Làng buôn cá

Các cụ cao niên kể rằng, khu Bùi Xá (trước đây là làng Bùi Xá, xã Thủy Xuân Tiên) có từ lâu đời, người dân trước kia chủ yếu làm nghề chài lưới trên sông Bùi và sông Tích. Cụ Hoàng Văn Tấc, 86 tuổi là người có thâm niên đánh cá trên sông cao nhất, nhì khu tâm sự: "Ở khu này ai cũng được ăn tôm, ăn cá từ trong bụng mẹ; vài tuổi đã lên thuyền theo bố mẹ đi đánh cá khắp nơi nên ai cũng yêu nghề đánh bắt cá. Lênh đênh trên thuyền mãi quen rồi, khi lên bờ bỡ ngỡ thiếu thốn đủ thứ. Nhưng nghề chài lưới kiếm được đồng nào ăn hết đồng đó, lấy đâu ra tiền để dựng nhà cửa. Vậy là anh em giúp nhau, mỗi người giúp một ít để dựng nhà. Mãi sau này các hộ trong khu mới xây được gian nhà ngói".

Trưởng khu Bùi Xá Nguyễn Văn Báu cho biết, độ mươi, mười lăm năm trở về trước, cuộc sống của các hộ dân nơi đây vẫn còn khó khăn lắm. Vừa chăm chỉ sản xuất nông nghiệp, vừa ngược xuôi kiếm cá dọc hai con sông nhưng khó vẫn hoàn khó, chuyện đứt bữa hay con cái thất học thường xuyên xảy ra. Từ chỗ 100% số hộ trong khu làm nghề chài lưới, mấy năm trở lại đây, nguồn lợi thủy sản ngày càng cạn kiệt, nước sông ô nhiễm nên số người tham gia đánh bắt cá giảm đi nhiều. Hiện có 50% số hộ trong làng có đất để sản xuất với bình quân 10 thước/khẩu. Mặc dù có đất nông nghiệp nhưng việc sản xuất ở đây lại gặp rất nhiều khó khăn. Toàn bộ diện tích đất canh tác của khu (12ha) nằm bên xã Thủy Xuân Tiên, trong đó có 4ha ở khu đồng Thùng cách khu Bùi Xá 7km nên rất khó sản xuất. Thêm nữa là việc tưới tiêu không chủ động được nên vụ xuân nào khu đồng này cũng hạn hán, mất mùa; vụ mùa thì lại ngập úng. Cả khu chỉ còn trên 30 hộ làm nghề chài lưới (mỗi hộ 1-2 lao động), còn lại tất cả các hộ trong khu đều chuyển sang nghề buôn cá.

Theo anh Nguyễn Văn Báu, toàn bộ tiểu thương bán cá tại chợ đầu mối Xuân Mai là người Bùi Xá. Không chỉ buôn, bán cá tại chợ Xuân Mai và một số chợ, điểm kinh doanh dịch vụ quanh huyện Chương Mỹ, một số hộ dân Bùi Xá đã mạnh dạn mở rộng thị trường kinh doanh sang các tỉnh bạn, có hộ đã mua ô tô tải vận chuyển cá đi bán ở Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu... Gia đình anh Báu có 4 anh chị em thì cả 4 đều làm nghề buôn cá. Không dễ làm giàu nhưng nó lại là nghề kiếm sống duy nhất được các hộ dân trong khu lựa chọn. Nhưng cũng nhờ có nghề buôn cá, đến nay cả khu chỉ còn 4 hộ thuộc diện nghèo, nhiều hộ đã xây được nhà cao cửa rộng và mua sắm nhiều tiện nghi đắt tiền, gần 100% số hộ có xe máy.

Mặc dù còn rất nhiều khó khăn, song lãnh đạo thị trấn Xuân Mai phải thừa nhận: Từ khi chuyển lên bờ định cư đến nay, khu Bùi Xá có sự thay đổi nhanh chóng. Cuộc sống của người dân nơi đây từ chỗ còn đứt bữa nay đã ấm no hơn, 100% số trẻ em trong độ tuổi được đến trường. Niềm vui và cũng là niềm tự hào nhất đối với cấp ủy, chính quyền và người dân nơi đây đó là Bùi Xá là khu dân cư duy nhất của thị trấn Xuân Mai được công nhận Khu dân cư văn hóa, cả khu không có người nghiện ma túy, không có đối tượng tiền án, tiền sự. Người dân Bùi Xá đã và đang nỗ lực phát triển kinh tế, đoàn kết một lòng xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.