Giải pháp chống thất thu ngân sách

Kê khai thuế vênh hàng trăm tỷ đồng

Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu, rộng với thế giới, nhiều hiệp định Thương mại tự do (FTA) đã được ký kết, mở ra những cơ hội lớn cho các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xuất nhập khẩu (XNK). Lợi dụng sự thông thoáng của chính sách, một số tổ chức, cá nhân đã thực hiện những phương thức gian lận nhằm giảm số thuế phải nộp vào ngân sách nhà nước.

Ông Nguyễn Hoàng Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Thuế XNK, Tổng cục Hải quan (TCHQ) cho biết, quá trình giám sát của cơ quan hải quan cho thấy, việc gian lận giá tính thuế có diễn biến phức tạp, đặc biệt là với mặt hàng xe ô tô nhập khẩu. Cơ quan hải quan các địa phương đã phát hiện nhiều trường hợp khai báo trị giá ô tô nhập khẩu theo loại hình quà biếu, tặng thấp hơn rất nhiều so với giá thực tế. Trước tình hình này, TCHQ đã có văn bản chỉ đạo 5 Cục hải quan gồm: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng và Bà Rịa - Vũng Tàu tổ chức kiểm tra, xác định trị giá tại khâu thông quan cũng như sau khi hàng hóa đã thông quan nhằm xác định lại trị giá tính thuế đối với các trường hợp nghi vấn để tiến hành tham vấn, truy thu thuế theo quy định.

Thống kê của TCHQ cho thấy, trong năm 2016, số lượng xe ô tô dạng quà biếu, tặng nhập khẩu là 1.072 xe. Số thuế doanh nghiệp (DN) khai báo là 1.576,9 tỷ đồng. Qua xác định lại trị giá tính thuế của 871 xe ô tô, cơ quan hải quan đã xác định số thuế tăng thêm 887,9 tỷ đồng. TCHQ cũng đã chỉ đạo cục hải quan các tỉnh, thành phố tiếp tục rà soát và phối hợp với cục thuế địa phương tiến hành truy thu đối với các loại xe ô tô nhập khẩu theo hình thức quà biếu, tặng có mức giá tính thuế chưa phù hợp.

Ông Lưu Mạnh Tưởng, Cục trưởng Cục Thuế XNK, TCHQ cho biết, để chống gian lận trong khâu khai báo, tính thuế nhằm tránh thất thu ngân sách, đặc biệt với mặt hàng ô tô, xăng dầu nhập khẩu, cơ quan hải quan sẽ yêu cầu các DN phải khai báo rõ tên hàng, mã số hàng hóa và các yếu tố ảnh hưởng để phục vụ công tác phân loại. Với những trường hợp được hưởng ưu đãi theo những FTA, cán bộ hải quan sẽ kiểm tra kỹ để tránh trường hợp DN lợi dụng khai báo mức thuế thấp, gây thất thu ngân sách. Việc tăng cường giám sát về thu thuế cũng nhằm nâng cao tính tuân thủ của DN trong quá trình xác định số thuế phải nộp.

Áp dụng biện pháp chống thất thu

Theo TCHQ, tính đến cuối tháng 4-2017, số thu ngân sách của ngành Hải quan ước đạt 82.396 tỷ đồng, bằng gần 29% dự toán. Số thu thuế tăng mạnh do hoạt động XNK trong quý I-2017 đạt gần 44,64 tỷ USD, tăng 15,1% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, từ quý II-2017, hoạt động nhập khẩu ô tô sẽ chững lại do tâm lý đợi giảm thuế theo lộ trình FTA. Mặt hàng xăng dầu nhập khẩu cũng sẽ giảm do một số nhà máy lọc dầu trong nước đi vào hoạt động.

Ông Lưu Mạnh Tưởng cho biết, để hoàn thành chỉ tiêu phấn đấu thu ngân sách năm 2017 là 290.000 tỷ đồng, ngành Hải quan sẽ liên tục theo dõi các biến động trong hoạt động XNK, cũng như yếu tố tác động đến kim ngạch XNK hàng hóa, biến động về giá để kịp thời tham mưu cho lãnh đạo TCHQ, Bộ Tài chính các giải pháp chống thất thu. Bên cạnh đó, TCHQ sẽ tiếp tục cải cách, tạo thuận lợi cho hoạt động XNK, thu hút đầu tư, tạo thuận lợi cho DN. Để chống thất thu ngân sách, TCHQ đã ban hành danh mục quản lý rủi ro về trị giá và danh mục quản lý rủi ro về phân loại áp thuế. Hai danh mục này có tác dụng hỗ trợ, cảnh báo cho công chức hải quan lưu ý những mặt hàng cần phải kiểm tra kỹ trị giá, mã số hàng hóa để áp dụng mức thuế.

Tại Cục Hải quan Hà Nội, nhiều giải pháp chống gian lận trị giá tính thuế cũng đã được đơn vị áp dụng. Ông Nguyễn Văn Trường, Cục trưởng Cục Hải quan Hà Nội cho biết, năm 2017, để bảo đảm thực hiện hiệu quả nhiệm vụ chống gian lận thương mại, chống thất thu ngân sách, đơn vị sẽ củng cố và đẩy mạnh công tác xác định trị giá tính thuế. Trên thực tế, qua triển khai công tác này, đơn vị đã phát hiện và tham vấn, điều chỉnh giá tính thuế của hàng nghìn tờ khai có dấu hiệu khai giá tính thuế thấp so với thực tế của DN, tăng thu ngân sách hàng trăm tỷ đồng mỗi năm.

Để chống thất thu ngân sách, ngay từ đầu năm nay, Cục Hải quan Hà Nội đã sắp xếp công chức có kinh nghiệm làm công tác trị giá, đồng thời xây dựng cẩm nang nghiệp vụ để phục vụ cho việc kiểm tra, xác định trị giá tính thuế. Đơn vị cũng chỉ đạo các chi cục hải quan trực thuộc chú trọng đến công tác xác định trị giá tính thuế, tập trung rà soát, kiểm tra đối với các mặt hàng trọng điểm, có thuế suất cao, những mặt hàng mới nhằm kiểm soát chặt hoạt động XNK... Những nỗ lực này sẽ góp phần chống gian lận ngay từ khâu khai báo giá trị tính thuế, qua đó giảm tình trạng thất thu ngân sách.