Hội đồng quản trị vô can?

Khởi nguồn vụ án: Công ty CP Phát triển đô thị Bình Minh được cổ phần hóa tháng 2-2005, với tổng số vốn là 12 tỷ đồng (30% vốn nhà nước, 70% vốn của cán bộ, nhân viên). Sau hai năm cổ phần hóa, công ty lỗ gần 7 tỷ đồng. Từ tháng 12-2007 đến tháng 1-2008, dưới sự chỉ đạo của ông Nguyễn Bá Liễu, công ty ký hợp đồng bán một căn hộ số 2 lầu 6, chung cư 12 tầng AK2 (quận 2) cho bà Võ Thị Minh Hiền là kế toán trưởng của công ty (vừa chuyển về làm việc được khoảng một tháng). Theo đơn giá, căn hộ hơn 1,6 tỷ đồng, nhưng hợp đồng chỉ ghi gần 750 triệu đồng và còn được ký lùi đến 7 tháng. Khoản tiền chênh lệch, ông Liễu bỏ túi riêng hơn 500 triệu đồng, bà Hiền bỏ túi hơn 90 triệu đồng, số còn lại một thành viên khác bỏ túi... Chiều 12-3-2008, cảnh sát điều tra Công an TP bắt quả tang ông Nguyễn Bá Liễu, Tổng Giám đốc công ty đang nhận tiền từ một nhân viên cũ 240 triệu đồng và 1.000 USD để "chạy" thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại phường Thảo Điền, quận 2!

"Cái lý" của cơ quan truy tố, từ 15-7-2007 đến 23-1-2008, ông Nguyễn Bá Liễu - nguyên Chủ tịch HĐQT, kiêm Tổng GĐ Công ty Bình Minh và bà Võ Thị Minh Hiền - nguyên Phó trưởng phòng tài chính kế toán và thủ quỹ Nguyễn Thị Ngọc Phương nhiều lần xuất tiền chi tiêu mà không có chứng từ với số tiền 560 triệu đồng. Trong đó, ông Liễu sử dụng 415 triệu đồng, còn bà Hiền sử dụng 87 triệu đồng, số còn lại ông Liễu duyệt cho ông Thành - GĐ Ban quản lý dự án quận 2 của công ty ứng trước. Hai bị can Liễu và Hiền khai nhận với cơ quan điều tra số tiền trên được họ chi cho "giao dịch" xin xóa nợ lãi vay của Công ty Bình Minh tại Ngân hàng đầu tư và phát triển (BIDV - chi nhánh Đồng Nai); xin giãn nợ thuế; xin thay đổi quy hoạch dự án Miếu Nổi (quận Bình Thạnh) và các chi phí "theo chủ trương của HĐQT công ty, nhưng không có hóa đơn chứng từ chứng minh. Để hợp thức hóa số tiền đã rút, ông Liễu và bà Hiền lập khống hợp đồng mua bán chung cư để rút phần chênh lệch (!?) Lý lẽ của cơ quan truy tố là không đúng bản chất vụ việc ban đầu mà cơ quan cảnh sát điều tra CA TP phát hiện.

Chính sự lùng nhùng này, tháng 12-2009, Văn phòng Ban chỉ đạo TƯ về phòng, chống tham nhũng vừa có công văn yêu cầu TP Hồ Chí Minh báo cáo kết quả điều tra xử lý vụ án. Phía cơ quan CSĐT cho biết, ngày 12-3-2008, cơ quan điều tra bắt quả tang ông Liễu nhận 224 triệu đồng và 1.000 USD của anh N.V.T. để "chạy" thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại phường Thảo Điền, quận 2. Ngày 18-3, ông Liễu bị khởi tố bị can và bắt tạm giam để điều tra hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên trong quá trình truy xét, cơ quan công tố xác định, hành vi nói trên của ông Liễu không cấu thành tội phạm nên ngày 8-5-2009, Viện KSND TP đã ra quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với ông Liễu (?) Cơ quan điều tra trước sau vẫn khẳng định hành vi của bị can là tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản!

Các thành viên Hội đồng quản trị thoát nạn?
Với tư cách là nguyên đơn dân sự của vụ án, đầu tháng 1-2010, lãnh đạo Công ty Bình Minh đã có văn bản gửi đến TAND TP Hồ Chí Minh bày tỏ quan điểm rằng, hành vi phạm tội của ông Liễu và bà Hiền không xuất phát từ động cơ cá nhân mà là thực hiện "nhiệm vụ do HĐQT công ty giao". Bởi lẽ, ngày 18-12-2008, HĐQT Công ty Bình Minh với 4 thành viên, gồm các ông Liễu, Hoàng Anh Dũng, Lê Xuân Thống và bà Đỗ Việt Nga đã họp để tìm biện pháp giải quyết khoản nợ nhiều năm chưa giải quyết được lên đến 8,6 tỷ đồng (vốn điều lệ của Công ty Bình Minh là 12 tỷ đồng nhưng lỗ lũy kế đến 7 tỷ đồng). Cuối cuộc họp, HĐQT kết luận: Thống nhất giao Tổng GĐ tìm mọi cách, mọi phương pháp để xử lý các khoản nợ trên "có thể ký hợp đồng giao cho cá nhân hoặc đơn vị nào giải quyết được việc này với chi phí 15% giá trị nợ được xóa". Và số tiền mà ông Liễu và bà Hiền nhận để đi "giao dịch" xóa nợ, nhưng không thể chứng minh vì không có chứng từ. Theo lãnh đạo công ty, việc được xóa nợ là theo quy định của pháp luật và không có chi phí. Do đó, kết luận trên của HĐQT của công ty vào thời điểm đó là không đúng pháp luật. Vì từ chủ trương nói trên, dẫn đến việc thực hiện "chỉ đạo" của ban điều hành sai. Việc làm của ông Liễu chắc chắn được HĐQT và ban kiểm soát công ty lúc đó biết và chấp thuận. Hơn nữa, số tiền trên không chỉ có ông Liễu, bà Hiền nhận (?!).

Căn cứ vào điều 108 Luật Doanh nghiệp, lãnh đạo Công ty Bình Minh kiến nghị cơ quan công tố, tòa án xem xét trách nhiệm các thành viên HĐQT còn lại là ông Dũng, ông Thống và bà Nga vì đã thông qua chủ trương nói trên dẫn đến hành vi phạm tội của 2 bị can. Đồng thời, cơ quan tiến hành tố tụng, tòa, xem xét số tiền mà ông Liễu, bà Hiền chiếm dụng đã chia cho những thành viên nào để không bỏ lọt người, lọt tội.