Cuba khôi phục chức danh Thủ tướng sau 43 năm: Trọng trách với nhiều kỳ vọng

Việc bổ nhiệm Bộ trưởng Manuel Marrero Cruz vào vị trí Thủ tướng đã được nhất trí thông qua bởi 594 đại biểu Quốc hội Cuba trong phiên họp cuối năm hôm 21-12 vừa qua, theo đề cử của Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel. Phó Thủ tướng và một số vị trí quan trọng khác của Hội đồng Bộ trưởng cũng được bổ nhiệm trong phiên họp này.

Tân Thủ tướng Cuba từng giữ chức Bộ trưởng Du lịch từ năm 2004 và được Chủ tịch Miguel Diaz-Canel đánh giá cao về tính trung thực, sự tận tụy và năng lực dẫn dắt một trong những ngành mũi nhọn của nền kinh tế, giúp thu hút ngoại tệ cho quốc gia đang phải đương đầu với sự bao vây, cấm vận của Mỹ.

Chính trị gia 56 tuổi này cũng từng là người điều hành Công ty Du lịch Gaviota của quân đội Cuba. Những khách sạn thuộc sở hữu của công ty này đã bị chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt các lệnh trừng phạt.

Việc bầu chức danh Thủ tướng, vốn đã bị bãi bỏ theo Hiến pháp ban hành năm 1976, nằm trong quy định về các chức danh lãnh đạo trong cấu trúc thể chế chính trị theo Hiến pháp mới được Quốc hội Cuba thông qua hồi tháng 4-2019.

Người gần nhất từng nắm giữ trọng trách này tại đảo quốc anh hùng chính là lãnh tụ cách mạng Fidel Castro Ruz trong giai đoạn từ năm 1959 tới năm 1976, trước khi ông được bầu làm Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng theo quy định của Hiến pháp năm 1976.

Sau kỳ họp Quốc hội vừa qua, người đứng đầu Nhà nước Cuba vẫn sẽ là Chủ tịch Miguel Diaz-Canel, trong khi nguyên Chủ tịch Raul Castro Ruz tiếp tục đảm nhiệm vị trí Bí thư Thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba.

Theo Hiến pháp mới, Thủ tướng Cuba sẽ nắm quyền điều hành Hội đồng Bộ trưởng, cơ quan hành pháp tối cao trong hệ thống Nhà nước Cuba, cùng Ủy ban Thường vụ của Hội đồng này. Người đứng đầu Chính phủ Cuba phải báo cáo và chịu trách nhiệm trước Quốc hội và Chủ tịch nước về công tác của mình, đồng thời có nhiệm vụ kiểm soát hoạt động của các tổ chức hành chính trung ương, các cơ quan cấp quốc gia và các cấp chính quyền địa phương.

Thủ tướng cũng có quyền đề nghị Chủ tịch nước thay thế các thành viên của Hội đồng Bộ trưởng và giới thiệu ứng viên thay thế; đưa ra chỉ đạo và kiểm soát việc thực hiện các chỉ đạo này đối với các Thủ hiến tỉnh - một chức danh khác cũng vừa được Hiến pháp mới khôi phục và sẽ được bầu chọn vào tháng 1-2020.

Những thay đổi trong bộ máy lãnh đạo diễn ra trong bối cảnh Cuba đang phải đối mặt với sức ép gia tăng từ Mỹ, đồng thời sự bao vây về kinh tế khiến nhiều nhà đầu tư trên thế giới e ngại tìm đến đảo quốc này. Hướng tới năm 2020, Chính phủ Cuba đề ra mục tiêu tăng trưởng kinh tế 1% với dự báo Mỹ sẽ tiếp tục gia tăng các biện pháp trừng phạt và thắt chặt bao vây, cấm vận cả trực tiếp lẫn gián tiếp cùng môi trường quốc tế phức tạp.

Truyền thông Cuba nhận định, đứng đầu Chính phủ là một trọng trách đang được người dân nước này đặt nhiều kỳ vọng. Theo đó, Thủ tướng sẽ là người triển khai những chính sách quan trọng như tăng tỷ lệ tham gia của công nghiệp nội địa trong các dịch vụ du lịch, liên kết tạo các dây chuyền sản xuất bằng vốn nước ngoài, thúc đẩy các dự án phát triển địa phương, cải thiện trật tự tiền tệ và hiệu quả hoạt động của khối doanh nghiệp nhà nước. Thủ tướng cũng phải gắn kết chặt chẽ mọi thành phần kinh tế, đưa nền kinh tế của hòn đảo tự do vượt qua khó khăn và vươn lên mạnh mẽ.