Dự án đường 5 kéo dài: Chậm tiến độ là có lỗi với dân

Cử tri hoài nghi tiến độ

Anh Nguyễn Đức Hiệu, ở Thượng Thanh, Long Biên nhớ lại, năm 2005 khi nghe tin dự án Đường 5 kéo dài được khởi công, dù nằm trong diện giải tỏa nhưng anh rất mừng. Mừng vì nếu dự án xây dựng xong, không chỉ đường về thăm nhà ngoại bên Đông Anh sẽ thông thoáng, rút ngắn được nửa thời gian mà đi các hướng Hải Phòng, Quảng Ninh hay các tỉnh phía Bắc cũng sẽ thuận tiện hơn nhiều. Chính vì vậy, khi có yêu cầu, gia đình anh đã thu xếp chuyển nhà ngay để phục vụ giải phóng mặt bằng. Tiếc là ngần ấy năm đã trôi qua, sau nhiều lần lùi thời gian, dự án vẫn còn dang dở, đường sá ngổn ngang, bụi bặm, chẳng biết còn phải chờ đến bao giờ?

Với không ít cử tri khu vực Đông Anh, Long Biên, dự án Đường 5 kéo dài từng được mong chờ khi hoàn thành sẽ là trục giao thông xuyên suốt, kết nối và mở ra hướng phát triển cho khu vực phía bắc sông Hồng. Còn giờ đây, sau 8 năm xây dựng và chậm 5 năm so với tiến độ ban đầu, không ít người dân hoài nghi lời hứa đến quý III năm 2014 sẽ hoàn thành của Ban quản lý dự án. Điều đáng nói là những hoài nghi này không phải không có cơ sở.

Theo kết quả giám sát mới nhất của Ban Kinh tế và Ngân sách HĐND TP Hà Nội vừa thực hiện vào đầu tháng 6 cho thấy, tiến độ triển khai dự án quá chậm. So với quyết định phê duyệt ban đầu, dự án triển khai năm 2005, dự kiến hoàn thành vào quý II năm 2008, đến nay, dự án đã chậm 5 năm. Còn nếu so với điều chỉnh của UBND TP tại Quyết định 909/ QĐ-UBND ngày 7-2-2013, dự kiến hoàn thành vào quý II năm 2014 thì theo Ban quản lý dự án, điều này cũng không khả thi và xin chuyển sang quý III năm 2014. Thời gian kéo dài, tổng mức đầu tư dự án đã tăng gần gấp 2 lần (từ mức ban đầu phê duyệt 3.532 tỷ đồng, nay đã được điều chỉnh lên 6.661 tỷ đồng).

Trên thực tế, các gói thầu của dự án đều triển khai chậm. Qua 8 năm thi công, đến nay 19 gói thầu vẫn trong dạng dự kiến hoàn thành, giá trị khối lượng mới đạt 50-70%. Cá biệt, gói thầu số 13 - thi công cầu chính Đông Trù vượt sông Đuống do Tổng Công ty Xây dựng công trình giao thông 1 thực hiện, khởi công từ tháng 12-2009, giá trị hợp đồng sau điều chỉnh là 1.195 tỷ đồng nhưng đến nay, giá trị khối lượng mới đạt được 585 tỷ đồng. Ngoài ra, những ách tắc trong giải phóng mặt bằng chậm cũng là nguyên nhân đẩy lùi tiến độ công trình. Hiện, vẫn còn 37/82 hộ tại xã Đông Hội và một số hộ dân trên địa bàn xã Xuân Canh (Đông Anh) chưa nhận tiền bồi thường, hỗ trợ, bàn giao mặt bằng với diện tích thu hồi hơn 7.000m2…

Nguyên nhân cũ - phương án xử lý không mới

Theo báo cáo của Ban quản lý dự án Hạ tầng tả Ngạn - chủ đầu tư dự án - tại buổi làm việc với Đoàn giám sát của Ban Kinh tế và Ngân sách HĐND TP mới đây, nguyên nhân của tình trạng chậm trễ trong triển khai dự án Đường 5 kéo dài là khủng hoảng kinh tế thế giới, giá vật liệu tăng cao vào các năm 2008, 2010, ảnh hưởng không nhỏ tới tài chính và việc huy động vốn phục vụ thi công của các nhà thầu. Ngoài ra, còn có nguyên nhân tiến độ giải phóng mặt bằng chậm, hơn nữa đây là một dự án quy mô lớn, tính chất phức tạp nên việc xử lý mất nhiều thời gian.

Những lý do chủ đầu tư đưa ra hoàn toàn hợp lý nhưng nếu so sánh với những nguyên nhân, lý do được trình bày tại đợt giám sát vào năm 2008 của HĐND TP do Phó Chủ tịch Thường trực Lê Quang Nhuệ dẫn đầu thì nội dung không có gì mới. Theo đó, nguyên nhân chính yếu vẫn là ảnh hưởng nặng nề của bão giá. Rõ ràng, nguyên nhân chậm trễ của công trình đã tìm ra được từ 5 năm trước song đến nay chủ đầu tư và các bên liên quan vẫn chưa tìm được hướng tháo gỡ hiệu quả.

Để tháo gỡ những vướng mắc này, Ban Kinh tế và Ngân sách HĐND TP đã đề nghị UBND TP tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, trong đó xem xét giải quyết nhanh những khó khăn, vướng mắc về xác định giá đất làm căn cứ bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, nhất là trên địa bàn huyện Đông Anh.

Đối với Ban quản lý dự án Hạ tầng tả Ngạn, đoàn giám sát yêu cầu quản lý chặt chẽ chất lượng công trình, làm tốt công tác quản lý tài chính, phối hợp với các nhà thầu sớm thanh, quyết toán khối lượng đã thực hiện, báo cáo các khó khăn vướng mắc với các sở, ngành thành phố để kịp thời giải quyết, bảo đảm tiến độ công trình. Đồng thời, Đoàn giám sát yêu cầu UBND quận Long Biên, huyện Đông Anh phối hợp, tập trung hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng đúng quy định, đúng tiến độ, quan tâm tổ chức đời sống của nhân dân...

Sau nhiều lần lùi tiến độ, cử tri mong rằng quý III năm 2014, dự án Đường 5 kéo dài sẽ được hoàn tất và "nhắc nhở" các cấp, ngành, đơn vị liên quan đừng quên, để chậm công trình ngày nào là có lỗi với cử tri, với nhân dân ngày đó.