Đẩy mạnh hợp tác chiến lược

Đây là chuyến công du "Lục địa đen" đầu tiên của Thủ tướng Lý Khắc Cường kể từ khi nhậm chức năm ngoái nhằm đẩy mạnh hợp tác chiến lược giữa nền kinh tế hơn 1,3 tỷ dân với châu lục giàu tài nguyên thiên nhiên.

Chuyến công du của Thủ tướng Lý Khắc Cường diễn ra một năm sau khi Chủ tịch Tập Cận Bình cũng thực hiện thành công chuyến thăm Châu Phi lần đầu tiên sau khi nhậm chức. Điều đó một lần nữa cho thấy, Châu Phi không chỉ là ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển kinh tế của Trung Quốc. Các số liệu thống kê mới đây cho thấy, từ năm 2009 đến nay Trung Quốc đã vượt Mỹ để trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Châu Phi. Chỉ tính riêng năm 2013, kim ngạch thương mại hai bên đạt 210 tỷ USD, tăng 2.000 lần so với thời điểm năm 1960. Hiện có hơn 2.500 công ty của Trung Quốc đang hoạt động ở Châu Phi và tạo ra hơn 100.000 việc làm cho người dân địa phương. Với 1 tỷ dân, Châu Phi là thị trường rộng lớn giàu tiềm năng để Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm như: Đồ điện tử, linh kiện thay thế, hàng tiêu dùng, may mặc…

Nếu như chuyến công du của Chủ tịch Tập Cận Bình nổi bật với cam kết của Trung Quốc hỗ trợ 20 tỷ USD cho Châu Phi trong giai đoạn 2013-2015, chuyến đi của Thủ tướng Lý Khắc Cường cho thấy nỗ lực lớn của Bắc Kinh trong việc khẳng định vị thế tại châu lục này. Trong cuộc hội đàm với người đồng cấp Ethiopia Hailemariam Desalegn trong chặng dừng chân đầu tiên, Thủ tướng Lý Khắc Cường nhấn mạnh đến những ưu tiên của Trung Quốc trong phát triển quan hệ hai nước là đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực thiết bị xây dựng, phát triển năng lượng và khai thác tài nguyên, mở rộng cùng có lợi trên các lĩnh vực xây dựng đường sắt và đường cao tốc. Trung Quốc cũng sẵn sàng thúc đẩy hợp tác với Ethiopia trên lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học và du lịch; tăng cường lòng tin và hỗ trợ lẫn nhau trong các vấn đề khu vực và toàn cầu. Đặc biệt, tại trụ sở của Liên minh Châu Phi (AU) ở Addis Ababa (Ethiopia), Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã hội đàm với Chủ tịch Ủy ban Châu Phi, bà Nkosazana Dlamini-Zuma và chứng kiến lễ ký kết một loạt thỏa thuận hợp tác giữa Trung Quốc với các nước Châu Phi trong lĩnh vực đường bộ, đường sắt, hàng không và điện lực...

Các chuyên gia phân tích cho rằng, có nhiều lý do khiến Trung Quốc và Lục địa đen ngày càng xích lại gần nhau. Giữa lúc Trung Quốc muốn đa dạng hóa nguồn cung năng lượng, tài nguyên để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, Châu Phi lại lựa chọn Trung Quốc để thỏa mãn cơn khát hàng giá rẻ và xuất khẩu lao động. Là khu vực nắm giữ tới 95,5 % trữ lượng bạch kim trên thế giới, 58,3% kim cương, 49,2% coban, 45,8% crom… sự giàu có về năng lượng và khoáng sản của Châu Phi khiến Trung Quốc khó lòng bỏ lỡ cơ hội. Ngược lại, để tận dụng tối đa những lợi thế này, từ năm 2000 đến nay Bắc Kinh đã thành lập các diễn đàn hợp tác Trung Quốc - Châu Phi như một kênh thông tin quan trọng để đẩy mạnh xúc tiến các hoạt động thương mại, đầu tư…

Với nhiều điểm tương đồng như Trung Quốc là nước đang phát triển lớn nhất, Châu Phi là lục địa có số nước đang phát triển nhiều nhất, mối quan hệ hợp tác Trung Quốc - Châu Phi sẽ đi vào thực chất hơn. Hiện Trung Quốc có hơn 100 triệu người sống dưới mức nghèo khổ và Châu Phi cũng đang gặp nhiều khó khăn trên con đường đạt được các Mục tiêu Phát triển thiên niên kỷ (MDGs) của Liên hợp quốc. Vì thế, Trung Quốc được xem là một đối tác của Châu Phi trong việc chia sẻ kinh nghiệm về giảm đói nghèo và phát triển nông nghiệp. Ngoài ra, làm sao để đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại, nhân lực và môi trường để duy trì động lực phát triển lâu dài của Châu Phi… cũng là những trọng tâm ưu tiên trong chuyến thăm này của Thủ tướng Lý Khắc Cường.