Đi tìm… cái công tâm!

Mặt nào đó, các hoạt động này đã góp phần khuyến khích sáng tác, làm nóng bầu không khí văn học trong nước. Thế nhưng, có mùa giải bội thu, cũng có mùa thất bát, lại có cả những mùa... sau khi gặt hái là dừng hẳn không "gieo cấy" gì thêm được nữa. Hết tiền, đơn vị tổ chức thay đổi chiến lược, bản thân giải chưa đủ uy tín… Có vô vàn lý do để xảy ra sự giữa đường đứt gánh. Thêm vào đó, ngay cả các giải thưởng chính thống cũng không phải không có điều tiếng ì xèo. Thành ra, giải thưởng - bản thân nó chả có tội tình gì, bây giờ trở thành cái cành cây cong… khiến nhiều người e dè, cẩn trọng. Ý nghĩa và giá trị tôn vinh, ghi nhận của nó vì vậy bị khuất lấp bởi cách tổ chức, cách trao và cách nhận, cách từ chối. Sự công tâm để theo đuổi, tổ chức và vun đắp cho ý nghĩa giải thưởng xem ra đã trở thành một đòi hỏi quá khó khăn.

2. Là một đơn vị chuyên xuất bản những ấn phẩm dành cho nữ giới, Quảng Văn books hiện đang chuẩn bị cho cuộc thi tiểu thuyết dành cho nữ giới dự kiến mang tên nữ sĩ Đoàn Thị Điểm. Có cuộc thi nghĩa là sẽ có trao giải. Tuy nhiên, đến nay việc khó khăn nhất không phải là tiền (dù kinh tế có đang đi xuống) mà là tìm… Ban giám khảo (BGK). Tìm ai có uy tín, phù hợp với tiêu chí xét giải của cuộc thi, tìm ai vững vàng về nghề để bảo đảm lựa chọn được giải thưởng khách quan, có chất lượng mới là khó.

Kỳ thực, chả phải chỉ giải trong nước mà ngay cả thế giới cũng thế thôi, đòi hỏi sự vừa lòng cho tất cả là không tưởng. Ở một khía cạnh nào đó, người ta nói đúng: giải thưởng trước hết là của BGK. Nghĩa là khách quan đến mấy nó cũng đầy dấu ấn cá nhân. Vấn đề luôn là khi tâm và tầm của BGK càng lớn thì tính đại diện của giải cho cả giới nghề nghiệp càng cao.

Giải thưởng Hội Nhà văn Hà Nội nhiều năm qua, không phải lúc nào cũng được như ý, nhưng công bằng thì sự nghiêm cẩn và nỗ lực tìm kiếm, đổi mới của nó đã được dư luận ghi nhận.

Hay, dở có khi còn mang yếu tố cảm tính. Nhưng sự rõ ràng, công tâm, sẵn sàng lên tiếng bảo vệ kết quả giải - đó có phải chính là điều mà các nhà tổ chức cần nhất khi tìm kiếm, lựa chọn BGK?