Giao thông tại Hà Nội: Chống ùn tắc bằng cách nào?

Cảnh tắc đường trên một tuyến phố vào giờ cao điểm. Ảnh: Quang Thành

Bằng cảm quan dễ dàng nhận thấy, tình hình giao thông của Hà Nội với nhiều lộn xộn như ùn tắc, hỗn loạn... Điểm rõ nhất của giao thông Hà Nội là diện tích đất dành cho đường giao thông còn quá ít, mới đạt tỷ lệ khoảng 7% tổng diện tích (chuẩn thế giới là 15-20%). So sánh theo hướng khác, quỹ đất dành cho giao thông của Hà Nội chỉ đạt 1,2% diện tích đất đô thị, trong khi yêu cầu là phải đạt 5-6%. Hà Nội lắm phố, nhiều phường nhưng phố xá đều nhỏ hẹp (80% có mặt cắt dưới 11m). Đường phố loanh quanh, giao cắt rất nhiều, lại "cõng" trên mình đủ loại phương tiện cùng lúc, từ ô tô cho đến xích lô, xe 3 bánh tự chế... nên du khách nước ngoài hoa mắt, chóng mặt với giao thông cũng là chuyện thường. Nội thành còn có mạng lưới đường sắt đi các tỉnh với 6 tuyến, chiều dài 150km, giao cắt với đường bộ tại 173 điểm, trong đó chỉ có 72 điểm có người gác chắn...

Mỗi năm, các cơ quan trung ương và Hà Nội tổ chức khoảng 800 hội nghị lớn, đón tiếp hàng trăm đoàn khách quốc tế và trong nước; khoảng 5,4 triệu lượt khách du lịch đến tham quan, chưa kể số người lao động di trú về Hà Nội ngày càng tăng... Những yếu tố đó tác động không nhỏ đến giao thông của Thủ đô...

Thực tế, các lực lượng chức năng của Hà Nội đã nỗ lực rất nhiều trong việc bảo đảm trật tự an toàn giao thông (TTATGT). Riêng lực lượng cảnh sát giao thông (CSGT) CATP Hà Nội đã liên tục tổ chức khảo sát, nắm tình hình ùn tắc trên địa bàn, xây dựng nhiều phương án, kế hoạch phân luồng, tuần tra liên tuyến giải tỏa ùn tắc. Thượng tá Nguyễn Duy Ngọc, Trưởng phòng CSGT - CATP cho biết, hằng ngày, Phòng CSGT bố trí gần 100 CBCS làm nhiệm vụ chỉ huy, điều khiển giao thông khép kín từ 6h đến 22h tại 25 nút giao thông trọng điểm, phức tạp. Tại 28 chốt khác, có 47 CBCS làm nhiệm vụ trong giờ cao điểm. Ngoài ra, Phòng CSGT còn bố trí 73 tổ (219 CBCS) thường xuyên tuần lưu, kết hợp xử lý vi phạm với tổ chức phân luồng, giải quyết ùn tắc trên các tuyến.

Tuy nhiên trong điều kiện cơ sở hạ tầng chưa được cải thiện, ý thức người tham gia giao thông chưa cao thì chưa thể giải quyết triệt để nạn ùn tắc cùng với những bất cập khác trong giao thông. Thực tế cho thấy, số trường hợp vi phạm TTATGT được phát hiện, xử lý ngày càng nhiều; quân số CSGT cho các điểm được huy động tối đa, mà ùn tắc giao thông vẫn có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Đơn giản là sức chứa của mỗi tuyến đường không tăng trong khi lượng phương tiện tăng chóng mặt.

Vì vậy, điểm chung cho giải pháp chống ùn tắc giao thông tại Hà Nội nói riêng và các đô thị lớn nói chung là bắt buộc phải hiện đại hóa giao thông. Tại một hội thảo mới đây về vấn đề này, Tiến sĩ Lý Huy Tuấn, Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển giao thông - Bộ GTVT đề xuất cần xây dựng mới hoặc điều chỉnh kết cấu hạ tầng giao thông đô thị trên cơ sở địa giới hành chính đã điều chỉnh đối với Thủ đô Hà Nội... Liên quan đến các yếu tố là tác nhân gây ùn tắc giao thông, Đại tá Phạm Thanh Đàm, Cục trưởng Cục Cảnh sát QLHC về TTXH đề xuất thêm việc tiếp tục hoàn thiện pháp luật về cư trú, qua đó hạn chế và quản lý chặt số người thường trú tại các trung tâm đô thị; xây dựng các đô thị vệ tinh để giảm tải cho khu vực trung tâm... Những giải pháp đó phải đi trước, là nền tảng để tiếp tục triển khai, tổ chức các giải pháp về phân luồng, hướng dẫn giao thông, xử lý vi phạm và tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành.

Tóm lại, như Trung tướng Cao Xuân Hồng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát QLHC về TTXH nhận định, phòng ngừa và giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông tại các thành phố lớn, nhất là tại Thủ đô Hà Nội, là một quá trình thực hiện đồng bộ các hệ thống giải pháp. Việc thực hiện các giải pháp đó thuộc trách nhiệm của nhiều ngành, nhiều cấp, qua đó, ý thức của người tham gia giao thông mới được nâng cao tương ứng với giao thông hiện đại.