JENESYS - Trải nghiệm cuộc sống tại Nhật Bản

Cách thủ đô Tokyo khoảng 400km về phía đông bắc tỉnh Iwate là một trong ba tỉnh bị thiệt hại nặng nề do thảm họa kép động đất, sóng thần tháng 3-2011. Đến thăm các nhà máy, cơ sở sản xuất của người dân Nhật Bản, nhóm báo chí trẻ Việt Nam thực sự cảm phục về sự lạc quan của người Nhật, khép lại đau thương, mất mát để sống, làm việc với ước nguyện "Vì ngày mai tươi sáng". Nén lại đau thương, từ nhà máy, công trường đến cuộc sống của các gia đình nông dân Nhật, đều có thể gặp, chứng kiến những con người lao động cần cù, miệng luôn nở nụ cười thân thiện, mến khách.

Dù tuyết rơi, những người nông dân đang trong thời kỳ nghỉ đông, nhưng nhóm báo chí đã có những ngày ở homestay đầy ý nghĩa khi được tìm hiểu mô hình chăn nuôi bò sữa; khai thác, chế biến gỗ; tham dự lễ hội bánh dày; nấu các món ăn truyền thống Nhật Bản… Có khó khăn trong giao tiếp vì bất đồng ngôn ngữ, nhưng các thành viên trong đoàn Việt Nam vẫn cố gắng giới thiệu văn hóa, phong cảnh và con người Việt Nam qua sách, báo, tranh nghệ thuật và cả những bức tượng hình cô gái áo dài Việt. Ngoài cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc, nhóm cũng thêm cơ hội tìm hiểu thêm văn hóa, cuộc sống Nhật Bản qua tranh, ảnh do các gia đình giới thiệu.

Ấn tượng nhất đối với đoàn Việt Nam là lễ hội giã bánh dày tại thị trấn Tochikura Hagisho, thuộc TP Ichinoseki, tỉnh Iwate. Để chào mừng các vị khách Việt Nam, ngay từ sáng sớm, các gia đình ở Tochikura Hagisho đã tập trung tại nhà ông bà Koiwa Tsugio, chuẩn bị nguyên liệu cho ngày hội. Đây là loại bánh được người dân địa phương gọi là Gohei mochi, một món ăn không thể thiếu trong các buổi lễ cúng thần, ngày Tết, cũng như trong các dịp tiệc chiêu đãi trong họ, đón khách quý. Bà Koiwa Keiko kể rằng, lễ hội bánh dày có truyền thống từ lâu đời, là món ăn đãi khách cao quý nhất ở địa phương. Đại biểu thanh niên Việt Nam là đoàn khách thứ hai đến và tham dự ngày hội giã bánh dày với người dân thị trấn, mọi người cùng tham gia làm nhân bánh, giã bánh... Nguyễn Lâm Hoài - phóng viên Báo Tuổi trẻ TP Hồ Chí Minh nhận xét, bánh dày được người dân thị trấn Tochikura Hagisho tạo ra từ những sản vật địa phương như: gạo nếp, đậu xanh, đậu đỏ. Tuy mùi vị, hình dáng khác nhau nhưng vẫn có nét tương đồng với bánh dày của Việt Nam.

Nhóm doanh nhân trẻ Việt Nam cũng có những ngày đầy ấn tượng, bổ ích ở tỉnh Hokkaido qua thăm các doanh nghiệp vừa và nhỏ; tiếp cận, trao đổi, tìm hiểu dịch vụ chăm sóc y tế, tư vấn kinh doanh. Theo anh Lê Nguyễn Hồng Phương, Tổng Thư ký Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Bình Dương, dù khó khăn do suy giảm kinh tế, ảnh hưởng của thảm họa, nhưng doanh nghiệp vừa và nhỏ của Nhật Bản vẫn nỗ lực vươn lên, đặc biệt là quan tâm đến đời sống của công nhân với khẩu hiệu "Kinh doanh hướng về con người". Triết lý này của các doanh nghiệp Nhật Bản chính là bài học mà anh và nhóm doanh nhân trẻ có thể áp dụng trong hoạt động kinh doanh của mình.

Ông Uchizama Erito, Phó ban giao lưu quốc tế, Trung tâm Hợp tác quốc tế Nhật Bản cho biết: Chương trình JENESYS được thiết kế phù hợp với từng nhóm đối tượng học sinh, sinh viên, doanh nhân, trí thức, chính trị gia trẻ… nhằm xây dựng tình đoàn kết hữu nghị giữa các quốc gia Đông Á với Nhật Bản, cũng như tăng cường mối quan hệ hiểu biết lẫn nhau giữa thế hệ trẻ của các nước. Chương trình JENESYS triển khai giai đoạn 2007-2011 theo sáng kiến của nguyên Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo tại Hội nghị Thượng đỉnh các nước Đông Á tổ chức tháng 1-2007. Qua 5 năm, chương trình đã thu hút hơn 20 nghìn học sinh, sinh viên, thanh niên từ các nước tham gia hội nghị cấp cao Đông Á gồm các nước ASEAN, Australia, New Zealand, Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc đến Nhật Bản để giao lưu, tìm hiểu văn hóa và tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị giữa các nước. Chương trình đã giúp 1.500 thanh niên, sinh viên, học sinh Việt Nam đến thăm, giao lưu, trải nghiệm cuộc sống của người dân Nhật Bản, đồng thời giới thiệu văn hóa Việt Nam với thanh niên và người dân Nhật Bản.

Năm 2012 là năm tài chính cuối cùng của chương trình JENESYS, nhưng hành trình giao lưu thanh niên sẽ còn tiếp tục bởi nhiều hoạt động có ý nghĩa khác. Trung tâm Hợp tác quốc tế Nhật Bản đang xây dựng chương trình mới dựa trên những thành quả, nghiên cứu của JENESYS với tên gọi Kizuna "chương trình gắn kết" tại các tỉnh vùng đông bắc Nhật Bản. Dự kiến sẽ có khoảng 12 nghìn thanh, thiếu niên trên khắp thế giới tham gia giao lưu chương trình này.