Doanh nghiệp bối rối, người tiêu dùng lo

Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho biết, theo kết quả kiểm tra mới đây, Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) đã hạch toán không đúng việc chi sử dụng quỹ BÔG với số tiền 1.200 tỷ đồng, trong khi các đầu mối xăng dầu khác vẫn thực hiện đúng quy định. Nhưng, đại diện của Petrolimex lại khẳng định không có chuyện chi sai quỹ BÔG.

Sử dụng quỹ bình ổn, doanh nghiệp kêu khó

Kết quả kiểm tra việc sử dụng quỹ BÔG của Bộ Tài chính mới đây cho thấy, Petrolimex đã dùng số tiền 1.200 tỷ đồng để bù lỗ kinh doanh của doanh nghiệp (DN), chứ không dùng để bù vào mức chênh lệch giá bán theo quy định. Trong khi đó, tất cả các đầu mối kinh doanh xăng dầu khác đều tuân thủ đúng quy định hình thành và sử dụng quỹ BÔG xăng dầu của Bộ Tài chính. Về vấn đề này, ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc Petrolimex khẳng định, không có chuyện Petrolimex chi sai quỹ BÔG xăng dầu. Vấn đề của Petrolimex ở đây chỉ là việc tổ chức hạch toán. Theo quan điểm của Petrolimex, quỹ BÔG được trích lập khi DN kinh doanh có lãi, nhưng trong một thời gian dài tại thị trường trong nước, giá bán lẻ xăng dầu trên thực tế đã thấp hơn nhiều so với giá cơ sở nên quỹ BÔG thực chất không còn. Theo tính toán sơ bộ, năm 2010 chỉ tính riêng hai lần điều chỉnh tỷ giá ngoại tệ, Petrolimex đã lỗ hơn 700 tỷ đồng. Việc cơ quan quản lý giá yêu cầu DN tiếp tục trích quỹ để bù chênh lệch giá là không phù hợp và đi ngược tinh thần NĐ84/CP về kinh doanh xăng dầu. Petrolimex cho rằng, công thức tính giá bán lẻ xăng dầu đã có và các cơ quan quản lý hoàn toàn có thể kiểm tra việc DN kinh doanh lỗ lãi ra sao. Thời gian qua, Petrolimex đã có 12 văn bản gửi Cục Quản lý giá kiến nghị về việc sử dụng quỹ BÔG xăng dầu, nhưng chưa được hồi âm. Trong khi đó, Chính phủ đã quyết định không bù lỗ cho DN thì giá xăng dầu cần phải thực hiện theo đúng tinh thần của Nghị định 84/CP và phải do DN điều tiết theo cơ chế thị trường chứ không phải xin phép mỗi khi tăng hay giảm giá.

Lỗ hay lãi vẫn phải trích quỹ

Căn cứ theo quy định về việc hình thành và sử dụng quỹ BÔG xăng dầu của Bộ Tài chính, cứ mỗi lít xăng dầu bán ra, DN kinh doanh xăng dầu phải trích 300 đồng vào quỹ BÔG. Khi giá thế giới biến động mạnh mà Nhà nước không muốn tăng giá bán lẻ trong nước thì sẽ sử dụng quỹ BÔG để bù vào mức chênh lệch giữa giá nhập khẩu và giá bán lẻ. Quỹ này do DN kinh doanh xăng dầu tự quản lý thông qua việc mở một tài khoản kế toán và DN phải báo cáo hằng tháng cho Bộ Tài chính về tiến độ trích quỹ và sử dụng. Tất cả DN đầu mối kinh doanh xăng dầu đều phải trích lập quỹ dù đang kinh doanh lãi hay lỗ vì khoản tiền trích quỹ là do người tiêu dùng ứng trước khi mua xăng dầu về sử dụng.

Ông Nguyễn Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho biết, số tiền 1.200 tỷ đồng của quỹ BÔG xăng dầu, nếu Petrolimex sử dụng không đúng mục đích thì phải xử lý để hạch toán đúng. Bởi, theo Thông tư 234 của Bộ Tài chính hướng dẫn sử dụng quỹ BÔG xăng dầu, số tiền 1.200 tỷ đồng nói trên chỉ được dùng để bù chênh lệch giữa giá vốn bán lẻ cơ sở với giá hiện hành, chứ không được dùng để bù lỗ kinh doanh cho DN. Để bù đắp phần chênh lệch giữa giá cơ sở và giá bán lẻ, tại công văn 15360/BTC-QLG gửi các DN đầu mối xăng dầu mới đây, Cục Quản lý giá đã quyết định tăng mức sử dụng quỹ BÔG xăng dầu để giảm mức chênh lệch giá bán cho DN trong quá trình thực hiện nhiệm vụ BÔG. Ông Thỏa cũng cho rằng, việc một DN kinh doanh lỗ hay lãi không chỉ dựa vào báo cáo do DN đưa ra mà phải dựa trên kết luận của cơ quan kiểm toán để xác minh và có kết luận cuối cùng.

Trên thực tế, ngày 23-12-2010, Bộ Tài chính đã quyết định giảm thuế nhập khẩu nhằm hỗ trợ cho DN trong bối cảnh giá xăng dầu thế giới tăng cao. Theo quyết định này, các loại xăng nhập khẩu được giảm thuế nhập khẩu từ mức 12% xuống 6%. Các mặt hàng dầu đồng loạt áp dụng thuế suất 2%, thay cho mức 5% trước đó. Cùng với việc giảm thuế, Bộ Tài chính cũng tiếp tục cho DN được sử dụng quỹ BÔG để bù lỗ cho DN khi thực hiện nhiệm vụ, gồm 1.200 đồng với mỗi lít xăng và 700-1.200 đồng với các mặt hàng dầu. Với những quyết định nêu trên, đại diện Cục Quản lý giá cho rằng, giá xăng dầu có thể giữ ổn định đến hết Tết Nguyên đán Tân Mão.

Trong khi DN và cơ quan quản lý vẫn chưa thống nhất quan điểm về việc sử dụng quỹ BÔG xăng dầu, người tiêu dùng vẫn lo ngại về việc sau Tết Nguyên đán giá xăng dầu sẽ ra sao. Song, nếu quy định sử dụng quỹ không chặt chẽ, khoản tiền trích quỹ do chính người tiêu dùng đóng góp không được sử dụng hiệu quả, giá xăng dầu vẫn có thể tăng đột biến và phần thiệt thòi vẫn nghiêng về phía người tiêu dùng.