Cty sách bị “tố” vi phạm bản quyền chuẩn bị kiện ngược đối thủ

* Chấp nhận trả lại tiền cho người mua

Trước dư luận ồn ào về việc vi phạm bản quyền cuốn sách “1000 trò chơi thông minh và phát triển trí tuệ”, phía công ty sách Đinh Tị đã có văn bản chính thức trả lời về vấn đề này. Theo Đinh Tị, Ngày 18/11/2010 Đinh Tị ký Hợp đồng sử dụng tác phẩm với bà Đặng Thị Huệ (địa chỉ 180/55/172 Âu Cơ, Hà Nội) về việc thoả thuận sử dụng tác phẩm “1000 trò chơi tư duy phát triển trí tuệ”, theo đó, bà Huệ bán bản thảo tiếng Việt của cuốn sách cho Đinh Tị và Đinh Tị được phép sử dụng bản thảo tiếng Việt này để in thành sách trong vòng 05 năm kể từ ngày ký hợp đồng.

Tuy nhiên, tại thời điểm đó, Đinh Tị đã mắc một sơ suất là đã không kiểm tra lại thông tin về bản quyền từ phía bà Huệ, cũng như do tin tưởng vào khả năng và kinh nghiệm chuyên môn làm xuất bản lâu năm của bà Huệ nên đã không kiểm tra kỹ lại bản thảo mà cho in sách ngay. Chính những sơ suất này đã dẫn đến sự việc nghiêm trọng của ngày hôm nay.

Công ty Đinh Tị cũng chính thức nhận sai sót này và chịu trách nhiệm với cơ quan chức năng, đồng thời phía công ty cũng bày tỏ lời xin lỗi với độc giả: “Đây là một “tai nạn” đáng tiếc, là bài học lớn không chỉ của riêng Đinh Tị mà còn đối với các đơn vị làm sách trong cả nước. Đây cũng là một sự cố giúp chúng tôi nhìn lại quá trình hoạt động của công ty, hiểu sâu sắc hơn về vai trò của công ty trong việc đóng góp vào sự phát triển lành mạnh của ngành xuất bản nước nhà”.

Ngày 3/8, công ty sách Đinh Tị cũng chính thức ra văn bản thu hồi cuốn sách “1000 trò chơi thông minh và phát triển trí tuệ”, đồng thời cho biết sẵn sàng trả lại tiền cho bạn đọc đã mua cuốn sách trên do Đinh Tị xuất bản.

Việc làm nhanh chóng từ phía công ty Đinh Tị kèm lời xin lỗi chính thức cho thấy công ty sách này đã có hành động đúng đắn và văn minh, điều mà không nhiều công ty sách hiện nay làm được khi xảy ra những tranh chấp về bản quyền.

* …Và chuẩn bị kiện ngược

Cùng với văn bản thừa nhận sai sót và xin lỗi về sự cố bản quyền cuốn sách “1000 trò chơi thông minh và phát triển trí tuê”, công ty Đinh Tị cho biết sẽ tiến hành “kiện” ngược lại công ty sách Đông A, đơn vị “tố” Đinh Tị vi phạm bản quyền. Theo đại diện công ty Đinh Tị, phía công ty Đông A mặc dù lớn tiếng về việc bản quyền, nhưng công ty này trước đây cũng có “lịch sử” vi phạm bản quyền sách đối với chính công ty Đinh Tị.

Trong thông cáo của công ty Đinh Tị gửi các báo cho biết, năm 2007 công ty sách Đông A đã cho xuất bản 2 cuốn sách mà Đinh Tị đã mua bản quyền, đó là 2 cuốn “Cuộc sống của rừng xanh” và “Thảo nguyên kì diệu”, được Đông A liên kết cùng NXB Mỹ thuật ấn hành năm 2006. Trên thực tế, đây là bộ sách Đinh Tị đã mua bản quyền xuất bản với đại diện của bên giữ bản quyền Hemma Édition. Đông A khi đó không mua bản quyền cuốn sách nhưng vẫn “vô tư” xuất bản cuốn sách ra thị trường. Mặc dù thời điểm đó, Đinh Tị cũng có công văn kiến nghị tới Cục xuất bản, Cục bản quyền, và có yêu cầu phía Đông A ngừng phát hành cuốn sách, tuy nhiên, từ đó đến nay Đinh Tị không nhận được lời xin lỗi nào từ Đông A. Với những bằng chứng còn lưu giữ, công ty sách Đinh Tị cho biết, sẽ chuẩn bị tài liệu để kiện ngược Đông A vì việc làm nói trên.

Trả lời trên báo chí, phía Công ty sách Đông A cũng thừa nhận có vụ việc trên, tuy nhiên đơn vị này cho rằng, thời điểm vi phạm bản quyền là khi Việt Nam mới gia nhập công ước Berne và nhiều công ty sách còn khá lúng túng trong việc vi phạm bản quyền.

* Các công ty sách Việt Nam cần tỉnh táo hơn nữa

Hiện nay, Công ước Berne vào Việt Nam cũng được 8 năm (từ năm 2004), thế nhưng từ đó đến nay có khá nhiều cuộc “đấu khẩu” giữa các đơn vị phát hành sách về vấn đề bản quyền. Phía Đinh Tị thừa nhận: “Thực ra, vấn đề vi phạm bản quyền giữa các đơn vị xuất bản ở Việt Nam từ trước đến nay đã xảy ra rất nhiều, những vụ việc tiêu biểu không chỉ riêng với Đinh Tị và Đông A. Hiện có nhiều nhà sách khác cũng từng vi phạm bản quyền và cuộc chiến chống vi phạm bản quyền theo công ước Berne là mong muốn của tất cả các đơn vị làm sách kinh doanh chân chính”.

Khi tìm hiểu nguyên nhân của những vu vi phạm này, có thể thấy phần lớn các tác phẩm gây tranh cãi trong thời gian qua là những tác phẩm dịch, mua bản quyền với đối tác nước ngoài. Đã có không ít trường hợp, cả hai công ty sách của Việt Nam cùng mua bản quyền nước ngoài, nhưng chỉ có một công ty là mua được giấy phép chính thức (do tác giả ủy quyền), điển hình là vụ tranh chấp bản quyền giữa công ty Sách Việt và công ty Bách Việt tác phẩm “Nghe nói anh yêu em” của tác giả Thuấn Gian Khuynh Thành, hay công ty Đinh Tị và Amark cuốn “Hủ nữ Gaga”…

Những vụ việc nói trên là bài học rất lớn cho các công ty sách Việt Nam nên cẩn thận, xem xét kỹ hợp đồng, giấy tờ hợp pháp khi làm việc với đối tác nước ngoài để tránh rủi ro. Vấn đề bản quyền tác phẩm văn học không còn là điều còn mới mẻ đối với công chúng Việt Nam, nhưng vấn đề là khi xảy ra tranh chấp các bên nên tỉnh táo và bình tĩnh ngồi lại với nhau để giải quyết sự việc một cách văn minh và có lợi nhất. Đó mới thật sự là văn hóa của những người làm sách!