Lan Hà và ước mơ tuổi 20

Từ "Đời cát"…

Đỗ Nguyễn Lan Hà với Giải thưởng Bông sen Vàng.

Hà sinh ra ở Quảng Trị và lớn lên ở Huế. Năm lên 9 tuổi, đạo diễn Nhuệ Giang gặp cô trong lúc đi tìm diễn viên cho phim "Đời cát". Có năng khiếu múa hát nên Hà tham gia sinh hoạt văn nghệ ở Cung Văn hóa Thiếu nhi TP Huế. Cô bé đen nhẻm, gầy guộc nhưng nhanh nhẹn và hay cười được chọn vào vai Gianh, con gái của Tâm (Hồng Ánh), người vợ hai chịu nhiều thiệt thòi trong "Đời cát". Vai diễn đem đến giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất cho Lan Hà tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 13.

Hà vào vai Gianh bằng cảm xúc tự nhiên như chính cô bé ngoài đời: hồn nhiên, trong trẻo nhưng sớm biết lo toan. Gia cảnh của Hà khá gần với Gianh. Hà ở với bà ngoại từ nhỏ và chưa một lần được biết mặt bố cũng như không biết gia đình bên nội. Vậy nên khi hỏi về gia đình, Lan Hà bao giờ cũng lặng đi ít phút. Có lẽ cảnh nhân vật của Hà trong “Trái tim bé bỏng” chạy ra bến thuyền tìm và gọi cha thảng thốt đã được Lan Hà trút vào đó không ít nỗi niềm. "Hoàn cảnh riêng có thể là một trong những lý do khiến em vào vai đạt được xúc cảm", Hà thổ lộ.

Cũng có thể do sự thiếu thốn tình cảm từ nhỏ mà Hà tỏ ra rất nhạy cảm - yếu tố quan trọng để đưa Hà đến với con đường nghệ thuật. "Hà có thể bắt rất tốt những khoảnh khắc trong diễn xuất, điều mà ngay cả các diễn viên chuyên nghiệp cũng khó lòng có được. Phía sau gương mặt trong sáng và vẻ đẹp mong manh ấy là một cá tính mạnh mẽ", đạo diễn Thanh Vân nhận xét.

Đến đời "cave"

Dễ đến 10 năm sau "Đời cát", đạo diễn Thanh Vân, sau khi đi khảo sát ở nhiều tỉnh miền Trung và Tây Nam bộ, đã quyết định trở lại Quảng Bình, bối cảnh quen thuộc của “Đời cát”, để "đặt" "Trái tim bé bỏng" ở đó. Phương án chọn diễn viên gần như đã "đâu vào đấy". Tình cờ gặp lại Hà, cô bé Gianh ngày nào giờ đã trở thành thiếu nữ xinh đẹp và vẫn nguyên nét dịu dàng, e lệ "rất Huế". Đạo diễn khấp khởi mừng thầm nhưng vẫn băn khoăn không biết Hà có diễn xuất được như trước. Sau vài cảnh quay thử, các nhà làm phim vui ra mặt. Hà vẫn nguyên vẹn bản năng mạnh mẽ lúc nhập vai. Hơn hai tuần sau khi quay thử, Hà bước vào vai diễn nhưng vẫn còn không ít người thắc thỏm…

Quyết định chọn "người quen", với đạo diễn Thanh Vân, đây không phải là giải pháp an toàn mà có phần mạo hiểm. Hơn nửa các cảnh diễn của Lan Hà là đoạn đời ê chề của Mai trong cảnh gái quê được "vỗ béo" để câu khách. Điều này quả thực vượt quá sức tưởng tượng với cô gái 19 tuổi lớn lên trong môi trường ít va chạm và quen sinh hoạt cùng giới bạn học đường. Chuyến đóng phim cũng là lần thứ hai Hà đến TP Hồ Chí Minh. Hà bảo, vai diễn này khác xa với cô ngoài đời. Chính vì vậy, khi xem kịch bản và đọc thấy có cảnh "nóng", Hà đùng đùng đem trả kịch bản cho "chú Vân". Đến lúc ăn trưa, "chú Vân" lựa lời thuyết phục, Lan Hà mới "chịu". "Lan Hà mang đúng tính cách của người miền Trung, khi đã nhận lời thì làm việc rất có trách nhiệm và quyết liệt trong các cảnh diễn khó", đạo diễn Thanh Vân nhớ lại.

Trường đoạn diễn xuất ấn tượng nhất của Hà trong "Trái tim bé bỏng" có lẽ là đoạn cô nhận tiền "bo" của khách - một cụ già móm mém. Khuôn mặt Mai không còn đau khổ hay sợ sệt nữa. Cô cười sằng sặc. Có lẽ, Mai đang nghĩ tới niềm vui của mẹ và những đứa em khi nhận được những đồng tiền cô gửi về? Hay niềm đau dồn nén bấy lâu bật ra tiếng cười man dại… Các cảnh quay của Lan Hà trên phim hầu hết đều làm cho cô… xấu đi. Đó là dụng ý của đạo diễn. Anh muốn nhân vật đẹp dần lên trong mắt người xem. "Mai rực rỡ nhất là lúc bị đẩy vào làm "gái". Tôi muốn cô càng đẹp thì người xem càng xót xa, day dứt", đạo diễn Thanh Vân cho biết.

Và ước mơ tuổi 20

Cũng như khi đoạt giải Cánh diều Vàng, đứng giữa vòng vây của báo giới sau khi đến muộn nên không kịp lên sân khấu nhận giải ở Liên hoan phim Việt Nam 16, Hà không quên nhắc đến diễn viên Hồng Ánh, người đóng vai bà Cháy, mẹ của cô trên phim. Hồng Ánh trong vai trò phó đạo diễn, luôn bên cạnh, chỉ bảo tận tình cho Hà và góp phần không nhỏ đem đến thành công cho vai diễn này.

Với Hà, đóng phim không chỉ là duyên phận. Cô gái tỉnh lẻ miền Trung đã vượt qua nỗi ngần ngại thường nhật để đến và sống với những nhân vật trắc trở bằng chính nghị lực và niềm đam mê của tuổi trẻ. Hà đang là sinh viên năm cuối, Khoa Sư phạm âm nhạc của Trường ĐH Nghệ thuật Huế. Cô thích trở thành giáo viên dạy nhạc ở trường phổ thông trên chính thành Huế mà cô gắn bó. Còn con đường điện ảnh đang mở ra trước mắt thì sao? "Điện ảnh mang đến cho em những khám phá mới về bản thân. Giải thưởng này là phần thưởng quá lớn đối với em. Nhưng để theo nghiệp diễn, em biết cần trang bị nhiều kiến thức hơn nữa và cả kinh nghiệm sống. Vì vậy, khi nào có vai diễn phù hợp, em sẽ tham gia", Hà tâm sự.