Công tác lý luận phê bình VHNT: Tư vấn tầm cao

Đồng chí Trương Tấn Sang, Ủy viên BCT, Thường trực Ban Bí thư TƯ Đảng đã tới dự. Tham dự còn có đồng chí Phùng Hữu Phú, UVTƯ Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo TƯ, Chủ tịch Hội đồng LLPB VHNT TƯ. Hai năm qua, lĩnh vực LLPB VHNT nhạy cảm này đang thực sự hình thành một kênh tiếp nhận chính thống, tư vấn tầm cao là Hội đồng LLPB VHNT TƯ.

Nhiều việc có ích và hiệu quả

Màn biểu diễn nghệ thuật tại Tượng đài Lý Thái Tổ. Ảnh: Thái Hiền

Tại hội nghị, đồng chí Trương Tấn Sang đã nhận định: "Trong năm 2009, Hội đồng đã làm được nhiều việc thực sự có ích và hiệu quả". Chủ tịch Hội đồng LLPB VHNT TƯ Phùng Hữu Phú cho rằng, đó là những thành công bước đầu nhưng hết sức quan trọng.

Nỗ lực của Thường trực Hội đồng cũng như toàn bộ "cỗ máy" hầu như hoạt động kiêm nhiệm nhưng trong hai năm qua đã xóa dần những lo ngại ban đầu và từng bước khẳng định: lĩnh vực LLPB VHNT nhạy cảm này đang thực sự hình thành một kênh tiếp nhận chính thống, tư vấn tầm cao là Hội đồng LLPB VHNT TƯ.

Một trong những hoạt động chuyên môn tạo dấu ấn tốt, được giới khoa học và văn nghệ sĩ đánh giá cao là 3 lớp tập huấn, bồi dưỡng lý luận, phê bình VHNT cho các cán bộ chỉ đạo, quản lý lĩnh vực VHNT ở ban tuyên giáo, sở VH-TT&DL, Hội VHNT chuyên ngành, phóng viên báo chí. Đây là cuộc gặp gỡ, trao đổi quy mô lớn, hiệu quả giữa nhiều đối tượng làm VHNT ở các vùng, miền trên toàn quốc. Ngoài chương trình bồi dưỡng trúng cả về diện và điểm, các học viên cũng "vỡ" ra nhiều điều từ việc trao đổi cụ thể từng tác phẩm đang "xôn xao" ở địa phương. Căn bệnh "thiếu thông tin" đã phần nào có hướng khắc phục. Mối liên hệ, chia sẻ giữa anh em làm công tác VHNT trở nên gắn bó hơn sau hoạt động này.

Sự khác biệt lớn nhất thể hiện tầm vóc cũng như tính chất của tổ chức Hội đồng LLPB VHNT TƯ chính là ở chức năng tư vấn. Một thành công bước đầu, rất quan trọng của Hội đồng đã được Ban Bí thư biểu dương "Từ tất cả các hoạt động của mình, Hội đồng đều kịp thời có văn bản hoặc trực tiếp báo cáo, đề xuất với Ban Tuyên giáo TƯ, Ban Bí thư và các cơ quan lãnh đạo, quản lý nhà nước".

Các hội thảo cũng như đề tài khoa học của Hội đồng vì thế có giá trị "chính trị và khoa học, phù hợp với chức năng tư vấn của Hội đồng" (đánh giá của Ban Bí thư). Hai hội thảo khoa học quốc gia "VHNT trong cơ chế thị trường và hội nhập" (2008) và "Tính dân tộc và tính hiện đại trong VHNT Việt Nam hiện nay" (2009) với sự tham gia của hàng trăm nhà khoa học và văn nghệ sĩ cả nước đã đề cập và bước đầu lý giải đúng những vấn đề lớn, có vị trí cốt lõi trong đời sống VHNT Việt Nam đương đại. Hội đồng chủ động xây dựng và triển khai nghiêm túc, có bài bản, bước đầu có hiệu quả tốt đề án "Đấu tranh chống quan điểm sai trái trong VHNT"; khẩn trương hoàn thành đề án "Chống sự xâm nhập của các sản phẩm độc hại gây hủy hoại đạo đức xã hội" và đề tài độc lập "VHNT Việt Nam trong quá trình thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội".

Chất lượng tư vấn của Hội đồng được thể hiện trong những phản hồi của Ban Bí thư; trong những chuyển biến của đời sống VHNT ở nhiều địa phương, các hội VHNT chuyên ngành. Trong đó uy tín bước đầu và sức lan tỏa của Hội đồng đã là cơ sở thúc đẩy khiến Thành ủy TP Hồ Chí Minh quyết định thành lập Hội đồng LLPB VHNT TP Hồ Chí Minh.

Đổi mới không ngừng, tránh lặp lại mình

Đồng chí Trương Tấn Sang nhấn mạnh, nhiệm vụ năm 2010 của Hội đồng là ngoài việc mở rộng các hoạt động thì rất cần tiếp tục chú trọng đến chất lượng, hiệu quả. Bên cạnh đó là 4 nội dung lớn khác tiếp tục phải triển khai mạnh mẽ theo yêu cầu của Ban Bí thư: Đánh giá tình hình sáng tác lý luận, phê bình VHNT; tổng kết thực hiện đường lối văn nghệ của Đảng; đề xuất các nội dung đổi mới, hoàn chỉnh đường lối VHNT của Đảng, cơ sở lý luận của nền VHNT trong thời kỳ mới; đấu tranh với những quan điểm lý luận sai trái, lệch lạc trên lĩnh vực văn học, nghệ thuật, góp phần hình thành đời sống văn nghệ phong phú, lành mạnh.

Để thực hiện được những nhiệm vụ lớn trên, Hội đồng xác định phải thực sự đổi mới về phương thức; không lặp lại chính mình; được cụ thể hóa tại một kế hoạch chi tiết năm 2010 trình Ban Bí thư. Tinh thần của các hoạt động trong năm đặc biệt quan trọng này tập trung vào các nội dung nhạy cảm nắm bắt vấn đề, đầu tư nhiệm vụ trọng tâm, tư vấn sâu cho Đảng và Nhà nước những vấn đề LLPB VHNT. Trong đó có việc triển khai mạnh đề án "Đấu tranh chống quan điểm sai trái trong VHNT" hướng tới Đại hội Đảng lần thứ XI và bầu cử Quốc hội Khóa XIII.

Nghe thông tin đa chiều với bộ lọc tốt Lời tòa soạn: Tại hội nghị, nhiều ý kiến tâm huyết của các đại biểu đã khẳng định những thành công quan trọng của công tác LLPB VHNT trong năm qua; đồng thời cũng thẳng thắn nêu những bất cập, đề xuất giải pháp để công tác này thực sự hiệu quả trong năm 2010 và những năm tiếp theo. Dưới đây là một số ý kiến tiêu biểu. GS-TSKH Tô Ngọc Thanh: Nên đi vào một số lý luận cơ bản Theo tôi, một số khái niệm không còn phù hợp phải thay đổi là truyền thống và hiện đại. Truyền thống thuộc văn hóa, hiện đại là chất lượng của văn minh. Như vậy không thể đồng nhất giữa văn hóa, văn minh… Văn hóa là quá trình tiếp nối và bổ sung, nó không có thay thế, không nói đến nhỏ, to, mà nói đến giá trị... Một ví dụ để thấy, Hội đồng nên đi vào một số lý luận cơ bản, có tính chất khung để giải quyết những vấn đề cụ thể trong đời sống VHNT. Thứ trưởng Bộ TT-TT Đỗ Quý Doãn: Tăng cường phổ biến hỗ trợ các tác phẩm tốt Cần tăng cường mối quan hệ giữa Thường trực Hội đồng và cơ quan chỉ đạo truyền thông. Trong đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thiết nghĩ nên tăng cường phổ biến, hỗ trợ các tác phẩm tốt. Bộ TT-TT đang xây dựng đề án quan trọng "Quỹ hỗ trợ xuất bản"; xây dựng quy định về chính sách hỗ trợ xuất bản phẩm" góp phần xuất bản, quảng bá các tác phẩm chất lượng, định hướng tốt. Thiếu tướng, Nhà văn Hữu Ước, TBT Báo CAND: Kịp thời định hướng đối với những vấn đề nhạy cảm Hội đồng cần tiếp tục củng cố đội ngũ, bổ sung thành viên phụ trách thông tin VHNT trong lĩnh vực quân đội. Hội đồng rất cần phối hợp mạnh mẽ với các cơ quan truyền thông, kịp thời có ý kiến định hướng cho các cơ quan báo chí trong tuyên truyền VHNT, nhất là đối với những vấn đề nhạy cảm. Tiến sỹ Trần Đăng Tuấn (Phó TGĐ Thường trực Đài THVN): Mảng phê bình chưa có dấu hiệu thay đổi Hội đồng LLPB VHNT đã làm được nhiều việc thiết thực, trong đó mảng lý luận có khởi động, nhưng mảng phê bình chưa có dấu hiệu thay đổi, thể hiện ngay trong truyền thông. Vì vậy, Hội đồng nên tổ chức tọa đàm sâu về xây dựng lực lượng viết phê bình VHNT trên báo, đài. Cũng nên mở lớp tập huấn, đào tạo riêng cho đối tượng này với định hướng đúng, kịp thời, quyết liệt hơn. PGS-TSKH Phan Trọng Thưởng (Viện trưởng Viện Văn học): Nghe thông tin đa chiều, đề xuất ý kiến thấu đáo Buổi làm việc giữa Hội đồng với Viện Văn học có thể thấy được rất nhiều ý kiến khác nhau. Đó là việc rất cần thiết và Hội đồng chúng ta cần nghe thông tin đa chiều với bộ lọc tốt. Có như vậy ta mới kịp thời đề xuất những ý kiến thấu đáo. Trần Xuân Tiến (Ban Tuyên giáo Thành ủy TP Hồ Chí Minh): Lan tỏa quan điểm chính thống đến cơ sở Để tạo nên sức mạnh tổng lực trong các hoạt động đấu tranh chống quan điểm sai trái trong lĩnh vực VHNT thì chúng ta phải lan tỏa tới tận cơ sở các quan điểm VHNT chính thống của mình. Hiện nay, riêng trong lĩnh vực âm nhạc, không ít bài hát đã sáng tác thời kỳ trước có nội dung phản động nhưng vì ta không lơ là, không quan tâm ngăn chặn kịp thời nên cứ để phổ biến. Hà Dương ghi