Được mùa nhưng vẫn trắng tay

Đây không phải lần đầu mà theo quy luật "được mùa mất giá" đã diễn ra từ nhiều năm. Dưa hấu ở nhiều tỉnh trong nước năm nay được mùa. Thế nhưng càng được mùa, nông dân càng méo mặt, có nhà lỗ hàng trăm triệu đồng vì dưa. Hái dưa từ ruộng lên, bày bán ven Quốc lộ 1, với giá 4.000 đồng một kilôgam, trừ đi chi phí, chưa bán đã biết lỗ vài chục triệu đồng. Tại sao tình trạng ấy cứ kéo dài hết năm này sang năm khác? Trước hết vì nông dân không có thông tin, làm ăn theo phong trào. Đáng trách hơn là những người được nông dân đóng thuế để trả lương và mong họ cung cấp thông tin để mở rộng và khai thông thị trường, ít ra là dự báo sức tiêu thụ để những người "một nắng hai sương" định liệu sinh kế nhưng cũng không làm được. Không chỉ dưa hấu, nhiều loại nông sản, thủy sản như gạo, cao su, hồ tiêu, cà phê, cá nuôi… cũng vướng vào tình trạng đó.

Ngoài chuyện được mùa rớt giá ra, người ta còn thống kê rằng, 30% nông sản hằng năm sản xuất được ở nước ta đã lãng phí vì tình trạng "mất mùa tại nhà" do thối, mốc, chuột bọ, mối mọt vì không được chế biến, bảo quản kịp thời và đúng cách. Ai để xảy ra tình trạng không có nhà máy chế biến nông sản, không có nhà kho, lò sấy, sân phơi, máy tách vỏ, máy phân loại hạt… để phải xuất khẩu nông sản thô, chất lượng và giá trị thấp? Không ai khác ngoài ngành công nghiệp chế biến, mà ngành công nghiệp chế biến do ai quy hoạch và quản lý?

Cũng xin nêu một hiện tượng đã và đang xảy ra vào ngày hôm qua, kể cả ngày hôm nay nữa, đó là tình trạng buôn lậu. Buôn lậu đang lan tràn với đủ thứ hàng hóa, nhưng tệ hại nhất là hàng nông sản. Thử hỏi ở nước ta, có thứ nông sản nào không có hàng nhập lậu, từ con cua, con cá đến mớ rau? Không chỉ chất lượng kém, các nông sản nhập lậu này còn chứa rất nhiều chất độc, có khi ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng con người. Hàng lậu hoành hành từ Bắc chí Nam, bóp nghẹt nền sản xuất trong nước gây rối loạn thị trường… nhưng hàng chục năm nay, bộ đội biên phòng, công an, hải quan, lực lượng quản lý thị trường (của Bộ Công thương) vẫn không ngăn chặn nổi. Gần đây nhất, dịch cúm gia cầm bùng phát ở Trung Quốc (H7N9) và Campuchia (H5N1) nhưng mỗi ngày, hàng chục tấn gà lậu vẫn tràn vào thị trường trong nước, không chỉ làm cho ngành chăn nuôi điêu đứng, đe dọa đàn gia cầm 1,4 triệu con của Việt Nam mà còn đe dọa sức khỏe con người; thị trường thịt bão hòa và đóng băng, nhiều nhà chăn nuôi phá sản.

Đấy chỉ là hai việc trong rất nhiều việc cấp bách cần được giải quyết. Người nông dân mong muốn Bộ Công thương có những giải pháp tích cực trong việc thực hiện chủ trương xây dựng nông thôn mới của Chính phủ để họ không còn phải chịu cảnh lao đao bởi những nỗi lo được mùa nhưng vẫn trắng tay.