Họa sĩ có thu nhập cao, ngành thuế bó tay ?

Ảnh chỉ mang tính chất minh họa

Sau một thời gian dài vì nhiều lí do khác nhau nên các họa sĩ vẽ chủ yếu phục vụ nhiệm vụ chính trị hoặc vẽ để thỏa mãn bản thân. Có những tác phẩm sơn dầu có giá trị sau triển lãm tập thể lưu lạc từ kho này sang kho khác, thậm chí xếp xó dưới chân cầu thang mà chẳng ai thèm ngó ngàng. Một vài họa sĩ trả nợ tiền cà phê bằng tranh. Điều đó cũng là may mắn vì cònngười yêu mến và tôn trọng hội họa nước nhà.

Rồi Việt Nam mở cửa, các nhà buôn, nhà sưu tập và người chơi tranh nghiệp dư nước ngoài bắt đầu chú ý đến tranh của các họa sĩ Việt Nam. Thế là bắt đầu diễn ra những cuộc mua bán, giá nào cũng bán để lấy tiền cải thiện cuộc sống và mua nguyên liệu. Vàtranh của họa sĩ Việt Nam bắt đầu đi ra thị trường nghệ thuật thế giới. Theo thời gian, nhất là những năm 1990, khá nhiều họa sĩ bán được tranh.Giá tranh cũng dần được nâng lên. Hiện tại giá tranh của một vài họa sĩđương đại tương đương hoặc còn cao hơn họa sĩ có tiếng trong khu vực. Tranh của nhiều họa sĩ Việt Nam đã có mặt trong các bảo tàng mỹ thuật quốc gia ở châu Âu, châu á, trong những bộ sưu tập cá nhân của những nhà sưu tập chuyên nghiệp trong nước và trên thế giới. Cho đến nay thì riêng Hà Nội, họa sĩ mua được nhà, sắm được ô tô đắt tiền không hiếm và vài họa sĩ mua những ngôi nhà tới ngót nghét 1 triệu đô la Mỹ, mua đất làm phủ, làm trang trại. Từ vẽ tranh đổi lấy cà phê đen tiến đến sắm được tài sản giá trị lớn là bước tiến dài của giới mỹ thuật Việt Nam.

Vào thời điểm hiện tại số họa sĩ có thu nhập vài trăm triệu đồng/năm trở lên nhờ bán tranh vào khoảng hai chục người (trong nhiều trường hợpbán được nhiều tranh cũng không có nghĩa tranh của họ có giá trị nghệ thuật). Thế nhưng không một hoạ sĩ nào phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Ngành thuế bỏ qua đối tượng này vì không có cách nào kiểm tra được việc bán tranh (thường diễn ra tại tư gia họa sĩ). Còn họa sĩ tỷ phú đương nhiên chẳng dại gì mà họ tự giác thực hiện trách nhiệm công dân.

Trong khi các ca sĩ luôn bị “soi”, hát bài nào phải khai với ngành thuế bài ấy để tính thuế và không khai còn “được” họ cung cấp thông tin cho giới truyền thông để “biểu dương” thì ngành bất lực trước các họa sĩ có thu nhập cao. Như vậy ngành thuế không những không tạo ra bình đẳng cho xã hội mà còn làm thất thoát thuế cho nhà nước. Bao giờ thì thu được thuế thu nhập cá nhân của các họa sĩ có thu nhập cao ?

HNM