Khẩn trương chia lại ruộng cho dân

Chủ quan, thiếu trách nhiệm…

Vào thời điểm cuối năm 2013, người dân đội 9, thôn Tri Lai đã đồng thuận với việc triển khai công tác DĐĐT của UBND xã Đồng Thái với kỳ vọng sản xuất nông nghiệp sẽ thuận lợi, nâng cao giá trị thu nhập trên một hécta canh tác. Tuy nhiên, khi được nhận ruộng, họ đã vô cùng thất vọng. Ông Phùng Quốc Chức, một người dân trong thôn Tri Lai, nói: "Chỉ đến khi gắp phiếu, nhận ruộng chúng tôi mới nhận ra nhiều hộ dân bị chia thiếu, trong khi nhiều thành viên trong tổ chia ruộng lại có diện tích tăng lên so với định mức được nhận". Thông tin cụ thể, ông Phùng Văn Thủy, người dân đội 9 cho biết: "Thành viên Tổ tác nghiệp đã không trung thực, chia ruộng có hộ thừa, có hộ thiếu, có những hộ chỉ được chia từ 375 đến 400 m2/khẩu, trong khi định mức là 456m2, chưa kể đất phần trăm". Điều lạ lùng là những việc khuất tất của các thành viên Tổ tác nghiệp đội 9 đã "qua mặt" được hệ thống chính quyền từ thôn đến xã là Tiểu ban DĐĐT thôn Tri Lai và Ban chỉ đạo DĐĐT xã Đồng Thái.

Thôn Tri Lai có 10 đội sản xuất, khi triển khai DĐĐT vào cuối năm 2013, xã Đồng Thái tiến hành ở 4 đội sản xuất thuộc khu Đông Bắc (từ đội 7 đến đội 10). Chủ tịch UBND xã Phùng Trần Anh cho biết, do đặc thù thôn Tri Lai trải rộng, dân cư đông nên quá trình triển khai dồn ruộng đã thành lập các tổ tác nghiệp DĐĐT theo vị trí đội sản xuất, đây là những người có uy tín do nhân dân lựa chọn. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi và thông tin từ người dân cung cấp, Tổ tác nghiệp đội 9 có 9 thành viên trong quá trình đo ruộng đã không trung thực, diện tích ruộng tăng lên so với định mức được nhận theo nhân khẩu ít nhất: 513m2 là ông Phùng Văn Luông (Tổ trưởng Tổ tác nghiệp DĐĐT đội 9) và nhiều nhất: 1.125m2 là ông Phùng Quang Hùng. Ngoài ra, các thành viên khác trong tổ cũng được hưởng "đặc quyền", gồm các ông, bà: Phùng Văn Hùng 1.113m2, Phùng Thị Thụ 1.023m2, Phùng Quốc Mùi 716m2, Nguyễn Văn Thế gần 700m2, Cao Thị Mai 660m2, Phùng Kim Hữu 990m2, Phùng Văn Vận 742m2. Như vậy, tổng diện tích mà các thành viên Tổ DĐĐT đội 9 đã lợi dụng quyền hạn để tư lợi cá nhân hơn 7.500m2 đất nông nghiệp.

Để có đánh giá toàn diện hơn về những sai phạm trong quá trình chia ruộng của Tổ tác nghiệp đội 9, UBND xã Đồng Thái đã tiến hành xác minh 42 hộ trong tổng số 73 hộ dân của đội sản xuất số 9. Lý giải về việc chọn 42 hộ dân của UBND xã Đồng Thái, cán bộ địa chính xã Nguyễn Thị Hồng Thanh cho biết: "Đây là những gia đình mà UBND xã nhận định có khả năng tăng diện tích vì có quan hệ gần gũi với các thành viên tổ chia ruộng". Qua kiểm tra, căn cứ theo diện tích đất các hộ dân đã nhận trên sổ sách từ năm 1993 là 456 m2/khẩu (chưa tính đất phần trăm) thì có đến 33 hộ có diện tích đất được nhận ngoài thực địa lớn hơn diện tích trong sổ sách của đội giao (hộ dân thừa ít nhất là 14,16m2, nhiều nhất là hơn 500m2, không tính các hộ là thành viên tổ tác nghiệp); duy nhất một hộ khớp với diện tích; các hộ còn lại có diện tích thiếu so với diện tích trên sổ sách của đội giao (thiếu ít nhất là 16m2, thiếu nhiều nhất là 300m2). Theo số liệu xác minh thì có những hộ bị giảm đáng kể số diện tích bình quân trên một khẩu (tính cả đất phần trăm) như hộ ông Đỗ Văn Xuân Thúy 406,91m2, ông Phùng Hữu Đức 409,5m2...

Một sai phạm nghiêm trọng khác của Tổ tác nghiệp đội 9, thôn Tri Lai là sau khi giao ruộng cho người dân vẫn còn thừa hàng nghìn mét vuông đất, việc sử dụng diện tích này cũng không minh bạch. Theo UBND xã Đồng Thái, tổng diện tích DĐĐT của đội 9 là 178.051m2, tuy nhiên ngoài phần đất các hộ gia đình, cá nhân nhận là 160.908m2 và phần diện tích dành làm đường giao thông, kênh mương thủy lợi, công trình phúc lợi... thì tổ chia ruộng đã bỏ lại diện tích chưa giao là 6.244m2 ở hầu hết các xứ đồng như Dưa Gang, Ao Veo, Khu Gần, Mé... Điều đáng nói là bản thân ông Phùng Văn Luông (Tổ trưởng Tổ tác nghiệp DĐĐT) đã kịp "gắp" một phiếu chia ruộng của gia đình với diện tích hơn 400m2 về khu hố Kem, liền kề khu quỹ đất 2 của đội (diện tích hơn 1.000m2) và chuyển nhượng thửa đất này cho một người dân ở đội 8, thời gian lên đến... 50 năm. "Sai phạm này UBND xã đã lập biên bản vì thửa đất đã chuyển nhượng và tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đào ao trên đất nông nghiệp khi chưa được cấp thẩm quyền phê duyệt" - bà Nguyễn Thị Hồng Thanh, cán bộ địa chính xã cho biết. Nhiều người dân nghi ngờ rằng, "ông tổ trưởng "gắp" phiếu ra khu hố Kem là có ý định chiếm dụng luôn phần quỹ đất 2 của đội để sử dụng". Cũng liên quan đến 5 dự án trang trại đang phát triển ở thôn Tri Lai mà người dân phản ánh "cho người ngoài xã thuê lại và sử dụng không đúng mục đích", bà Nguyễn Thị Hồng Thanh khẳng định: "Các dự án này đều đã được UBND huyện Ba Vì phê duyệt vào các năm 2010, 2012 và phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của xã Đồng Thái".

Cần kiểm điểm nghiêm túc

Trả lời về những vấn đề liên quan, Chủ tịch UBND xã Đồng Thái Phùng Trần Anh thừa nhận những sai phạm trong quá trình triển khai dồn ruộng của Tổ tác nghiệp đội 9 thôn Tri Lai và việc giải quyết hậu quả còn chậm, gây nên bức xúc trong nhân dân. Chủ tịch Phùng Trần Anh cũng nhận trách nhiệm Ban chỉ đạo của xã, Tiểu ban DĐĐT thôn Tri Lai chưa bám sát trong công tác DĐĐT của đội 9 nên đã để xảy ra tình trạng các thành viên trong Tổ tác nghiệp đội 9 lợi dụng tín nhiệm, quyền hạn làm lợi cho cá nhân.

Trước những vi phạm nghiêm trọng này, UBND xã Đồng Thái đã tiến hành họp đưa ra hình thức kiểm điểm nghiêm túc đối với các cá nhân, tập thể. Ông Phùng Văn Luông, Tổ trưởng Tổ tác nghiệp và các thành viên đã nghiêm túc kiểm điểm trước nhân dân và Ban chỉ đạo của xã về những sai phạm và sai sót đã xảy ra. Về phần mình, Chủ tịch UBND xã Phùng Trần Anh cũng khẳng định sẽ nghiêm túc xem xét trách nhiệm tập thể, cá nhân trong Ban chỉ đạo, Tiểu ban DĐĐT thôn Tri Lai, trong đó có trách nhiệm cá nhân là cán bộ phụ trách DĐĐT ở thôn Tri Lai trong Ban chỉ đạo xã và các thành viên chủ chốt trong Tiểu ban DĐĐT thôn Tri Lai, gồm Bí thư chi bộ và Trưởng thôn.

Về hướng giải quyết để bảo đảm quyền lợi cho nhân dân, Phó Bí thư Đảng ủy xã Đồng Thái Phùng Trần Ngọ cho biết: "Quan điểm của xã là diện tích thừa phải trả lại cho đội để chia bù cho những người thiếu ruộng trên nguyên tắc hộ nào thừa thì rút ra, thiếu thì bù vào. Chúng tôi sẽ giữ nguyên số phiếu đã bốc từ trước, tiếp đến là đo đạc lại để tiến hành giải thửa toàn bộ diện tích đất nông nghiệp ở đội 9, sau đó công khai số liệu trước nhân dân. Sau khi đã thống nhất sẽ giao đất cho các hộ dân và cố gắng hoàn thành vào khoảng tuần đầu tiên của tháng 12-2014".

Qua sự việc ở đội 9 cho thấy, Ban chỉ đạo xã và Tiểu ban DĐĐT thôn Tri Lai đã giao phó một việc khó như dồn ruộng cho tổ tác nghiệp là những người dân được đội cử ra nhưng lại thiếu hướng dẫn, giám sát, dẫn tới thiếu trách nhiệm trước nhân dân. Vì theo như lời Chủ tịch Phùng Trần Anh thừa nhận thì "trình độ các thành viên tổ tác nghiệp còn hạn chế nên việc tính toán số liệu và đo đạc ngoài thực địa còn nhiều sai sót. Trong khi đó, quá trình triển khai tổ tác nghiệp cũng không báo cáo những khó khăn, vướng mắc để Ban chỉ đạo giải quyết". Ông Phùng Trần Anh cho biết thêm: "Ở đội 7, đội 10 của thôn Tri Lai có thể xảy ra hiện tượng tương tự, nhưng sự việc nhỏ hơn. Chúng tôi sẽ xác minh giải quyết ngay sau khi hoàn thành việc khắc phục hậu quả ở đội 9". Vụ việc ở xã Đồng Thái là bài học đắt giá cho nhiều địa phương trong công tác quản lý, sử dụng đất đai, đặc biệt là việc DĐĐT phải thực hiện dân chủ, công khai và minh bạch để nhân dân đồng tình ủng hộ.