Đẩy nhanh tiến trình liên kết, tăng cường sức mạnh của ASEAN

* Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu khai mạc
* Cuộc họp chính thức lần đầu tiên của các nhà lãnh đạo ASEAN và AIPA
* Khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Tài chính ASEAN lần thứ 14
* Ký Nghị định thư về Cơ chế giải quyết tranh chấp của ASEAN
(HNM) - Chiều 8-4, với chủ đề "Hướng tới Cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn tới hành động", Hội nghị Cấp cao ASEAN 16 đã chính thức khai mạc trọng thể tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Hà Nội.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch ASEAN 2010 đã nồng nhiệt chào đón Quốc vương Brunây Đarútxalam Hagi Hátxanan Bônkia; Thủ tướng Campuchia Xămđéc Têchô Hun Xen; Tổng thống Inđônêxia Xuxilô Bambang Giuđôgiônô; Thủ tướng CHDCND Lào Buaxỏn Búpphảvăn; Thủ tướng Malaixia Mốt Nagíp Bin Tun Hagi Ápđu Ragiắc; Thủ tướng LB Mianma, Đại tướng Thên Sên; Tổng thống Philíppin Gloria Arôgiô; Thủ tướng Xingapo Lý Hiển Long; Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Kasit Pirôm và Tổng Thư ký ASEAN, Tiến sĩ Surin Pítsuvan tham dự phiên khai mạc.

Phát biểu khai mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN 16, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, sau hơn 4 thập kỷ hình thành và phát triển, ASEAN ngày nay đã trở thành một thực thể chính trị - kinh tế gắn kết, có vai trò quan trọng ở khu vực và là đối tác không thể thiếu của các nước và các tổ chức lớn trên thế giới. Hiệp hội đã chuyển sang giai đoạn phát triển mới, đó là hướng tới mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và hoạt động trên cơ sở pháp lý là Hiến chương ASEAN.

Thủ tướng nêu rõ, năm 2010 là năm có ý nghĩa quan trọng với ASEAN - với những thời cơ và thách thức đan xen. ASEAN lạc quan trước những dấu hiệu phục hồi của kinh tế thế giới và khu vực, nhất là sự phục hồi đáng khích lệ của các nền kinh tế ASEAN. Tuy vậy, sự phục hồi hoàn toàn và phát triển bền vững sẽ phải cần thêm thời gian và sự nỗ lực liên tục; đặc biệt là cần có định hướng đúng và các giải pháp phù hợp. Trong khi đó, những thách thức toàn cầu khác, nhất là về biến đổi khí hậu, thiên tai và dịch bệnh, tiếp tục tác động tiêu cực và ngày càng nhiều hơn đến ASEAN, đòi hỏi chúng ta phải có những nỗ lực mạnh mẽ và xử lý có hiệu quả ở cả tầm quốc gia, khu vực và quốc tế. Những biến chuyển nhanh chóng và phức tạp của tình hình, nhất là sự điều chỉnh chính sách và quan hệ giữa các nước lớn, có thể ảnh hưởng đến môi trường khu vực, nhưng mặt khác cũng là cơ hội để ASEAN phát huy vai trò là nhân tố quan trọng bảo đảm hòa bình, an ninh, hợp tác và phát triển ở khu vực. Trong bối cảnh đó, ASEAN cần tăng cường đoàn kết và hợp tác, khắc phục những hạn chế nội tại của Hiệp hội, để hiện thực hóa mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN cũng như bảo đảm vai trò trung tâm của Hiệp hội.

Thủ tướng cho rằng, điều quan trọng hàng đầu hiện nay là phải cùng nhau phối hợp hành động, tiến hành các biện pháp và bước đi cụ thể để hiện thực hóa mục tiêu và kế hoạch đã đề ra. Chủ đề xuyên suốt cho năm 2010 là: "Hướng tới Cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn đến hành động", đã thể hiện rõ trọng tâm hợp tác và tinh thần hành động của ASEAN chúng ta trong năm nay và những năm tiếp theo. Hội nghị Cấp cao ASEAN 16 có nhiệm vụ quan trọng là đề ra phương hướng và các giải pháp phù hợp để đẩy nhanh tiến trình liên kết ASEAN và tăng cường sức mạnh của ASEAN trong việc xử lý có hiệu quả các vấn đề đặt ra ở khu vực cũng như những thách thức toàn cầu. Trên tinh thần này, Thủ tướng đề nghị các nước thành viên cùng nhau thảo luận 5 vấn đề quan trọng như triển khai thực hiện Hiến chương và Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, đẩy nhanh liên kết kinh tế ASEAN và tìm ra mô hình phát triển bền vững phù hợp, tăng cường hợp tác kinh tế - tài chính Đông Á, trong đó ASEAN đóng vai trò trung tâm và tích cực đóng góp vào sự nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế thông qua việc thúc đẩy các giải pháp toàn cầu.

Đối với các vấn đề xuyên quốc gia, nhất là về biến đổi khí hậu, suy thoái môi trường, thiên tai, dịch bệnh… Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị hội nghị xem xét và thông qua một Tuyên bố chung về ứng phó với biến đổi khí hậu để phát đi thông điệp mạnh mẽ của ASEAN về tiến trình đàm phán quốc tế và về phương hướng gia tăng hợp tác trong ASEAN. Bên cạnh đó, ASEAN cần tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò là nhân tố quan trọng thúc đẩy đối thoại và hợp tác vì hòa bình, ổn định ở Đông Nam Á cũng như châu Á - Thái Bình Dương và tăng cường quan hệ đối ngoại, nhằm hỗ trợ mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN cũng như nâng cao vai trò và vị thế quốc tế của ASEAN.

Thủ tướng khẳng định, Việt Nam là một bộ phận không tách rời của đại gia đình ASEAN và luôn chủ trương tham gia hợp tác ASEAN với phương châm "tích cực, chủ động và có trách nhiệm", góp phần xây dựng một ASEAN liên kết chặt chẽ và ngày càng vững mạnh. Trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2010, Việt Nam sẽ nỗ lực hết mình, phối hợp cùng các nước thành viên để đạt được những kết quả cụ thể trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN cũng như xử lý thỏa đáng những vấn đề mới nảy sinh.

* Ngay sau lễ khai mạc, các nhà lãnh đạo ASEAN đã tiến hành phiên họp toàn thể. Các nhà lãnh đạo đã nhấn mạnh phải triển khai nhanh chóng, hiệu quả và có thời hạn các thỏa thuận có cam kết, tăng cường kết nối ASEAN; tăng cường liên kết nội khối ASEAN. Các nhà lãnh đạo cũng nhất trí, ngoài kết nối hạ tầng cứng (giao thông, công nghệ - thông tin, năng lượng), các nước cần kết nối cả hạ tầng mềm, tạo thuận lợi qua biên giới đầu tư cho du lịch…

Cuộc họp chính thức lần đầu tiên của các nhà lãnh đạo ASEAN và AIPA

Chiều 8-4, ngay trước phiên khai mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN 16, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Hà Nội đã diễn ra cuộc họp chính thức lần đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo ASEAN với Đoàn đại biểu Đại hội đồng liên nghị viện các nước Đông Nam Á (AIPA). Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch ASEAN 2010 và Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch AIPA 2010 đồng chủ trì cuộc họp. Tại cuộc họp, Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch AIPA-31 thay mặt Đoàn đại biểu AIPA đã có bài phát biểu đánh giá cao sáng kiến của Thủ tướng Việt Nam, Chủ tịch ASEAN, đã mời các đại biểu AIPA tham dự hội nghị cấp cao lần này và tổ chức cuộc gặp giữa đại diện lãnh đạo ASEAN-AIPA. Đây là một diễn đàn quan trọng để hai tổ chức khu vực có cơ hội trao đổi ý kiến ở cấp cao nhất về những vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm và tiếp tục quá trình trao đổi về sự phối hợp giữa hai bên trong thời gian tới nhằm thực hiện thành công các mục tiêu đề ra trong Hiến chương ASEAN, góp phần xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN vào năm 2015.

Khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Tài chính ASEAN

Sáng 8-4, tại thành phố Nha Trang, Khánh Hòa, Hội nghị Bộ trưởng Tài chính ASEAN lần thứ 14 đã khai mạc với sự tham dự của các Bộ trưởng Tài chính, Thống đốc Ngân hàng Trung ương 10 thành viên ASEAN. Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Việt Nam Nguyễn Sinh Hùng đã dự và phát biểu khai mạc hội nghị. Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Sinh Hùng đề nghị, ngoài các vấn đề chính, liên quan trực tiếp đến sự hợp tác kinh tế của khối ASEAN và ASEAN + 3 (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản), hội nghị cần quan tâm thảo luận về các nội dung mà ASEAN cần tham gia với G20, trong đó có vấn đề về biến đổi khí hậu, mạng lưới an toàn tài chính toàn cầu ở tầm quốc tế, khu vực và quốc gia.

Ký Nghị định thư về Cơ chế giải quyết tranh chấp của ASEAN

Sáng cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN đã ký Nghị định thư về Cơ chế giải quyết tranh chấp của ASEAN, một văn kiện quan trọng nhằm góp phần hoàn thiện khung pháp lý theo quy định của Hiến chương ASEAN. Mục đích chính của nghị định nhằm giải quyết các tranh chấp nảy sinh do sự nhận thức khác nhau trong quá trình thực hiện Hiến chương ASEAN và các công cụ của hiến chương.

Trước buổi lễ ký kết, Hội đồng Điều phối ASEAN (ACC) đã họp để thống nhất lần cuối các nội dung chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao ASEAN 16. Đồng thời, ACC đã nhất trí thông qua Tài liệu hướng dẫn sử dụng tên, biểu tượng và ASEAN ca; quy tắc và thủ tục tài chính của Ban Thư ký ASEAN; kế hoạch truyền thông tổng thể của ASEAN. Các bộ trưởng cũng ghi nhận báo cáo đầu tiên của Nhóm đặc trách cao cấp về Kết nối ASEAN và sẽ đệ trình lên lãnh đạo ASEAN xem xét.

* Hội nghị Cấp cao ASEAN 16 sẽ bế mạc vào ngày hôm nay (9-4) với phiên họp hẹp của các trưởng đoàn các nước ASEAN.