Đấu tranh chống buôn lậu: Sớm khắc phục những “lỗ hổng”

Theo Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, GLTM và hàng giả (BCĐ 389) TP Hà Nội, tình hình buôn lậu và tội phạm vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới ở nước ta tiếp tục tăng cả số vụ việc lẫn tính chất, mức độ… gây nhiều khó khăn cho các lực lượng chức năng trong công tác đấu tranh. Đáng chú ý, hiện nay đã xuất hiện những thủ đoạn buôn lậu mới như lợi dụng phương thức tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu, gia công để buôn lậu; lợi dụng vận chuyển hàng hóa bằng container và kiểm hàng tại kho của doanh nghiệp để xuất hoặc nhập lậu, thuê các toa tàu hàng của đường sắt có niêm phong kẹp chì, gửi hàng lậu qua đường bưu điện; gia cố thêm các hầm, vách ngăn trên xe ô tô để cất giấu hàng nhập lậu qua mặt lực lượng chức năng…; song hệ thống pháp luật về vấn đề này vẫn còn nhiều bất cập. Các văn bản pháp luật mặc dù được ban hành và tổ chức thực hiện, nhưng chưa tính hết những yếu tố mới có thể xảy ra; nhiều quy định chồng chéo, thậm chí mâu thuẫn nhau tạo ra những kẽ hở về pháp luật.

Ngoài ra, việc thiếu một hệ thống dữ liệu chung về các quyết định xử lý vi phạm hành chính đã ban hành, thông tin về đối tượng vi phạm cũng gây khó khăn trong việc xác định các tình tiết xử lý. Hơn nữa, dù luật đã quy định cụ thể về thủ tục cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nhưng trên thực tế việc cưỡng chế khó thực hiện do chưa có những hướng dẫn cụ thể, nên đối tượng vi phạm không chấp hành quyết định cũng không bị xử lý mà tiếp tục tái phạm, ảnh hưởng đến sự nghiêm minh của pháp luật. Đơn cử như, trong một vụ việc xử lý đối với hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu, lực lượng quản lý thị trường (QLTT) phát hiện đối tượng sử dụng hóa đơn lập khống, hóa đơn quay vòng hoặc hóa đơn giả để hợp thức hóa cho số hàng đã bị kiểm tra.

Như vậy, lực lượng QLTT đang kiểm tra có thể lập biên bản vi phạm hành chính về hai hành vi trên, nhưng do không có thẩm quyền về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý hóa đơn, nên vụ việc phải chuyển chủ tịch UBND cấp có thẩm quyền nơi xảy ra vi phạm ban hành quyết định xử phạt. Song, căn cứ Nghị định số 109/2013/NĐ-CP ngày 24-9-2013 của Chính phủ thì chủ tịch UBND các cấp không được quy định thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý hóa đơn, còn đối tượng vi phạm vẫn "nhởn nhơ" không bị xử lý. Thêm vào đó, một trong những tồn tại gây ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác đấu tranh chống buôn lậu, GLTM, hàng giả còn xuất phát từ ý thức của người dân khi không ít người vì lợi ích cá nhân sẵn sàng tiếp tay, che giấu cho các đối tượng buôn lậu, sản xuất hoặc tiêu thụ hàng giả, hàng lậu…

Tại buổi làm việc với Đoàn công tác liên ngành do Bộ Tư pháp chủ trì thực hiện việc kiểm tra, điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật về chống buôn lậu, GLTM và hàng giả trên địa bàn thành phố mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Lê Hồng Sơn cho biết, để khắc phục những tồn tại, hạn chế trên, cần xác định rõ phổ biến tuyên truyền là một trong những giải pháp quan trọng, chủ yếu. Qua đó, góp phần tạo nên những chuyển biến căn bản về ý thức tôn trọng pháp luật trong nhân dân, cán bộ và công chức nhà nước. BCĐ 389 TP Hà Nội kiến nghị Chính phủ sớm sửa đổi, bổ sung các Nghị định: 185/2013/NĐ-CP, 97/2013/NĐ-CP, 59/2006/NĐ-CP theo hướng phù hợp với các quy định mới trong luật; chỉ đạo các lực lượng liên quan tăng cường kiểm tra, kiểm soát đấu tranh chống buôn lậu, GLTM tại các cửa khẩu biên giới, ga đường sắt liên vận quốc tế, cảng hàng không quốc tế... nhằm ngăn chặn tội phạm ngay từ các cửa khẩu biên giới, hạn chế tối đa hàng hóa nhập lậu được thẩm lậu qua các cửa khẩu biên giới vận chuyển về Hà Nội. Các bộ, ngành chức năng cần sớm nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung các quy định tại Thông tư 60/2011/TTLT-BTC-BCT-BCA hướng dẫn chế độ hóa đơn, chứng từ đối với hàng hóa nhập khẩu lưu thông trên thị trường để khắc phục tình trạng hợp thức hóa hàng nhập lậu; ban hành các quy định mức giới hạn cho phép đối với các chỉ tiêu an toàn thực phẩm làm căn cứ để xử lý vi phạm hành chính...