Để lễ Vu lan thêm ý nghĩa

- Trước tiên, xin Thượng tọa cho biết ngày lễ Vu lan có ý nghĩa như thế nào trong văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam?

- Hằng năm, vào ngày rằm tháng Bảy, người theo đạo Phật cũng như nhiều người dân trên khắp mọi miền đất nước lại trở về các chùa thiết lễ cúng dàng Tam bảo, cầu siêu, với mong muốn cầu nguyện những người thân quá cố được siêu thoát về cảnh giới an lành. Theo tục lệ dân gian Việt Nam và một số quốc gia Đông Á thì ngày rằm tháng Bảy còn gọi là ngày xá tội vong nhân. Tuy nhiên, đối với Phật giáo thì ngày này còn có nhiều ý nghĩa nhân văn sâu sắc mà các phật tử cần hiểu rõ để khi đến chùa thiết lễ cúng dàng không bị người đời cho là mê tín.

Đó là Phật tử hãy ghi nhớ những lời Phật dạy để hằng ngày tu tập, hồi hướng công đức về cho cha mẹ ông bà, nhất là trong ngày lễ Vu lan rằm tháng Bảy. Bên cạnh đó, người theo Phật hay không theo đạo Phật cần tận tâm phụng dưỡng cha mẹ khi còn sống. Vì thế, một trong nghi thức quan trọng của ngày lễ Vu lan là nghi thức bông hồng cài áo dành để tưởng nhớ hai đấng sinh thành đã tạ thế và tôn vinh cha mẹ còn sống. Trong lễ Vu lan hằng năm, các Phật tử với hai giỏ hoa hồng bên người, một giỏ màu đỏ và một giỏ màu trắng sẽ được cài lên áo của những người đến chùa dự lễ.

- Vậy, Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng như thành phố Hà Nội sẽ tổ chức những hoạt động gì trong dịp lễ Vu lan năm nay, đặc biệt trong bối cảnh đang thực hiện giãn cách xã hội để phòng, chống dịch Covid-19, thưa Thượng tọa?

- Lễ Vu lan năm nay vào đúng ngày 22-8-2021, diễn ra theo chương trình Phật sự của Giáo hội Phật giáo Việt Nam trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp và Thủ đô Hà Nội đang thực hiện giãn cách xã hội. Mới đây, Ban Tôn giáo thành phố Hà Nội cũng ban hành văn bản đề nghị UBND các quận, huyện, thị xã quan tâm chỉ đạo và hướng dẫn các chùa trên địa bàn căn cứ tình hình dịch ở địa phương để tổ chức các hoạt động nhân mùa Vu lan phù hợp với truyền thống Phật giáo, bảo đảm các quy định về phòng, chống dịch Covid-19.

Thực tế cho thấy, từ khi dịch Covid-19 bùng phát, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Hà Nội đã chỉ đạo Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam các quận, huyện, thị xã và tăng ni trụ trì các chùa thực hiện nghiêm chỉ đạo về công tác phòng, chống dịch. Trong đó, khuyến cáo Phật tử sinh hoạt tu tập tại tư gia theo hướng dẫn của Ban Hoằng pháp và thực hiện nghi lễ tâm linh nhân mùa Vu lan tại nhà bằng các chương trình tu học trực tuyến; lễ cầu siêu gia tiên cũng như Anh hùng liệt sĩ và nạn nhân chết do dịch Covid-19 được các chùa tổ chức bằng hình thức trực tuyến, tùy theo điều kiện, nhưng phải bảo đảm phòng, chống dịch Covid-19.

- Thực tế, có nhiều người còn băn khoăn về việc không có mặt trực tiếp tại các chùa để dự lễ Vu lan thì sẽ không trọn lòng thành. Thượng tọa có lời khuyên gì về việc này?

- Theo tinh thần “Tâm hiếu là tâm Phật, hạnh hiếu là hạnh Phật” thì tất cả Phật tử - những người con Phật - đều có thể thực hiện nghi thức Vu lan mọi lúc, mọi nơi tùy theo hoàn cảnh của mỗi người. Đặc biệt, với tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp thì nghi lễ cúng tổ tiên, thực hành đạo hiếu tại nhà là một việc làm hết sức ý nghĩa và thiết thực trong lúc này.

- Để có một mùa Vu lan báo hiếu thật ý nghĩa, mỗi người dân Thủ đô cần làm gì, đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid-19 hiện nay?

- Đại dịch Covid-19 đã làm đảo lộn cuộc sống của chúng ta ở rất nhiều lĩnh vực; nhiều người rơi vào cảnh thất nghiệp, đời sống khó khăn thiếu thốn, tâm lý tinh thần hoang mang… Tuy nhiên, chính trong cơn hoạn nạn ấy, chúng ta thấy vô cùng ấm lòng vì “Tình người trong đại dịch" của những người con Phật. Trong đó, tăng ni, Phật tử Giáo hội Phật giáo Việt Nam các cấp từ trung ương đến địa phương đã ủng hộ hàng trăm tỷ đồng cho Quỹ Phòng, chống dịch Covid-19 của Chính phủ và các địa phương. Song song, hàng trăm tấn hàng hóa thiết yếu, hàng trăm nghìn suất cơm từ thiện đã được gửi đến tay đồng bào và những lực lượng tuyến đầu chống dịch…

Đặc biệt, nhiều tăng ni, Phật tử đã phát tâm tham gia tuyến đầu chống dịch và những nơi dịch bệnh khó khăn nguy hiểm nhất. Đó chính là tấm gương hiếu đạo, hiếu hạnh sáng ngời mà mỗi Phật tử cũng như người dân Thủ đô cần phát huy hơn nữa để có một mùa Vu lan báo hiếu thật ý nghĩa trong bối cảnh dịch Covid-19.

- Trân trọng cảm ơn Thượng tọa!