Kiểm soát thực phẩm tại chợ truyền thống: Vấn đề bức thiết

Nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ

Theo quan sát của phóng viên Báo Hànộimới tại một số chợ như: Chợ Xanh, chợ Hà Đông (quận Hà Đông); chợ Phùng Khoang (quận Nam Từ Liêm); chợ Tứ Hiệp (huyện Thanh Trì); chợ Cao (xã Cao Dương, huyện Thanh Oai)... hàng hóa đa dạng, nhưng phần lớn không có nguồn gốc xuất xứ, nhiều mặt hàng thực phẩm tươi sống không có bao bì, tem nhãn. Thậm chí, một số cửa hàng bán rau, quả bày xuống dưới đất, gây mất an toàn vệ sinh thực phẩm.

Bà Nguyễn Thị Thịnh - tiểu thương kinh doanh thịt lợn tại chợ Hà Đông cho biết, trung bình mỗi ngày cửa hàng của bà bán khoảng 1-1,5 tạ thịt lợn và đều lấy ở cơ sở giết mổ tại huyện Thanh Oai nhưng không biết lợn được nuôi ở cơ sở nào.

Mặt khác, tại một số chợ vẫn còn tình trạng thực phẩm đã nấu chín và thực phẩm tươi sống được bày bán cạnh nhau, thức ăn đã qua chế biến không được che đậy hoặc bày bán trong điều kiện mất vệ sinh.

Về nguyên nhân dẫn tới tình trạng nêu trên, ông Nguyễn Ngọc Sơn, Chi Cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y Hà Nội cho biết, sự hiểu biết các quy định về an toàn thực phẩm của cán bộ quản lý chợ và các hộ kinh doanh thực phẩm còn nhiều hạn chế. Người tiêu dùng dễ chấp nhận việc sử dụng những sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ hoặc không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Hệ thống quản lý, thanh tra, kiểm tra liên ngành và kiểm nghiệm vệ sinh an toàn thực phẩm của các chợ chưa đầy đủ, thiếu nhân lực, thiếu trang thiết bị kiểm tra nhanh tại chỗ...

Chủ tịch UBND xã Cao Dương (huyện Thanh Oai) Trần Thế Anh cho biết, chợ nông thôn phục vụ nhu cầu tự sản, tự tiêu của người dân, có nơi chợ họp tại sân đình, cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu; không gian chật hẹp, các trang thiết bị, dụng cụ, giá kệ để thực phẩm không đạt tiêu chuẩn quy định, chưa đáp ứng yêu cầu an toàn vệ sinh thực phẩm.

Quản lý chặt chẽ từ sản xuất đến tiêu thụ

Để kiểm soát an toàn thực phẩm tại chợ truyền thống, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản Hà Nội Ngô Đình Loát cho rằng, trước hết, các địa phương cần xây dựng liên kết chuỗi từ khâu sản xuất đến chế biến và tiêu thụ sản phẩm để cung cấp các sản phẩm nông nghiệp bảo đảm rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Mặt khác, các địa phương cần yêu cầu ký cam kết đối với các hộ kinh doanh tại chợ buôn bán hàng hóa bảo đảm an toàn thực phẩm; đồng thời, nâng cao nhận thức cho người tiêu dùng về thực phẩm an toàn.

Chủ tịch UBND xã Tứ Hiệp (huyện Thanh Trì) Tạ Đăng Doanh cho biết, thời gian gần đây, xã đã thường xuyên kiểm tra, giám sát chất lượng các mặt hàng nông sản, thực phẩm tại chợ; yêu cầu các hộ ký cam kết kinh doanh sản phẩm hàng hóa có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và tổ chức các lớp tập huấn nâng cao nhận thức cho người dân về sản xuất, kinh doanh sản phẩm bảo đảm chất lượng.

Về vấn đề này, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường cho rằng, trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay, để nâng cao hiệu quả quản lý an toàn thực phẩm tại chợ truyền thống, các địa phương cần bố trí kinh phí cho việc mua sắm các trang thiết bị phục vụ cho việc kiểm tra, phân tích mẫu để phục vụ công tác kiểm tra, phát hiện các chất độc tố, hóa chất tồn dư thực phẩm trong chợ.

Cùng với đó, các địa phương phối hợp với ban quản lý chợ nâng cấp, đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị… tại các chợ đã xuống cấp, đặc biệt tại các chợ đầu mối, như: Cải tạo nâng cấp về hệ thống điện, hệ thống cấp nước sinh hoạt từ nguồn nước máy bảo đảm an toàn hợp vệ sinh, phục vụ tốt cho các hộ kinh doanh.

Cũng theo ông Tạ Văn Tường, các hộ kinh doanh phải được khám sức khỏe, tập huấn và xác nhận kiến thức về an toàn thực phẩm; có sổ sách, hóa đơn chứng minh nguồn gốc xuất xứ hàng hóa; quầy sạp phải bảo đảm vệ sinh... Qua đó, phòng tránh ngộ độc thực phẩm, bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.

Hiện nay, toàn thành phố có 454 chợ, trong đó có 2 chợ đầu mối (chợ đầu mối phía Nam, chợ đầu mối Minh Khai); 4 chợ hoạt động mang tính chất đầu mối (chợ Long Biên, chợ gia cầm Hà Vỹ, chợ cá Yên Sở, chợ đêm Văn Quán…). Có 310/454 chợ đã được phê duyệt phương án bố trí sắp xếp ngành hàng, 144 chợ chưa được phê duyệt phương án sắp xếp ngành hàng.