Hoàn thiện các quy định để thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể

Rà soát chính sách hỗ trợ hợp tác xã hoạt động

Đóng góp ý kiến về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi), đại biểu Khang Thị Mào (Đoàn Yên Bái) nêu thực trạng thời gian qua nhiều hợp tác xã chưa xây dựng được phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả, chưa chú trọng liên kết theo chuỗi giá trị đầu tư ứng dụng công nghệ cao, còn lúng túng trong tiêu thụ sản phẩm; một số chính sách hỗ trợ chưa hấp dẫn, chưa bao phủ vốn đến các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ.

Với những hạn chế trên, đại biểu Khang Thị Mào đề nghị Chính phủ, cơ quan soạn thảo nghiên cứu, rà soát các chính sách hỗ trợ quy định tại chương II, nhất là Điều 19 quy định về những nội dung chính sách. Trong đó cần có các chính sách hỗ trợ với ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao năng lực quản trị, ứng dụng công nghệ cao trong canh tác và chế biến, ứng dụng kỹ thuật số để truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu, đa dạng hóa sản phẩm và kênh tiêu thụ sản phẩm trong nước và xuất khẩu, chính sách hỗ trợ xúc tiến thương mại, cơ chế thúc đẩy, khuyến khích liên kết chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị giữa các tổ chức kinh tế hợp tác và các doanh nghiệp.

Đại biểu Trần Thị Hiền (Đoàn Hà Nam) tán thành việc sửa đổi Luật Hợp tác xã hiện hành để đáp ứng yêu cầu thực tế. Đối với chính sách để phát triển hợp tác xã tại các Điều 16 đến Điều 21, trong đó đáng chú ý là Điều 19 quy định về nội dung chính sách, đại biểu Trần Thị Hiền cho rằng, dự thảo thể hiện chưa rõ ràng giữa các ưu đãi của Nhà nước.

“Đề nghị Ban soạn thảo sắp xếp lại để có thể tách Điều 19 thành hai điều cụ thể. Theo đó, một điều quy định về những chính sách lớn mà Nhà nước phải làm để thúc đẩy phát triển hợp tác xã và kinh tế tập thể, và một điều quy định về các ưu đãi cụ thể, rõ ràng mà hợp tác xã được hưởng thì mới khả thi và hợp tác xã mới có thể được thụ hưởng”, đại biểu kiến nghị.

Góp ý về chính sách của Nhà nước về hỗ trợ phát triển mô hình kinh tế hợp tác xã, đại biểu Dương Tấn Quân (Đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) nhấn mạnh vai trò quan trọng của chính sách đất đai đối với hợp tác xã. Đại biểu đề nghị tiếp tục rà soát, luật hóa cụ thể chính sách đất đai, như là xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích các tổ chức kinh tế tập thể tích tụ đất đai cho sản xuất, kinh doanh, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp để hình thành chuỗi sản xuất, cung cấp dịch vụ chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông, lâm, ngư nghiệp quy mô lớn, bố trí quỹ đất cho các tổ chức kinh tế tập thể, ưu đãi hợp lý về giá và thời gian cho thuê đất đối với hợp tác xã chuyển đổi và thành lập mới chưa được hỗ trợ thuê đất để đảm bảo sử dụng đất đai có hiệu quả vào nội dung của Luật.

Quy định hợp lý số lượng thành viên hợp tác xã

Đại biểu Trần Thị Thanh Hương (Đoàn An Giang) nhấn mạnh, dự thảo Luật cần quy định hợp lý số lượng thành viên hợp tác xã, có lộ trình tăng số lượng thành viên, tăng quy mô hợp lý cho hợp tác xã, đảm bảo tính khả thi trong tổ chức thực hiện, tạo điều kiện cho hợp tác xã phát triển.

Góp ý về tên của dự án Luật, đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn Đắk Nông) cho rằng, với tên gọi Luật Hợp tác xã đã gắn liền với lịch sử phát triển của Việt Nam, rất phù hợp và ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ và đã quen thuộc từ luật hiện hành, đã đi vào cuộc sống, tâm thức của người Việt. Việc đổi tên cũng không làm thay đổi nội hàm của luật nếu mở rộng phạm vi, đối tượng điều chỉnh. Còn với tên luật là Luật Tổ chức kinh tế hợp tác đúng với nội hàm, phù hợp với các quan hệ giữa cá nhân với cá nhân, giữa cá nhân với tổ chức trong các tổ chức kinh tế hợp tác và cũng đúng với định hướng Nghị quyết mới đây của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu tên gọi của dự án Luật để thể hiện rõ quan điểm trong xây dựng luật. Đồng thời đề nghị bổ sung báo cáo đánh giá tác động và hệ lụy của việc thay đổi tên để các đại biểu Quốc hội có cơ sở quyết định.

Đại biểu đồng tình với quy định về kiểm toán hợp tác xã, bởi muốn lớn mạnh phát triển thì phải minh bạch, muốn minh bạch thì phải có kiểm toán, phải thực hiện kiểm toán khi mở rộng một phần góp vốn, mua cổ phần, cổ phiếu bên ngoài phải tính toán; đồng thời thành viên phải nắm rõ được năng lực, tiềm lực của hợp tác xã khi tham gia góp vốn nhằm đảm bảo quyền lợi của chính mình.

Phát biểu giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, về tên gọi của dự án Luật, hiện có 2 luồng ý kiến, một số ý kiến tán thành giữ tên Luật Hợp tác xã; một số ý kiến đồng ý đổi tên thành Luật Các tổ chức kinh tế hợp tác. Vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ rà soát, nghiên cứu, phối hợp với cơ quan thẩm tra tiếp thu về tên luật cho phù hợp, báo cáo Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi trình Quốc hội.

Về các chính sách hỗ trợ phát triển các tổ chức kinh tế tập thể, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đồng ý cần thiết kế chính sách mạnh mẽ hơn, tập trung hơn, có trọng tâm, trọng điểm và cụ thể, rõ ràng hơn. Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng cho rằng cần tập trung làm rõ tính đặc thù, chú trọng chính sách chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực, đổi mới mô hình quản trị, nâng cao khả năng tiếp cận vốn, tăng cường áp dụng thành tựu khoa học - công nghệ. Ngoài ra, cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát các chính sách, đảm bảo sự phù hợp, thống nhất, thúc đẩy mô hình kinh tế này phát triển mạnh mẽ thời gian tới.

Phát biểu kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, đã có 21 đại biểu phát biểu, 4 lượt đại biểu tranh luận. Một số đại biểu chưa kịp phát biểu, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu gửi văn bản về Ban Thư ký để tiếp tục tổng hợp các ý kiến.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan nghiên cứu các ý kiến phát biểu tại hội trường và ý kiến thảo luận tại tổ để tiếp thu, hoàn chỉnh dự án Luật trình Quốc hội xem xét thông qua vào kỳ họp thứ năm (tháng 5-2023).