Không nên bỏ cấp giấy khai sinh cho trẻ em

Theo ông Trần Tiến Dũng, trong quá trình chỉnh lý dự thảo Luật Hộ tịch và ý kiến thảo luận của các Đại biểu Quốc hội tại hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách ngày 8-9-2014 về dự thảo Luật Căn cước công dân cho thấy, còn có một nội dung lớn liên quan đến cả dự thảo Luật Hộ tịch và Luật Căn cước công dân có ý kiến khác nhau. Đó là, việc không cấp giấy khai sinh cho trẻ em (theo dự thảo Luật Hộ tịch), thay vào đó là cấp Thẻ căn cước công dân cho trẻ em (theo dự thảo Luật Căn cước công dân).

Về vấn đề này, Chính phủ đã có Công văn số 179/CP-PL và Công văn 368/CP-PL ngày 8-10-2014, gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội thể hiện quan điểm tiếp tục cấp giấy khai sinh cho trẻ em khi đăng ký khai sinh là cần thiết, phù hợp với Công ước quốc tế về quyền trẻ em, Bộ luật Dân sự, Luật Bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em; việc cấp thẻ căn cước công dân chỉ nên thực hiện đối với người từ đủ 14 tuổi trở lên.

Quan điểm trên của Chính phủ dựa trên những lý do: Căn cước công dân là thông tin cơ bản về gốc tích, đặc điểm nhận dạng của công dân để xác định một người cụ thể và phân biệt người này với người khác, nhân dạng là những đặc điểm cá biệt và ổn định bên ngoài của một người mà nhờ đó có thể phân biệt người này với người khác. Do đó, việc cấp thẻ căn cước công dân cho trẻ em từ khi sinh ra đến dưới 14 tuổi là chưa bảo đảm phù hợp với khái niệm “căn cước” trong dự thảo Luật, vì từ khi sinh ra đến dưới 14 tuổi các đặc điểm nhận dạng của trẻ em chưa ổn định, trong khi đó các đặc điểm “gốc tích” của trẻ em chủ yếu là các thông tin về khai sinh. Nghiên cứu kinh nghiệm các quốc gia quản lý dân cư thông qua phương thức cấp thẻ căn cước công dân cho thấy, tuyệt đại đa số các nước đều cấp thẻ căn cước công dân cho những người có độ tuổi từ 14, 15 hoặc 18 trở lên, khi đặc điểm nhân dạng đã khá ổn định, ít thay đổi.

Bên cạnh đó, việc bỏ cấp giấy khai sinh và thay thế bằng cấp thẻ căn cước công dân cho trẻ em dưới 14 tuổi sẽ gây khó khăn cho chính công dân Việt Nam khi có những giao dịch cần chứng minh thông tin về khai sinh tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài, trong bối cảnh hầu hết các nước đều cấp giấy khai sinh để chứng minh thông tin khai sinh - vấn đề đã trở thành thông lệ quốc tế. Với tư cách là thành viên của Công ước quốc tế về quyền trẻ em, Việt Nam có trách nhiệm đăng ký khai sinh và cấp giấy khai sinh cho trẻ em để trẻ em được hưởng đầy đủ các quyền của mình do Công ước quy định.

Ngoài ra, theo pháp luật Việt Nam, từ đủ 14 tuổi là độ tuổi bắt đầu chịu trách nhiệm hình sự, do vậy, việc cấp thẻ căn cước công dân cho người từ đủ 14 tuổi trở lên như cấp Chứng minh nhân dân hiện nay là phù hợp.