Chuyển đổi số ở khu vực nông thôn Hà Nội: Cú hích để đổi mới, phát triển bứt pháBài 4: Giải pháp hướng đến giàu mạnh, văn minh

Trên tinh thần đó, thành phố đã, đang triển khai đồng bộ hệ thống giải pháp trong chuyển đổi số để khu vực nông thôn tiếp tục đổi mới, phát triển bứt phá hơn nữa.

Đổi mới tư duy, nhận thức

Có thể khẳng định, để chuyển đổi số trước hết phải có những công dân số. Nói cách khác, người dân phải là trung tâm và chủ động tham gia chuyển đổi số. Từ kinh nghiệm thực tiễn, chủ xưởng sản xuất giày thể thao tại xã Đồng Tân (huyện Ứng Hòa) Phạm Văn Phòng chia sẻ: “Thấy các làng nghề khác chuyển mình nhờ công nghệ số, tôi quyết định nghỉ xưởng vài ngày để đi học cách bán hàng trực tuyến hay còn gọi là bán hàng online. Mày mò học trên mạng không hiệu quả, tôi tìm đến các lớp học trực tiếp do chính quyền địa phương và các hội, đoàn thể tổ chức. Học đến đâu tôi ứng dụng ngay vào cuộc sống đến đó nên rất hiệu quả. So với trước khi bán hàng online, doanh thu của tôi hiện đã tăng ít nhất 1,5 lần”.

Là hợp tác xã đi đầu trong lĩnh vực chuyển đổi số, Giám đốc Hợp tác xã Đan Hoài (huyện Đan Phượng) Bùi Hường Bích đã chủ động ứng dụng công nghệ thông tin vào sản xuất. Từ cuối năm 2017, toàn bộ sản phẩm hoa lan của hợp tác xã bán ra thị trường đều được truy xuất nguồn gốc. Hiện tại, mỗi năm, hợp tác xã sản xuất khoảng 800.000 cây hoa lan hồ điệp, giải quyết việc làm cho hơn 40 lao động, với mức thu nhập 6-7 triệu đồng/người/tháng.

Tuy nhiên, bên cạnh sự nỗ lực của người dân, rất cần các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, hỗ trợ, hướng dẫn người dân bắt nhịp với chuyển đổi số. Theo Bí thư Huyện ủy Mê Linh Nguyễn Thanh Liêm, để triển khai hiệu quả các nghị quyết, kế hoạch về chuyển đổi số, thời gian qua, huyện chú trọng khai thác nguồn tri thức, truyền cảm hứng để mọi người cùng vào cuộc tham gia chuyển đổi số. Nhờ đó, khu vực nông thôn của huyện Mê Linh từng bước đổi mới và đang dần văn minh, hiện đại hơn trước.

Liên quan đến lĩnh vực xây dựng nông thôn mới, Phó Chánh Văn phòng chuyên trách Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội Ngọ Văn Ngôn đề xuất, thành phố cần tổ chức nhiều hơn các lớp tập huấn, nhằm chuyển đổi nhận thức cho lãnh đạo, cán bộ quản lý và người dân về chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông thôn... Bên cạnh đó, các địa phương cần tổ chức các phong trào thi đua về chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh.

Cũng về chuyển đổi số, nhà sáng lập Dự án 1 triệu doanh nghiệp số Đỗ Hữu Hưng chia sẻ, muốn chuyển đổi số thành công, các địa phương cần kết nối với đội ngũ chuyên gia tư vấn cho doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác… Chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông thôn có thể giải quyết bài toán ly nông không ly hương…

Phát triển hạ tầng, kiến tạo thể chế

Để đẩy mạnh chuyển đổi số, việc phát triển hạ tầng và dữ liệu số là rất cần thiết. Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Đan Phượng Đào Thị Hồng, năm 2024, huyện triển khai kế hoạch đầu tư trang thiết bị cho các cơ quan, đơn vị, UBND xã, thị trấn để phục vụ công tác chuyển đổi số. Huyện đẩy mạnh xã hội hóa phát triển hạ tầng, kết nối mạng internet đến cấp xã, thôn, nâng cao chất lượng và năng lực tiếp cận dịch vụ viễn thông của người dân; phát triển hệ thống thông tin điện tử trên các lĩnh vực.

Trong khi đó, thị xã Sơn Tây cũng tập trung phát triển nền tảng, hệ thống công nghệ số hiện đại, như: Xây dựng trung tâm điều hành giáo dục thông minh, phần mềm mô phỏng bài thực hành các môn học cấp tiểu học, trung học cơ sở với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 là hơn 4,6 tỷ đồng; đầu tư 1,5 tỷ đồng để Phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã thực hiện dự án “Chỉnh lý, sắp xếp và số hóa tài liệu địa chính, đất đai…

Về việc chuyển đổi số khu vực nông thôn, PGS, TS Đỗ Thị Thu Hằng, Trưởng ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam nhìn nhận: “Nếu chỉ ở khía cạnh là làm sao cho nông dân bán hàng với doanh số cao nhất; xây dựng được nhiều chợ, gian hàng không dùng tiền mặt nhiều nhất; hay nhà nhà, người người tiếp cận với công nghệ số thuần thục nhất…, theo tôi, đó vẫn chỉ là những bước sơ khai trong quá trình chuyển đổi số ở khu vực này. Nông thôn đi kèm với hạn chế, khó khăn, là mảnh đất màu mỡ cho chuyển đổi số. Tôi mong thành phố Hà Nội có chính sách cho khu vực nông thôn tiếp cận chuyển đổi số theo hướng hệ sinh thái số với bước đi bài bản, dài hơi. Việc hỗ trợ cần bao trùm trên nhiều góc cạnh của đời sống xã hội, có giải pháp tập hợp nguồn lực thành thể thống nhất, liên kết nhất quán, tránh tình trạng mạnh đơn vị nào đơn vị đó làm, rời rạc, trùng lặp…”.

Còn Hiệu trưởng Trường Cán bộ Hội Nông dân Việt Nam Nguyễn Khắc Toàn cho rằng, với nông dân, việc tập huấn về chuyển đổi số - một thứ vừa lạ, vừa mới, nên cần “mưa dầm, thấm lâu”, “mắt thấy, tai nghe”, rồi mới đến “cầm tay, chỉ việc”. Chúng ta cần xác định đây không chỉ là phong trào, mà cần đề án, chương trình, nguồn lực xứng tầm.

Nói về vai trò của chuyển đổi số ở khu vực nông thôn, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh: “Chúng ta đã rất thành công với chương trình xây dựng nông thôn mới, tại sao không nghĩ tới một chương trình chuyển đổi số ở nông thôn quy mô, xứng tầm. Nông thôn giàu mạnh, văn minh, thông minh kết nối với thành thị không chỉ ở giao thông, mà còn là nền tảng số vô tận. Qua đó, nông thôn không chỉ là chốn bình yên, mà còn là bệ đỡ cho an sinh xã hội, thành tố quan trọng trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”.

Để đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội Nguyễn Việt Hùng cho biết, ngoài Nghị quyết số 18-NQ/TU của Thành ủy Hà Nội, UBND thành phố còn ban hành Kế hoạch số 239/KH-UBND về việc chuyển đổi số, xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, nhằm xác định rõ chỉ tiêu, nhiệm vụ và giải pháp tổ chức thực hiện về phát triển kinh tế số, xã hội số. Đến nay, một số chỉ tiêu giai đoạn 2021-2025 đã hoàn thành, nổi bật như: 100 xã, phường, thị trấn đã có hạ tầng cáp quang; hạ tầng mạng băng rộng cáp quang đến hộ gia đình đạt tỷ lệ 93,15%... Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội tiếp tục hướng dẫn các huyện triển khai những mô hình thôn thông minh, xã thông minh, trong đó tập trung phát triển kinh tế số và xã hội số.

Liên quan đến vấn đề này, UBND thành phố Hà Nội đã yêu cầu người đứng đầu, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, địa phương tiếp tục quán triệt, phổ biến và thực hiện tốt vai trò của chuyển đổi số; các cơ quan, đơn vị phải đẩy mạnh hoạt động chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số và thành phố thông minh trên địa bàn, đơn vị quản lý. Thành phố yêu cầu phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ được thành phố giao, trong đó tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm: Xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu số, quy trình số; phát triển nền tảng, hệ thống số; hoàn thiện, kết nối liên thông, đồng bộ hệ thống dịch vụ công trực tuyến…

Hy vọng, với hàng loạt giải pháp được triển khai đồng bộ, công tác chuyển đổi số sẽ được ứng dụng sâu rộng, đạt hiệu quả tối đa trong phát triển kinh tế - xã hội nói chung và khu vực nông thôn Hà Nội nói riêng.

(Còn nữa)