Mới đây, một hộ dân sinh sống tại khu tập thể Thành Công (quận Ba Đình) bị cơ quan chức năng xử phạt hành chính 4 triệu đồng, vì đốt vàng mã tại chiếu nghỉ cầu thang tầng 4 của một chung cư cũ. Theo cơ quan chức năng, hành vi này vi phạm quy định về an toàn phòng cháy, chữa cháy khi sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt ở nơi bị cấm.
Việc xử phạt này được đưa ra trong bối cảnh vừa xảy ra rất nhiều vụ cháy chung cư mini, nhà trọ, cơ sở kinh doanh kết hợp nhà ở, trong đó có những vụ nghiêm trọng làm nhiều người tử vong.
Vụ việc trên rất đáng chú ý, như một lời cảnh báo nghiêm khắc, bởi tình trạng đốt vàng mã tại cầu thang, hành lang các nhà tập thể cũ diễn ra khá phổ biến. Trái với các khu chung cư mới, việc sử dụng diện tích sinh hoạt chung được quản lý, giám sát chặt chẽ, việc đốt vàng mã được quy định tại nơi riêng biệt; thì tại các khu chung cư cũ, hầu hết vẫn là tự quản, không có ban quản lý nên việc sử dụng khá tùy tiện. Căn hộ bị cơi nới tăng diện tích, hành lang, cầu thang chật hẹp, bị chiếm dụng làm diện tích sử dụng riêng hoặc để đồ vật, do đó nguy cơ hỏa hoạn rất cao khi có các nguồn lửa, nguồn nhiệt. Khi xảy cháy, thiệt hại cũng rất nghiêm trọng bởi chung cư cũ xây dựng từ lâu, không có lối thoát hiểm, không có thiết bị báo cháy và chữa cháy tại chỗ.
Thói quen đốt vàng mã, việc đốt vàng mã tùy tiện tại các khu chung cư cũ và các vụ hỏa hoạn nghiêm trọng xảy ra liên tục thời gian qua đòi hỏi cần xem xét một cách nghiêm túc về an toàn phòng cháy, chữa cháy. Trước hết, đốt vàng mã là tập quán mang ý nghĩa tâm linh khó có thể xóa bỏ được ngay. Trong khi theo các quy định hiện hành, việc đốt vàng mã trong các chung cư là hành vi bị nghiêm cấm, do đó, cần phải thiết kế các điểm đốt vàng mã phù hợp và an toàn cho các khu chung cư nói chung, đặc biệt là các chung cư cũ nói riêng. Với nơi không có ban quản lý, chính quyền địa phương, tổ dân phố phải lo việc này, không thể phó mặc cho người dân. Đi cùng với đó, chính quyền một mặt tuyên truyền, vận động các hộ dân hạn chế đốt vàng mã, mặt khác hướng dẫn các hộ dân đốt vàng mã đúng nơi quy định, không đốt vàng mã tại căn hộ, hành lang, cầu thang...
Cơ quan chức năng cùng chính quyền địa phương cần nghiên cứu, xây dựng phương án phòng cháy, chữa cháy, thoát hiểm, tổ chức tập huấn, hướng dẫn người dân thực hiện; rà soát các nguy cơ gây cháy như đường điện, việc đun nấu…, khuyến cáo người dân cách sử dụng an toàn, xử lý sự cố thường gặp phải.
Cư dân cũng cần có trách nhiệm nhắc nhở nhau tuân thủ quy định phòng cháy, chữa cháy, vừa là để bảo đảm an toàn cho cộng đồng, cũng là để bảo đảm an toàn cho chính mình và gia đình; hạn chế đốt vàng mã vừa bảo vệ môi trường, chống lãng phí, vừa đề phòng nguy cơ cháy nổ. Người dân cần tự tìm hiểu kỹ năng về phòng cháy, chữa cháy; tự trang bị thiết bị chữa cháy trong gia đình, vì phát hiện và xử lý ngay từ khi nguồn lửa phát sinh có ý nghĩa quan trọng trong việc ngăn ngừa hỏa hoạn lan rộng, gây hậu quả khôn lường. Các hộ dân tham gia giám sát, phát hiện, nhắc nhở, ngăn chặn kịp thời các trường hợp đốt vàng mã trong nhà chung cư hoặc các hành vi có nguy cơ gây cháy nổ. Trường hợp cần thiết, cư dân báo cho chính quyền địa phương và cơ quan chức năng xử lý nghiêm vi phạm, như việc xử phạt hành chính hộ dân đốt vàng mã tại cầu thang khu tập thể Thành Công. Cư dân vừa nhắc nhở nhau nâng cao ý thức, đồng thời phải là tai mắt của chính quyền trong việc bảo đảm quy định phòng cháy, chữa cháy.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.