Có hiện tượng chào mời, phân phối trái phiếu doanh nghiệp không đúng đối tượng

Ngày 13-7, Bộ Tài chính cho biết, triển khai Luật Chứng khoán và Luật Doanh nghiệp, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành một số nghị định quy định về chào bán và giao dịch TPDN. Theo đó, khung pháp lý về phát hành TPDN đã có những thay đổi căn bản, như đối với TPDN phát hành ra công chúng, yêu cầu doanh nghiệp bắt buộc phải có lãi; trái phiếu sau khi phát hành được niêm yết, giao dịch trên thị trường chứng khoán. Đối với TPDN phát hành riêng lẻ, chỉ được chào bán và giao dịch giữa các nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, các đợt chào bán phải được tư vấn bởi công ty chứng khoán…

Ngoài ra, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 156/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán bao gồm các hành vi vi phạm về phát hành, giao dịch cung cấp dịch vụ về TPDN riêng lẻ và phát hành TPDN ra công chúng. 

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, với khung pháp lý mới, sau 6 tháng triển khai, thị trường TPDN duy trì đà tăng trưởng và có kết quả tích cực. Cụ thể, trong 6 tháng đầu năm 2021, khối lượng phát hành TPDN riêng lẻ là 168.702 tỷ đồng, tăng 3,2% so với cùng kỳ năm 2020; khối lượng TPDN phát hành ra công chúng là 15.375 tỷ đồng, tương đương 50,3% khối lượng phát hành của năm 2020, chiếm 8,3% tổng khối lượng TPDN phát hành. Các số liệu này cho thấy ín hiệu tốt trên thị trường TPDN, bước đầu có sự dịch chuyển từ phát hành riêng lẻ sang phát hành ra công chúng. 

Bên cạnh đó, khối lượng trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản giảm 55,5% so với cùng kỳ năm 2020 (chiếm 13,2% tổng khối lượng phát hành); lãi suất phát hành bình quân 6 tháng đầu năm 2021 là 7,9%/năm, giảm 1,6%/năm so với cùng kỳ năm 2020 (9,5%/năm).

Cùng với đó, tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mua TPDN riêng lẻ trên thị trường sơ cấp chiếm 5,7% khối lượng phát hành, giảm mạnh so với tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân năm 2020 (là 12,68%), cho thấy các quy định mới tại Nghị định số 153/2020/NĐ-CP có tác động hạn chế các đối tượng nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ, không có khả năng đánh giá rủi ro đầu tư TPDN phát hành riêng lẻ, bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư này.

Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, trên thị trường TPDN vẫn còn những rủi ro tiềm ẩn cho doanh nghiệp, nhà đầu tư và thị trường nói chung. Đặc biệt, pháp luật quy định chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là đối tượng được mua và giao dịch TPDN riêng lẻ để bảo vệ các nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ, không có kinh nghiệm, khả năng phân tích, đánh giá rủi ro khi mua TPDN phát hành riêng lẻ, song trên thực tế, có hiện tượng tổ chức cung cấp dịch vụ (công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại) chào mời, phân phối TPDN không đúng đối tượng, cho nhà đầu tư không phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. 

“Các trường hợp này sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật. Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tăng cường kiểm tra việc cung cấp dịch vụ về TPDN của các tổ chức cung cấp dịch vụ để xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm”, đại diện Bộ Tài chính nhấn mạnh.