Đìu hiu làng nghề La Phù

Theo lời Phó Chủ tịch UBND xã La Phù Tạ Công Luận thì đất này xưa kia vốn có nghề dệt truyền thống nổi tiếng khắp kinh kỳ với những sản phẩm the lụa dùng để tiến vua. Sau ngày hòa bình lập lại (1954), người La Phù đi nhiều nơi buôn bán. Nhờ tính năng động, người làng xoay chuyển rất nhiều nghề. Ban đầu là làm tinh bột để nấu nha, sau chỉ nấu nha và làm bánh kẹo. Đồng hành cùng nghề này, người dân trong xã còn phát triển nghề dệt với nhiều sản phẩm phục vụ xuất khẩu sang Nga và các nước Đông Âu. Những năm 1995-2010, là lúc hưng thịnh nhất của làng nghề. Thời gian đó, La Phù được biết đến là một trong những làng giàu có nhất Việt Nam. Tuy là vùng nông thôn nhưng đã quy tụ hàng trăm công ty, doanh nghiệp, trong đó có nhiều doanh nghiệp lớn như Công ty TNHH Minh Phương, Đông Đô, Vĩnh Thịnh... Làng nghề như một công xưởng, lúc nào cũng hối hả. Cả xã La Phù có khoảng 8.000 máy dệt len, gần 500 máy dệt tất tự động, ngoài ra còn có nhiều thiết bị hiện đại như máy dệt vi tính, máy thêu vi tính… Không chỉ phát triển nghề dệt, hàng trăm hộ dân còn đầu tư dây chuyền máy móc hiện đại, phát triển nghề làm bánh kẹo để tiêu thụ tại thị trường nội địa và một phần xuất khẩu sang các nước Châu Phi. Trong làng, lúc nào cũng có chừng 15.000 lao động từ các xã lân cận như Cộng Hòa, Tân Phú (Quốc Oai), Đông La, An Khánh (Hoài Đức), Lại Yên (Chương Mỹ)… về đây làm thuê.

Thế nhưng từ năm 2011 đến nay, cùng với rất nhiều làng nghề khác, La Phù trở nên đìu hiu khi thị trường tiêu thụ giảm sút, sản xuất kinh doanh đình đốn, người làm nghề ngậm ngùi xoay xở đủ kiểu để có thêm thu nhập. Công ty TNHH Minh Phương, một doanh nghiệp từng là "đầu tàu" của xã trong lĩnh vực hàng dệt kim xuất khẩu, nay lao động chỉ còn lại lèo tèo ở một vài phân xưởng. Giám đốc Công ty Tạ Tương Huỳnh thở dài: "Cả đời tôi hơn 30 năm gắn bó với nghề dệt chưa bao giờ thấy sản xuất khó khăn như vậy. Để phục vụ sản xuất, doanh nghiệp đã đầu tư hàng chục tỷ đồng mua máy móc các loại, trong đó có những chiếc máy dệt vi tính có giá đến cả tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện nay doanh nghiệp chỉ hoạt động khoảng 30% công suất. Không ít máy móc "đắp chiếu" lâu ngày không sản xuất đã hoen gỉ". Từ chỗ 1.000 công nhân, làm không hết việc, đến nay công ty chỉ còn giữ lại 200 công nhân. Nguyên nhân, do thị trường xuất khẩu giảm sút, doanh nghiệp phải làm hàng gia công để giữ chân người lao động và hoạt động bảo dưỡng máy móc.

Theo thống kê của UBND xã La Phù, đầu năm 2011, cả xã có gần 150 công ty, hộ sản xuất thì cuối năm 2011, 20 công ty đã phải đóng cửa do không hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế với Nhà nước. Ở thời điểm hiện tại, cả xã chỉ còn 120 công ty, hộ sản xuất, nhưng nếu hoạt động thực tế thì chỉ khoảng 50% con số đó. Anh Nguyễn Văn Bảo, xóm Hoa Thám đã có hàng chục năm gắn bó với nghề dệt, mới đây cũng phải chuyển nghề sang làm bánh kẹo. Ông Tạ Công Thanh, chuyên viên Phòng Kinh tế huyện Hoài Đức cũng là người xã La Phù tâm sự: Lúc hưng thịnh, nhiều hộ ở La Phù đã đầu tư cả trăm triệu đồng mua máy móc, thuê nhân công phục vụ sản xuất. Song hiện nay đa số các hộ đều cắt giảm lao động chỉ tận dụng lao động trong gia đình. Thị trường xuất khẩu giảm, làng nghề chủ yếu tập trung vào hàng nội địa, sản xuất cầm chừng. Hơn nữa, các doanh nghiệp hiện đang gặp rất nhiều khó khăn về nguồn vốn do phải vay với lãi suất cao; ngoài ra, giá nguyên vật liệu đầu vào như điện, lương công nhân, giá thuê đất đều tăng khiến sản xuất không có lãi…