Kinh nghiệm từ Đại hội Đảng bộ trực thuộc Trung ương nhiệm kỳ 2020-2025

Việc tổ chức đại hội đại biểu của các Đảng bộ trực thuộc Trung ương nhìn chung bảo đảm đúng quy định, bám sát Chỉ thị số 35-CT/TƯ của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, đạt được mục đích, yêu cầu đã xác định.

Đại hội 67 đảng bộ trực thuộc Trung ương nhiệm kỳ 2020-2025 diễn ra từ ngày 20-9 đến 28-10 sau khi đã tổ chức thành công đại hội đảng bộ cấp cơ sở, cấp trên trực tiếp cơ sở nhiệm kỳ 2020-2025; cả nước đang quyết liệt thực hiện các giải pháp phòng, chống đại dịch Covid-19 và tích cực phòng, chống, khắc phục hậu quả nặng nề do thiên tai gây ra ở các tỉnh miền Trung...

Bám sát đặc điểm nói trên, Trung ương, Bộ Chính trị đã kịp thời ban hành Chỉ thị 35, Chỉ thị 45, Kết luận 75 và các quy định, hướng dẫn về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIII của Đảng; Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã có 3 bài viết quan trọng về công tác chuẩn bị, tổ chức đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025, nhất là việc chuẩn bị văn kiện, nhân sự; Ban Bí thư tổ chức 12 đoàn kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Chỉ thị tại các Đảng bộ trực thuộc Trung ương.

Cùng với đó, Bộ Chính trị xây dựng kế hoạch làm việc với 67/67 Đảng bộ trực thuộc Trung ương để chỉ đạo, cho ý kiến về dự thảo các văn kiện và phương án nhân sự đại hội đảng bộ; phân công các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư dự, theo dõi và chỉ đạo đại hội đảng bộ trực thuộc Trung ương.

Qua đánh giá, công tác chuẩn bị đại hội đã được các đảng bộ thực hiện có hiệu quả. Trong đó, các dự thảo văn kiện được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng. Các cấp ủy đã coi trọng tổng kết thực tiễn; tổ chức lấy ý kiến rộng rãi, tranh thủ được nhiều ý kiến của các tổ chức, cá nhân, đặc biệt là tiếp thu nghiêm túc các ý kiến chỉ đạo, góp ý của Bộ Chính trị, Ban Bí thư vào dự thảo văn kiện và phương án nhân sự đại hội.

Điểm nhấn và điểm mới trong các dự thảo văn kiện nhiệm kỳ này là các Đảng bộ đã tập trung làm rõ vai trò lãnh đạo của Đảng, chú trọng nhiều hơn công tác xây dựng Đảng; lựa chọn khâu đột phá để tập trung thực hiện trong nhiệm kỳ 2020-2025, mục tiêu, phương hướng đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045; một số báo cáo kiểm điểm đã nêu cao tự phê bình và phê bình, các đồng chí lãnh đạo chủ chốt đã thực hiện việc nêu gương, chủ động nhận trách nhiệm về những hạn chế, khuyết điểm của đảng bộ. Các dự thảo nghị quyết đại hội, chương trình hành động thực hiện nghị quyết được chuẩn bị chu đáo; bám sát mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ chủ yếu nhiệm kỳ 2020-2025 được nêu trong Báo cáo chính trị; đề ra các nhiệm vụ, đề án cụ thể để tổ chức thực hiện.

Đặc biệt, công tác nhân sự được Bộ Chính trị, Ban Bí thư, nhất là Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chỉ đạo thường xuyên, chặt chẽ và các cấp ủy quan tâm chuẩn bị ngay từ đầu nhiệm kỳ gắn với việc xây dựng và triển khai thực hiện các nghị quyết, quy định Trung ương 4, 6, 7, 8 khóa XII.

Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cấp ủy các cấp đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp nhằm từng bước đổi mới đồng bộ, tổng thể, toàn diện, liên tục các khâu trong công tác cán bộ; thực hiện điều động, luân chuyển, đào tạo cán bộ trong quy hoạch để chuẩn bị nhân sự chủ chốt một số tỉnh ủy, thành ủy kết hợp với việc xây dựng phương án bố trí, sắp xếp đối với cán bộ diện Trung ương quản lý không đủ tuổi tái cử cấp ủy nhiệm kỳ 2020-2025.

Công tác tổ chức, điều hành đại hội đã được thực hiện nghiêm túc, trang trọng, đúng quy định, bảo đảm chu đáo, tiết kiệm, hiệu quả. Chương trình đại hội được xây dựng chi tiết, có phân công, phân nhiệm rõ ràng, khoa học. Việc thảo luận, góp ý và thông qua các văn kiện tại đại hội được thực hiện nghiêm túc, phát huy tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, thống nhất. Nhiều đảng bộ đã đầu tư xây dựng phim tư liệu, slide trình chiếu, thuyết minh sinh động cho báo cáo chính trị, tham luận đại hội.

Đã có gần 1.400 ý kiến phát biểu, tham luận tại đại hội và các tổ thảo luận, trong đó có nhiều ý kiến thẳng thắn, tâm huyết, phân tích làm sâu sắc hơn những chuyển biến tích cực của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong nhiệm kỳ qua, nhất là công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và những biểu hiện suy thoái; tập trung thảo luận kỹ lưỡng về các quan điểm mới, mục tiêu, chủ trương, định hướng lớn, chỉ tiêu phấn đấu và những vấn đề mới, khó, những nhiệm vụ mang tính đột phá gắn với tình hình cụ thể của địa phương, đơn vị.

Đặc biệt, việc bầu cử Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Bí thư, Phó Bí thư nhiệm kỳ mới được thực hiện theo đúng Quy chế bầu cử trong Đảng với kết quả bầu cử số lượng Ban Chấp hành, Ban Thường vụ giảm theo quy định nhưng vẫn bảo đảm cơ cấu, chất lượng nâng lên so với nhiệm kỳ trước.

Trong đó, cơ cấu nữ: Cấp ủy là nữ có 523 đồng chí (15,71%), cao hơn nhiệm kỳ trước 2,69%; cơ cấu người dân tộc thiểu số: Cấp ủy viên người dân tộc thiểu số là 389 đồng chí, đạt tỷ lệ 11,68%, cao hơn nhiệm kỳ trước 0,72%. Cả nước có 27 đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy không là người địa phương, đạt tỷ lệ 41,54%, cao hơn nhiệm kỳ trước 23,08%. Đại hội tại 67 Đảng bộ trực thuộc Trung ương đã bầu đủ 1.381 đại biểu chính thức và 131 đại biểu dự khuyết dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, bảo đảm đúng tiêu chuẩn, số lượng, cơ cấu đại biểu được Trung ương phân bổ.

Quá trình tổ chức và kết quả Đại hội đại biểu Đảng bộ trực thuộc Trung ương nhiệm kỳ 2020-2025 nổi lên một số vấn đề kinh nghiệm.

Thứ nhất, thường xuyên duy trì sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong suốt quá trình chuẩn bị, tổ chức đại hội; chỉ đạo ban hành hệ thống văn bản sớm, đầy đủ, toàn diện về chuẩn bị và tổ chức đại hội. Phát huy tính chủ động, sáng tạo của từng cấp ủy, tổ chức Đảng, cá nhân, nhất là người đứng đầu trong quá trình chuẩn bị, tổ chức đại hội; bảo đảm dân chủ, huy động trí tuệ tập thể; dân chủ nhưng phải tập trung, thống nhất, dân chủ gắn với kỷ luật, kỷ cương, dân chủ nhưng phải có lãnh đạo.

Thứ hai, Báo cáo chính trị trình đại hội phải làm rõ được công tác và vai trò lãnh đạo của Đảng trong việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị trọng tâm theo hướng xây dựng Đảng là then chốt, trong đó, công tác cán bộ là then chốt của nhiệm vụ then chốt; phát triển kinh tế - xã hội là nhiệm vụ trung tâm; phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội; tăng cường quốc phòng - an ninh là thường xuyên, trọng yếu; tích cực chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng. Báo cáo kiểm điểm của Ban Chấp hành phải bám sát các quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác và quy chế làm việc, tránh trùng lặp nội dung với Báo cáo chính trị.

Thứ ba, cấp ủy các cấp phải nắm vững và kịp thời xử lý dứt điểm các vấn đề phức tạp, phát sinh trên địa bàn trước khi diễn ra đại hội; nắm chắc tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên và dư luận liên quan đến nhân sự trước, trong và sau đại hội để kịp thời chỉ đạo giải quyết những vướng mắc, bất cập.

Thứ tư, thảo luận văn kiện đại hội phải tập trung vào những vấn đề mới, khó, nhạy cảm, những nội dung còn có ý kiến khác nhau và bám sát vào tình hình thực tiễn của cơ quan, đơn vị, địa phương. Gửi nội dung gợi ý thảo luận trước cho các đại biểu dự đại hội để có đủ thời gian nghiên cứu kỹ, chuẩn bị ý kiến có chất lượng, tạo không khí sôi nổi, thảo luận tại đại hội.

Thứ năm, phải vừa tổ chức tốt đại hội vừa hoàn thành các nhiệm vụ chính trị tại các địa phương, cơ quan, đơn vị gắn với những diễn biến thực tiễn, cụ thể.