Lãi suất cao, hạn mức thấp

Dẫn chúng tôi đi thăm công trình NS&VSMT của gia đình, ông Vương Đình Hậu xóm Đầu Hàng, khu dân cư Vân Trì, phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm chia sẻ: Những năm trước đây, nhiều gia đình trên địa bàn được tiếp cận chương trình cho vay NS&VSMT nhưng đến tháng 4 vừa qua, khi từ xã lên phường là bà con không thuộc đối tượng được vay. Hiện hầu hết các gia đình khó khăn vẫn rất muốn được tiếp cận chương trình để nâng cao chất lượng công trình như: Xây nhà tắm, nhà vệ sinh tự hoại, mua sắm thiết bị, vật tư ngành nước. Với khoản tiền 30 đến 50 triệu đồng cho việc xây mới, chỉnh trang công trình phụ đối với đa số hộ dân ở đây là hết sức khó khăn nếu không được sự tiếp sức của NHCSXH. Theo bà Dương Thị Nga, Giám đốc NHCSXH quận Bắc Từ Liêm: Trên địa bàn quận có 13 phường, trong đó hầu hết là các phường vẫn còn thuần nông, nhiều phường chưa có nước sạch hợp vệ sinh như phường Tây Tựu, Thượng Cát… Được sự quan tâm của thành phố, nhiều phường đang được đấu nối với hệ thống cấp nước sạch sông Đà nhưng hạ tầng kết nối vẫn còn nhiều bất cập. Đường ống chỉ đấu nối đến trục chính khu dân cư, còn các hộ dân phải tự bỏ kinh phí để dẫn đường ống về gia đình, nhiều gia đình diện tích rộng, nằm sâu phía trong phải dẫn đường ống dài tới vài chục mét. Bên cạnh đó là nhu cầu sửa sang, chỉnh trang lại các công trình phụ khi có nước sạch về là rất lớn. Đại diện hộ dân, tổ tiết kiệm và vay vốn rất mong được tiếp cận vốn vay chương trình này thêm 5 năm nữa kể từ ngày lên quận. Theo số liệu của NHCSXH quận Bắc Từ Liêm, đến nay, dư nợ chương trình cho vay NS&VSMT toàn quận chỉ đạt 14 tỷ đồng. Đơn vị đã dừng triển khai chương trình này kể từ ngày lên quận.

Tương tự, gia đình bà Đặng Thị Hiêm ở xã Hợp Thanh (Mỹ Đức) cũng được vay 8 triệu đồng cho hai công trình nước sạch và vệ sinh môi trường cách đây 5 năm. Cộng với tiền tích góp, vay mượn người thân, bà Hiêm đã xây được hệ thống bể lọc nước, nhà vệ sinh tự hoại, cống thoát nước với tổng trị giá hơn 20 triệu đồng. Nhờ đó chất lượng cuộc sống gia đình đã được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên theo bà Hiêm, sau 5 năm sử dụng, với mức đầu tư không lớn, nhiều hạng mục công trình đã xuống cấp, hoặc hoàn thiện dở dang như: nhà tắm vẫn để thô, chưa được trát, ốp lát, vòi nước bị hoen gỉ… Các vật dụng khác trong nhà vệ sinh như chậu rửa mặt, vòi tắm cũng vẫn còn dang dở. Bà Hiêm, ông Hậu không phải là hộ duy nhất trên địa bàn thành phố có các công trình NS&VSMT bị dang dở vì thiếu vốn.

Nhằm nâng mức hỗ trợ cho người dân hoàn thành các công trình NS&VSMT, Thủ tướng Chính phủ vừa có Quyết định số 18/2014/QĐ-TTg sửa đổi, bổ sung Điều 3 của Quyết định số 62/2004/QĐ-TTg ngày 16-4-2004 về tín dụng thực hiện chiến lược quốc gia về cấp NS&VSMT nông thôn. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-5-2014. Theo quy định mới, các đối tượng được hưởng tín dụng thực hiện chiến lược này gồm hộ gia đình định cư hợp pháp tại địa phương thuộc khu vực nông thôn chưa có nước sạch hoặc đã có nhưng chưa đạt quy chuẩn, chưa bảo đảm vệ sinh và hộ gia đình sau khi đã trả hết nợ vốn vay, có nhu cầu vay mới. Các đối tượng này khi có đơn sẽ được vay vốn tại NHCSXH với mức vốn cho vay đối với mỗi loại công trình tối đa là 6 triệu đồng/hộ. Mặc dù vậy, nhiều ý kiến cho rằng mức này vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu hiện nay. Bên cạnh đó, với mức lãi suất 0,8%/tháng tương đương trên 9%/năm được áp dụng từ 9-10-2013 là quá cao đối với nhiều hộ gia đình. Đấy là chưa kể những món vay trước ngày 9-10-2013 phải chịu lãi suất cố định 0,9%/tháng nên chưa khuyến khích được người dân. Vì vậy, Nhà nước cần nghiên cứu, điều chỉnh để người dân thực sự được hỗ trợ nước sạch và vệ sinh môi trường.

Giám đốc NHCSXH thành phố Lê Kim Phung cho biết: Trong thời gian tới, NHCSXH tiếp tục phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan, chính quyền địa phương để thực hiện các dự án NS&VSMT, tạo điều kiện về cơ sở hạ tầng giúp các hộ dân xây dựng các công trình NS&VSMT theo đúng tiêu chuẩn quốc gia, tập trung ưu tiên cho vay tại các xã, huyện có tỷ lệ hộ nghèo cao và những nơi bị ô nhiễm môi trường, ô nhiễm nguồn nước.

* "Đến 31-3-2014, dư nợ cho vay NS&VSMT nông thôn trên địa bàn cả nước đạt 12.736 tỷ đồng, bình quân 6,5 triệu đồng/hộ. Sau hơn 10 năm cho vay, có gần 2 triệu khách hàng đang còn dư nợ, với 5.215 công trình nước sạch và vệ sinh môi trường được xây dựng. Tại Hà Nội dư nợ cho vay chương trình này đạt gần 600 tỷ đồng với gần 100.000 hộ được tiếp cận nguồn vốn ưu đãi.