng, công bố thông tin sai sự thật nhằm lôi kéo, xúi giục việc mua, bán CK bị phạt 1,2-1,4 tỷ đồng. Những cá nhân này có thể là cổ đông sáng lập, cổ đông nội bộ, nhà đầu tư nội bộ của quỹ đại chúng dạng đóng, cổ đông lớn, nhà đầu tư sở hữu từ 5% trở lên chứng chỉ quỹ, người được ủy quyền công bố thông tin…

Theo các chuyên gia, những mức phạt trong nghị định mới nặng hơn nhiều so với những quy định trước đây, nhất là với những vi phạm về công bố thông tin nhằm thao túng thị trường. Thực tế, kể từ khi TTCK hoạt động đến nay, tình trạng thao túng thị trường, tung thông tin giả nhằm "làm giá" cổ phiếu đã xảy ra, gây thiệt hại cho không ít nhà đầu tư, khiến nhiều nhà đầu tư mất niềm tin vào thị trường. Bởi vậy, những biện pháp mạnh của cơ quan chức năng nhằm loại bỏ những giao dịch không minh bạch được cho là "liều thuốc" giúp cho thị trường trong thời điểm hiện nay.