Cơ hội cho hòa bình

Sau cuộc gặp kéo dài gần 15 giờ giữa các nhà ngoại giao Nga - Mỹ, được coi là phá vỡ mọi kỷ lục từng có về thời gian, Mátxcơva và Washington nhất trí rằng, thỏa thuận ngừng bắn trên toàn Syria sẽ bắt đầu có hiệu lực từ 0h ngày 12-9 và kéo dài ít nhất 7 ngày. Theo đó, Chính phủ Syria sẽ chấm dứt các hoạt động giao tranh ở những khu vực nhất định do phe đối lập kiểm soát. Các bên đang giao tranh sẽ rút khỏi đường Castello ở thành phố Aleppo - nơi chiến sự đang diễn ra ác liệt - để thiết lập một khu vực phi quân sự xung quanh. Cả lực lượng chính phủ và các nhóm nổi dậy đều phải cung cấp đường đi an toàn và không được ngăn trở di chuyển tại đây. Nếu lệnh ngừng bắn được duy trì trong 7 ngày liên tiếp, Mỹ và Nga sẽ thành lập một trung tâm để chia sẻ thông tin tình báo và điều phối chiến dịch không kích nhằm vào các mục tiêu khủng bố tại Syria. Các mục tiêu này phải được cả hai bên Nga, Mỹ thống nhất với nhau trước khi không kích diễn ra.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry khẳng định, phe đối lập đã phát tín hiệu sẵn sàng tuân thủ kế hoạch này miễn là Chính phủ Syria cũng nghiêm túc thi hành. Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết, chính quyền Syria đã được thông báo về các điều khoản thỏa thuận và cũng sẵn sàng tuân thủ.

Thỏa thuận trên là kết quả của những nỗ lực vượt qua một loạt lập trường khác biệt trong giải quyết cuộc xung đột đã kéo dài 6 năm tại Syria giữa Nga và Mỹ. Trước khi diễn ra vòng đàm phán tại Geneva (Thụy Sĩ), giới phân tích chính trị tin rằng hai bên sẽ khó đạt được thỏa thuận ngừng bắn, kể cả đó là một lệnh ngừng bắn tạm thời. Nhận định này được đưa ra sau khi các nhà phân tích chứng kiến sự thất bại của các cuộc đàm phán về Syria bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20), vừa diễn ra tại Hàng Châu (Trung Quốc). Trong cuộc gặp song phương tại Hàng Châu, Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Mỹ Barack Obama chỉ nhất trí được rằng hai bên sẽ tiếp tục đàm phán về một thỏa thuận ngừng bắn tại Syria. Trước đó, Mátxcơva - Washington đã có hàng chục cuộc thảo luận về vấn đề này song đều thất bại khi hai bên duy trì quan điểm chính trị đối lập về rất nhiều khía cạnh của cuộc chiến. Cho dù đã làm nhẹ bớt lập trường buộc Tổng thống Bashar al-Assad phải ra đi nhưng Washington nghiêng về sự ủng hộ một số lực lượng đối lập tại Syria. Trong khi Mátxcơva kiên quyết bảo vệ sự tồn tại của chế độ Damascus và khẳng định sẽ không chấp nhận bất cứ thỏa thuận nào nếu Mỹ không phân biệt rõ ràng các nhóm đối lập ôn hòa tại Syria đang được Mỹ cùng các đồng minh Trung Đông hậu thuẫn với các nhóm phiến quân có liên hệ với khủng bố.

Thế nên, sự đồng thuận mà Nga và Mỹ vừa đạt được về lệnh ngừng bắn tại Syria đã khiến dư luận bất ngờ và tạo ra bước ngoặt mới cho tiến trình hòa bình tại quốc gia Trung Đông này. Đây là lần đầu tiên cả hai cường quốc đạt được thỏa thuận toàn diện về vấn đề Syria, được cho là cơ hội vàng trong việc giải quyết cuộc chiến vốn đã cướp đi sinh mạng của hơn 500.000 người và hàng triệu người phải đi lánh nạn, mất nhà cửa, cuộc sống rơi vào tăm tối. Mặc dù còn những hoài nghi về sự hiệu quả của lệnh ngừng bắn nhưng dư luận vẫn tin rằng thông qua sự đồng thuận giữa hai quốc gia đang giữ vai trò quan trọng đối với cục diện cuộc chiến đẫm máu sẽ mang hòa bình trở lại quốc gia Trung Đông này và giúp Mỹ - Nga hợp tác chặt chẽ hơn nữa trong cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu.