Còn hung thần, khó nói văn minh, hiện đại

Nỗi kinh hoàng đường thủy còn hiện hữu thì lại thêm những vụ tai nạn giao thông đường bộ (GTĐB), theo mô tả thì hầu như vụ nào cũng có nguyên nhân từ hung thần xe tải, xe bồn, xe container… "6 giờ sáng 25-5, trên Quốc lộ 1A đoạn qua xã Kỳ Thọ (Hà Tĩnh), một xe tải đã lao vào cột mốc bên đường rồi tông vào chiếc xe máy chở hai ông cháu. Người ông chết tại chỗ, cháu bị trọng thương". "Khoảng 2 giờ 30 sáng 25-5, trên đường Cao Thắng - TP Hạ Long (Quảng Ninh), một xe container đâm sập hai nhà dân"…

Chẳng biết cụm từ "hung thần" được gắn với xe tải, khách liên tỉnh, xe ben, xe container, xe bồn, từ bao giờ, chỉ biết gần đây, người tham gia GT sợ chết khiếp mỗi khi gặp những loại này bởi chúng thường xuyên chạy với tốc độ cao, lấn đường, "hú hét" inh ỏi ngay trong thành phố, chèn ép những xe nhỏ hơn… Cơ quan chức năng đã cất công "bắn" tốc độ những "hung thần" nói trên, kết quả là đồng hồ tốc độ báo 70-80km/h dù đang trong thành phố. Càng về đêm thì xe tải, xe bồn càng hung hãn, "chẳng coi ai ra gì", cứ là phóng bạt mạng như thể đường sá của riêng mình vậy. Bụi mù mịt, khói mù mịt. Taxi, xe buýt, xe tải nhẹ cũng không khá hơn, luồn lách bạt mạng giữa phố đông, thoắt cái đã từ làn đường này sang làn khác như thể đánh võng…Sợ lắm!

Nói về các loại phương tiện GTĐB, khi gần hết loại xe bốn bánh trở lên bị liệt vào dạng hung thần thì ta có thể hình dung bức tranh GTĐB ở Việt Nam khủng khiếp đến mức nào. Theo thống kê của Phòng CSGT - Công an TP Hà Nội, chỉ trong khoảng 40 ngày kể từ đầu tháng 4 năm 2011 đã có hơn 6.000 trường hợp xe tải, xe bồn, xe ben… bị xử phạt với tổng số tiền hơn 2,4 tỷ đồng, hơn 100 xe bị tạm giữ. Trong số bị xử lý, có hơn 500 trường hợp phạm lỗi chạy vào đường cấm, gần 1.400 trường hợp đi vào giờ cấm, gần 200 trường hợp làm rơi vãi đất cát ra đường… Tất nhiên, số xe bị "bắt quả tang" chỉ là một phần trong số hung thần trong thực tế.

Thực trạng về tai nạn GTĐB là rõ ràng, nguyên nhân được chỉ ra là hạ tầng kém, đường sá chả ra gì mà mật độ GT lại lớn. Còn có lý do ý thức lái xe kém, hiểu luật sơ sài, làm dịch vụ nên phải tận dụng từng phút một. Người ta còn viện dẫn công tác tuyên truyền chưa đủ, dù suốt một thời gian dài sáng bảnh mắt là VTV 1 đã "dạy" luật GTĐB, lại đưa cả hình ảnh tai nạn GT điển hình; dù năm nào ta cũng có tháng hành động vì an toàn GT. Còn nhiều nguyên nhân lắm, thỉnh thoảng lại được nêu ra nhưng tai nạn GT và số người thiệt mạng khó có thể nói là giảm.

Thực trạng đã rõ, nguyên nhân cũng đã rõ. Bởi vậy, nếu tình hình an toàn GT không được cải thiện thì nhất định là do giải pháp chưa trúng, hoặc trúng mà không được thực hiện nghiêm, hoặc thực hiện nghiêm rồi mà vẫn không đủ sức răn đe "hung thần". Có lẽ là cả ba giả thiết nói trên, đặc biệt là xử lý vi phạm chưa đủ mức cần thiết. Đã đến lúc cần kiên quyết đặt các "lái xe điên" vào tình thế phải lựa chọn giữa tuân thủ Luật GTĐB hoặc bị giữ xe trong thời gian dài, tái phạm và gây hậu quả nghiêm trọng thì cấm lái xe vĩnh viễn. Giải pháp ấy cần phải đi liền với sự minh bạch trong công tác kiểm tra, xử lý vi phạm. Nếu không kiên quyết, để người ngay phải sợ hung thần thì ta có thể nói gì hơn về văn minh, hiện đại?