Gọi đầu tư có chọn lọc

Dự án "khủng" và hiệu ứng lan tỏa

Tập đoàn Samsung (Hàn Quốc) vừa quyết định đầu tư 3 tỷ USD để triển khai dự án xây dựng nhà máy lắp ráp, sản xuất điện thoại di động tại tỉnh Thái Nguyên. Đây là cơ sở tiếp theo một dự án khác trị giá 2 tỷ USD (đã đi vào hoạt động từ đầu năm nay) cũng của tập đoàn này trên địa bàn Thái Nguyên. Như vậy, tính đến nay riêng Samsung đã có hơn 11 tỷ USD đăng ký đầu tư ở Việt Nam - khẳng định vai trò một đối tác hàng đầu trong quá trình hợp tác đầu tư và hướng tới chiến lược phát triển lâu dài, bền vững. Samsung cũng đã cam kết thực hiện giải ngân với tốc độ nhanh nhất so với tốc độ giải ngân chung ở Việt Nam.

Việc Samsung "mở hầu bao" theo đuổi những dự án quy mô rất lớn thể hiện nhiều ý nghĩa gồm tạo hàng vạn việc làm mới và khai thác quỹ đất một cách hiệu quả tại một tỉnh nghèo không thuận lợi cho phát triển nông nghiệp; tạo nguồn thu ngân sách và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên địa bàn; tạo nguồn hàng và mang lại kim ngạch xuất khẩu cho quốc gia. Đáng ghi nhận là, khi thực hiện cam kết trong quá trình triển khai dự án có nội dung nhà đầu tư xây dựng và vận hành bộ phận nghiên cứu và phát triển (R&D) theo chuẩn quốc tế, tức là sẽ tập trung sáng tạo, ứng dụng các mẫu mã, công nghệ mới nhất để liên tục tạo ra giá trị gia tăng cho sản phẩm. Đây sẽ là tiền đề để tiến hành hoạt động chuyển giao công nghệ cho đối tác Việt Nam trong tương lai.

Bên cạnh đó, có thể thấy những dự án "khủng" như vậy sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa, quy tụ nhiều DN nhỏ và vừa trong nước từng bước tham gia với vai trò là nhà cung cấp dịch vụ hoặc linh kiện; từ đó thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ trong nước. Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa các nước trong việc thu hút vốn ĐTNN và quy mô về vốn mỗi dự án chỉ đạt mức trung bình khoảng 10-20 triệu USD thì việc thu hút hàng tỷ USD như đề cập ở trên thật sự là một cú hích đáng ghi nhận. Được biết, năm 2013 vừa qua, riêng Samsung đã đạt kim ngạch xuất khẩu 8 tỷ USD; đồng thời đưa Việt Nam vào danh sách những quốc gia có giá trị xuất khẩu điện thoại hàng đầu thế giới.

Mẫu số chung, lời giải riêng

GS Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp ĐTNN cho biết, thời gian gần đây Chính phủ đã chỉ đạo các địa phương từng bước chuyển từ việc kêu gọi đầu tư thuần túy sang gọi đầu tư có chọn lọc; trong đó hướng mạnh vào việc hấp dẫn các tập đoàn lớn, đa quốc gia - nơi sở hữu công nghệ nguồn và công nghệ cao. Qua đó, tạo ra sự thay đổi về chất, chủ động tiếp thu, ứng dụng và lan tỏa công nghệ tiên tiến phục vụ mục tiêu CNH, HĐH đất nước. Đây là bước đi đúng đắn, hứa hẹn sẽ góp phần đẩy nhanh tốc độ thay đổi cơ cấu kinh tế cũng như tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đang tăng cường hoạt động quảng bá, chủ động kêu gọi DN quốc tế có kinh nghiệm và uy tín thuộc những ngành công nghệ cao. DN trong nước có thể chuẩn bị và đón lõng trào lưu này để tham gia vào chuỗi sản xuất toàn cầu. Thực tế cũng cho thấy, việc thu hút được nhiều dự án từ EU, Hoa Kỳ… là những tín hiệu khả quan bởi phần lớn DN đến từ khu vực này đều có công nghệ tiên tiến, tiêu hao ít nguyên liệu và năng lượng tại chỗ lại thường có ý thức bảo vệ môi trường…

Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, cùng với việc nâng cấp tiêu chuẩn và "khó tính" hơn trong lựa chọn dự án đầu tư trên bình diện quốc gia, mỗi tỉnh, thành phố cũng nên chủ động nghiên cứu, hoàn thiện danh mục dự án gọi ĐTNN. Đặc biệt, việc kêu gọi đầu tư cần tập trung khai thác thế mạnh, phù hợp với đặc điểm riêng như Vĩnh Phúc, Bắc Ninh nên gọi vốn vào sản xuất công nghiệp cơ khí chế tạo; Hải Phòng và Bà Rịa - Vũng Tàu "chào hàng" các dự án xây dựng khu công nghiệp và cảng biển tổng hợp; Quảng Ninh gọi ĐTNN vào cảng biển, sân bay và du lịch; Đà Nẵng gọi vốn vào lĩnh vực bất động sản và du lịch… Như vậy, việc gọi vốn ĐTNN tuy có mẫu số chung nhưng luôn có lời giải riêng trên cơ sở năng động và tương ứng với hoàn cảnh, lợi thế của từng địa phương…