Không dung dưỡng thói xấu

Đó là hiện tượng một bộ phận cơ quan báo chí xa rời tôn chỉ, mục đích và thiên về khai thác thông tin mặt trái, giật gân, hình ảnh phản cảm nhằm câu khách vì mục đích thương mại đang gia tăng đến mức đáng báo động, nhất là trong các ấn phẩm phụ, số chuyên đề, chương trình truyền hình giải trí… Bên cạnh đó, vẫn còn một số cơ quan báo chí buông lỏng quy trình tác nghiệp, thiếu nhạy bén trong xử lý các tình huống, thông tin sai sự thật, thậm chí có thông tin sai sót ở mức nghiêm trọng, không thể khắc phục hậu quả… Và điều đáng nói, cái gọi là "hiện tượng" ấy đang có sức lan tỏa không nhỏ trong đời sống xã hội, thậm chí một diễn đàn trên mạng tập hợp nhiều người làm báo hàng tháng đã đưa ra bình chọn những tác phẩm báo chí... “kền kền” dành cho các bài báo sai trái, độc ác, nhảm nhí, vô bổ, vụ lợi nhất trong tháng.

"Sốc, sến, sexy" từ lâu đã trở thành tiêu chí hoạt động của không ít tờ báo, đặc biệt là báo mạng và đáng buồn khi việc đăng tải đã được "nhân bản" với tốc độ chóng mặt. Điển hình cho hiện tượng này những ngày gần đây là thông tin về "kiều nữ Hải Dương"; rồi tin nhảm "con gái rủ cậu ruột vào bệnh viện cắt chân mẹ đẻ"... Truy nguyên gốc thông tin thì mới biết rằng đó là do "nghe nói thế" hoặc "tam sao thất bản" với những nhân vật X, Y không cụ thể nào đó. Có những bài báo thậm chí nhân vật bị ám chỉ, xúc phạm lên tiếng thì tổng biên tập cơ quan đó trả lời rằng bài báo không nêu tên cụ thể nên việc xử kiện là... bất khả thi?

Khỏi phải bàn tác hại của những thông tin thiếu kiểm chứng đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng thế nào đối với nền kinh tế và đời sống xã hội… bởi chúng đã được cảnh báo từ lâu. Điều đáng nói là những tác phẩm báo chí "kền kền" này đã góp phần hình thành một bộ phận người làm báo mượn danh nghề nghiệp để vụ lợi, có những hành vi vi phạm đạo đức nghề báo và phạm pháp. Giới báo chí không khỏi đau lòng khi thi thoảng các lực lượng tư pháp lại bắt giữ, đưa ra truy tố những vụ việc mà đứng trước vành móng ngựa lại là những người trước đó còn là đồng nghiệp, thậm chí còn được kính trọng, vinh danh. Đó là sự thật nghiệt ngã của những nhà báo không vượt qua được cám dỗ hoặc coi nghề báo là công cụ kiếm tiền.

Một nền kinh tế theo hướng thị trường đã, đang hình thành cũng đồng nghĩa với nền báo chí phải thay đổi cho phù hợp. Nhưng cũng không có nghĩa rằng thị trường sẽ quyết định một "loại hàng hóa đặc biệt" - báo chí. Bởi đó là một sản phẩm văn hóa và tất yếu có những nguyên tắc không thể phá vỡ. Cũng tại hội nghị báo chí toàn quốc năm 2014 vừa qua, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thế Huynh đã yêu cầu đội ngũ báo chí nước nhà siết chặt kỷ cương. Không dung dưỡng cho thói xấu trong hoạt động báo chí là mệnh lệnh từ cuộc sống và cũng là mong mỏi của dư luận bấy lâu nay.