Hiểu rõ địch để đánh thắng địch

Kết quả bắn rơi nhiều pháo đài bay B-52 của bộ đội ta có phần đóng góp quan trọng của các lực lượng bảo đảm, lực lượng nắm tình hình địch, trong đó ngành tình báo quân sự, Cục Tình báo Bộ Tổng tham mưu (BTTM).

Đầu tháng 6 năm 1972, không quân Mỹ tiến hành chiến tranh phá hoại miền Bắc với mức độ khốc liệt. BTTM chỉ thị cho toàn quân tập trung mọi lực lượng, sẵn sàng đối phó với đợt leo thang chiến tranh cao nhất của Mỹ. Phân tích tình hình cục diện chiến tranh, Cục Tình báo đề xuất dự kiến Mỹ có thể leo nấc thang cao nhất vào thời gian quyết định, cho B-52 đánh thẳng vào Hà Nội, khu vực có bán kính 25km. Tuy nhiên còn nhiều yếu tố cần phải giải mã là thời điểm, mục tiêu, đội hình tác chiến, các biện pháp hợp đồng đánh phá, thủ đoạn đối phó của không lực địch với phòng không - không quân (PK-KQ) của ta…

Trả lời những câu hỏi trên, một cuộc sưu tầm tin tức, tư liệu và nghiên cứu được triển khai rộng rãi trong toàn ngành tình báo và các cơ quan Quân chủng PK-KQ. Cục Tình báo chỉ thị cho cơ quan chức năng tập trung vào nhiệm vụ đặc biệt này. Cán bộ đi hỏi cung từng phi công Mỹ đã bị bắt, từng nhóm và một số sĩ quan có trình độ cấp chiến dịch… Kết quả, ta có khá đầy đủ tư liệu về tính năng, đặc điểm, ưu điểm và nhược điểm, các trang bị kỹ thuật điện tử, khả năng mang bom và loại bom, đội hình cơ bản một tốp và một biên đội B-52; cơ cấu thành phần một trận tập kích B-52 vào một mục tiêu và khu vực mục tiêu; đường bay từ các hướng (Nhật Bản, Guam, Thái Lan) đến Việt Nam vào Hà Nội; khu vực tiếp dầu và sở chỉ huy trên không; đội hình triển khai tập kích ném bom vào mục tiêu; đường rút lui… Đó là những số liệu và tin tức sống, phục vụ cho lãnh đạo, chỉ huy, cho các quân chủng bổ sung hoàn thiện phương án tác chiến đã dày công nghiên cứu, xây dựng...

Đầu tháng 6-1972, Cục Tình báo chuẩn bị chuyên đề đặc biệt "Đánh giá đợt leo thang cao nhất về cuộc chiến tranh phá hoại của không quân, hải quân Mỹ trên miền Bắc, nội dung chính đánh giá lực lượng không quân chiến lược của Mỹ và dự kiến cuộc tập kích bằng B-52 vào Hà Nội". Lúc này, Mỹ đình chỉ không thời hạn Hội nghị Pari và tuyên bố đối với miền Bắc "Không có mục tiêu công nghiệp nào được loại trừ". Mỹ vừa đánh phá bằng không quân vừa tăng cường chiến tranh tâm lý, tập trung không quân chiến thuật đánh lớn khu vực ngoại vi Hà Nội trong tháng 7 gấp hai lần tháng 6. Riêng B-52 mở rộng đánh ra bắc Khu 4.

Đầu tháng 10-1972, H.Kítxinhgiơ (cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Mỹ) đã gặp ta để đi đến thỏa thuận một hiệp định và thống nhất thời gian biểu, song phía Mỹ dây dưa không chịu ký để toan tính một nước cờ mới. Cuối tháng 10, Mỹ lại đưa thêm một liên đội F-111A sang Thái Lan. Bước leo thang mới của Mỹ ở miền Bắc bộc lộ rõ ý đồ của Níchxơn nhằm gây sức ép buộc ta sửa đổi một số điều khoản của Hiệp định Pari… Mỹ thấy việc thả mìn, thủy lôi phong tỏa đường biển và ném bom áp sát trung tâm Hà Nội bằng không quân chiến thuật không làm cho ta thay đổi quyết tâm. Trước diễn biến trên, Cục Tình báo tiếp tục nghiên cứu và khẳng định khả năng địch sẽ dùng toàn bộ lực lượng không quân, đặc biệt là B-52 để thực hiện cuộc tập kích chiến lược đường không vào Hà Nội và Hải Phòng. Các bộ phận tin tức và nghiên cứu từng bước hoàn chỉnh hệ thống tài liệu về khả năng và các phương án sử dụng B-52 tập kích vào Hà Nội, có dự kiến tình huống quyết liệt nhất, tính toán các thông số kỹ chiến thuật phục vụ bộ đội PK-KQ. Tài liệu "Dự kiến tập kích chiến lược đường không của B-52 và các biện pháp đối phó của ta" do Cục biên soạn đã được trình bày trong hội nghị của BTTM bàn về đánh B-52 tiến hành ngày 6-7-1972, sau đó được phổ biến cho bộ đội PK-KQ nghiên cứu vận dụng. Các tháng sau đó, Cục Tình báo lại thu thập được nhiều tin tức, các dấu hiệu động thái về sự chuẩn bị của Mỹ cho B-52 tập kích vào Thủ đô Hà Nội. Ngày 23-10-1972, Mỹ ngừng ném bom và thả mìn vĩ tuyến 20 trở ra, tập trung không quân chiến thuật và B-52 đánh phá ác liệt từ Thanh Hóa trở vào nhằm hỗ trợ cho bầu cử Tổng thống Mỹ và xoa dịu dư luận, nhưng thực chất là để chuẩn bị cho đợt leo thang sắp tới.

Cuối tháng 11 đầu tháng 12-1972, H.Kítxinhgiơ gặp đồng chí Lê Đức Thọ (cố vấn đặc biệt của phái đoàn đàm phán của Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa về Hiệp định Pari) hai lần nhưng tình hình không có gì cải thiện. Cục Tình báo nắm chắc âm mưu của địch là "Tập trung toàn bộ máy bay của không quân, hải quân, lấy máy bay chiến lược B-52 làm lực lượng đột kích chủ yếu, tiến hành một cuộc tập kích chiến lược đường không vào Hà Nội, Hải Phòng và các tỉnh lân cận, trọng điểm là Hà Nội nhằm hủy diệt một số vùng dân cư, kể cả ở nội đô Hà Nội gây xáo động trong nhân dân, làm áp lực buộc ta phải trở lại Hội nghị Pari với thế yếu và hạ thấp một số điều khoản trong dự thảo hiệp định"…

Trưa ngày 18-12-1972, Cục Tình báo phát hiện được các dấu hiệu cho thấy địch chuẩn bị đợt hoạt động không quân lớn nhất từ trước đến nay bao gồm lực lượng không quân Mỹ ở Thái Bình Dương, ở Thái Lan và cả ở Đà Nẵng, đặc biệt ở Guam và Utapao. Khoảng 13 giờ 55 phút, bản tin đặc biệt về không quân chiến lược Mỹ sử dụng B-52 chuẩn bị đánh vào Hà Nội được thông báo cho BTTM, Cục Tác chiến, Quân chủng PK-KQ và sau đó liên tiếp dự báo số đợt, số tốp B-52, số tốp yểm trợ chiến thuật và thời gian tập kích vào Hà Nội tối 18-12-1972. Lúc này hoạt động của các lực lượng tình báo và trinh sát của Cục diễn ra căng thẳng. Các đơn vị chuyên trách bám sát liên tục hành trình đoàn B-52 của địch từ Guam qua điểm tiếp dầu ở Philippin rồi vào Việt Nam.

Mỹ tin rằng đã nắm chắc phần thắng. Những gì hiện đại nhất, hiệu quả nhất của các phương tiện tác chiến điện tử đều được tập trung cho cuộc tập kích này. Chúng tin khi bay vào bầu trời miền Bắc, đặc biệt là khu vực xung quanh Hà Nội 50-100 dặm thì hệ thống nhiễu tích cực và tiêu cực của chúng sẽ làm cho PK-KQ ta trở nên mù tối và câm điếc. Chúng hy vọng chỉ đánh ta trong vài ba ngày là đủ ép ta phải nhượng bộ. Nhưng thế giới đã được chứng kiến chiến thắng oanh liệt của quân và dân ta và thất bại cay đắng của B-52 Mỹ trên bầu trời Hà Nội. Diễn biến của chiến dịch phòng không Hà Nội gần giống những gì mà hội nghị đánh B-52 của BTTM đã dự báo. Vấn đề mà Cục Tình báo nắm được về B-52 Mỹ hoàn toàn chính xác làm cơ sở để chiến thắng kẻ thù. Chúng ta đã phát huy được sức mạnh tổng hợp của tất cả các quân binh chủng, các lực lượng cho trận chiến đấu này. Lực lượng tình báo quân sự đã phát huy tốt truyền thống "Kiên trung, bất khuất, mưu trí, sáng tạo, bí mật, khôn khéo, đoàn kết, quyết thắng" đóng góp xứng đáng vào chiến công chung của quân và dân ta.