Hãy thay đổi từ những điều nhỏ nhất

Cảnh trong vở diễn “Đi tìm điều không mất” của Nhà hát Kịch Việt Nam tham dự liên hoan.

Liên hoan đề ra nhiều tiêu chí có tính bao quát như đề tài hiện đại, nhưng nội dung, tư tưởng vẫn phản ánh rõ ràng, sâu sắc chủ nghĩa anh hùng cách mạng, lòng yêu nước, tinh thần bất khuất của nhân dân Việt Nam… Nội dung đề cập tới thành tựu mà Đảng cùng nhân dân đạt được trong công cuộc đổi mới; đề cao cái đẹp và giá trị nhân văn; lên án cái ác, sự thấp hèn và những thói hư tật xấu... Những vở có sáng tạo, đổi mới trong phương pháp nghệ thuật, hình thức thể hiện nhưng vẫn giữ được các đặc trưng của kịch, thể hiện rõ chức năng cơ bản là nhận thức, giáo dục, thẩm mỹ sẽ được đánh giá cao.

Lần nào cũng vậy, trước thềm mỗi liên hoan, công chúng cũng như giới nghề nghiệp lại "sôi" lên những băn khoăn, kỳ vọng về chất lượng dàn dựng, biểu diễn, cung cách tổ chức, chấm giải… Năm nay, sự thiếu vắng của một số đơn vị tiếp tục đặt ra yêu cầu đổi mới công tác tổ chức. Là hoạt động nghề nghiệp lớn của giới kịch nghệ, mấy năm mới có một lần, nhưng hầu như đến liên hoan, đoàn nào chỉ biết xem và cổ vũ đoàn ấy, chỉ đến trước ngày thi và ra về ngay sau khi biểu diễn. Vẫn biết là có sự bó buộc của điều kiện kinh phí, không cho phép ở lâu, xem nhiều, nhưng bài toán mãi không có lời giải này cũng làm ảnh hưởng tới chất lượng chuyên môn. Sự thiếu hụt trong việc kết nối giữa các đơn vị không được bù đắp bằng những tọa đàm, hội thảo có chất lượng nhằm đánh giá sự kiện ngay khi nó đang diễn ra, cũng như phân tích nét mới, sáng tạo thành công và những hạn chế của từng vở diễn. Tại liên hoan lần này, liệu các hoạt động chuyên môn sẽ được xen kẽ thế nào khi mà thời gian diễn ra dài hơn hẳn mọi năm, tới tận 14 ngày?

Tình trạng "mưa" huy chương luôn diễn ra ở các kỳ liên hoan liệu có chấm dứt hay sau đêm bế mạc, báo chí lại bàn luận về câu chuyện "bội thực giải"? Sắp tới, có thể liên hoan sẽ được tổ chức 3 năm một lần để một phần nào đó đáp ứng "cơn khát" thành tích của các đơn vị khi mà chu kỳ 5 năm một hội diễn có phần… hơi dài. Tuy nhiên, tổ chức liên hoan có đích cao nhất là tạo môi trường giao lưu mạnh mẽ nhằm nâng cao và thúc đẩy sự phát triển chung của sân khấu kịch. Vì vậy, nên chăng, ngay từ liên hoan này co gọn lại số lượng huy chương chứ không nên căn cứ vào số người tham gia hội diễn để tính phần trăm trao huy chương, tạo sự dễ dãi trong đánh giá nghề nghiệp và tâm lý chủ quan của người dự thi. Và người chấm điểm, tại sao không dứt khoát rằng, nếu anh đã có kịch bản sáng tác, vở dựng, có vai diễn, làm nhạc, làm mỹ thuật sân khấu trong hội diễn thì không được tham gia. Còn nếu cứ duy trì kiểu giám khảo tham gia vở nào thì không được chấm vở đó thì tâm lý nể nang, giao ước ngầm "vở anh - vở tôi" ai dám khẳng định là không tồn tại?

Dẫu vẫn là những chuyện cũ, song nếu không có những thay đổi từ những điều nhỏ nhất và không mới thì e rằng đến lúc nào đó, giới nghề nghiệp cũng sẽ xa dần liên hoan.