Cứ mưa là ngập

Những cơn mưa vừa qua đã chứng minh thực tế đáng buồn đó. Cứ sau mỗi trận mưa, không khó để điểm mặt các khu vực "mong manh, nhạy cảm" với thời tiết như tuyến đường Lũy Bán Bích, Lạc Long Quân, Bà Hom, Hùng Vương, Hòa Bình… thuộc quận 11, quận 6, quận Tân Phú, Thủ Đức… Thậm chí ngay tại quận 1, con đường Lê Lai "bị" dân công sở đổi tên thành "kênh Lê Lai" bởi cứ mưa lớn là đường chìm nghỉm trong nước, xe máy đi qua lút nửa bánh. Ngay tại quận 10, một số tuyến trung tâm như Tô Hiến Thành… cũng thường xảy ra úng ngập cục bộ nếu mưa vừa, mưa to.

Đáng nói nữa, trong 5 tuyến kênh rạch lớn của TP gồm: Nhiêu Lộc - Thị Nghè, Tàu Hủ - Bến Nghé, Tân Hóa - Lò Gốm, Tham Lương - Bến Cát, Đôi - Tẻ, thì không ít tuyến như kênh Tân Hóa đang phải gồng mình với nạn xả rác thải ngập lòng kênh, bịt cửa cống làm giảm tốc độ lưu thoát khiến đã ngập lại càng ngập.

Nói vậy không phải phủ nhận nỗ lực của các cơ quan chức năng. Theo Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập nước TP (TT chống ngập TP), trong năm 2011, đã xóa được 39 điểm ngập, còn lại 31 điểm, giảm tới 67,7% so với năm 2009, trong đó các điểm ngập tại khu vực trung tâm giảm tới 79,7%. Mục tiêu đề ra trong năm nay là xóa được 10/31 điểm còn lại, đồng thời theo dõi, kiểm soát 39 điểm ngập do mưa đã xóa nhằm hạn chế tối đa tình trạng tái ngập. Kết quả từ đầu năm đến nay số điểm ngập ở TP đã giảm gần 40%.

Tuy nhiên những việc làm trên hầu như mới chỉ là những giải pháp tình thế, giải quyết úng ngập cục bộ. Trong khi đó, con số thống kê trong vài thập kỷ qua cho thấy, số cơn mưa có lưu lượng lớn tăng mạnh. Cụ thể, giai đoạn 1972-1981 và 1982-1991, mỗi giai đoạn chỉ có 2 cơn mưa có lượng mưa trên 100mm, thì giai đoạn 1992-2001 có 4 cơn và giai đoạn 2002-2011 có 11 cơn. Cơn bão số 1 trong năm nay đổ bộ vào các tỉnh phía Nam thay vì phía Bắc cũng là dấu hiệu cảnh báo cho TP.

Theo TT chống ngập, hiện TP đang triển khai 11 công trình, dự án chống ngập lớn, trong đó có 9 dự án chuyển tiếp, chuẩn bị đầu tư 6 dự án. Đây được xem là những dự án có tầm quan trọng, lâu dài. Với diễn biến thời tiết nêu trên, càng làm nhanh càng tốt, nhưng tiến độ các dự án chưa được như ý bởi gặp nhiều khó khăn về vốn và giải phóng mặt bằng (GPMB) dù UBND TP đã không ít lần đốc thúc tiến độ. Mới đây, UBND TP Hồ Chí Minh đã chỉ đạo UBND quận Thủ Đức khẩn trương bàn giao mặt bằng dự án Cải tạo hệ thống thoát nước rạch Ba Bột trước ngày 10-9 để triển khai thực hiện. Bên cạnh đó, TP cũng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ một số công trình thuộc Tiểu dự án nâng cấp đô thị để hạn chế tái ngập do thi công. Trước đó, UBND TP cũng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ GPMB để thực hiện cải tạo tuyến mương Nhật Bản, chống ngập cho khu vực sân bay, quận Tân Bình...

Tuy nhiên, thực tế khó khăn về nguồn vốn và mặt bằng đã khiến nhiều người hoài nghi về tiến độ của những dự án mang giải pháp tổng thể. Không biết bao giờ người dân TP mới thoát cảnh cứ mưa là ngập!