Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm Mỹ: Củng cố lòng tin

Việc nhà lãnh đạo Trung Quốc có cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ Barack Obama hứa hẹn mở ra triển vọng để xác định lại những ưu tiên trong mối quan hệ giữa hai cường quốc lớn nhất thế giới trong nhiều năm tới. Nói cách khác, cuộc gặp gỡ ở Sunnylands, California là một cơ hội quan trọng để lãnh đạo Mỹ - Trung tìm ra một con đường suôn sẻ hơn, tránh những xung đột vốn gây không ít khó khăn cho hai nước.

Điều đặc biệt là, trong cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông Obama tái đắc cử nhiệm kỳ hai và ông Tập Cận Bình được bầu là lãnh đạo cao nhất Trung Quốc, cả hai đã chọn hình thức gặp gỡ không chính thức ở một khu nghỉ dưỡng thay vì một cuộc gặp long trọng ở Nhà Trắng. Cách tiếp cận hoàn toàn mới mẻ này cho thấy hai nhân vật hàng đầu thế giới muốn gạt qua một bên những nghi thức gò bó để tạo môi trường thoải mái nhất cho những cuộc trò chuyện cởi mở, thẳng thắn và thân mật. Giới phân tích cho rằng, cả hai dường như đang tìm kiếm một mối quan hệ cá nhân thân thiết, thứ thiếu vắng trong mối quan hệ giữa những người tiền nhiệm của họ trong nhiều thập kỷ qua.

Vì lẽ đó, chương trình nghị sự giữa ông chủ Nhà Trắng và người đồng nhiệm Trung Quốc bao hàm rất nhiều nội dung nóng, ẩn chứa căng thẳng và tranh cãi giữa hai bên, từ an ninh mạng, mất cân bằng thương mại, tỷ giá đồng nhân dân tệ, an ninh - an toàn hàng hải ở Đông Á, vấn đề hạt nhân của Triều Tiên... tới cách thức xây dựng lòng tin giữa hai nước. Trên thực tế, dù có chia sẻ nhiều thành quả từ sự hợp tác, nhưng quan hệ Mỹ - Trung vẫn chưa thực sự dựa trên sự hiểu biết và tin tưởng về nhau. Bắc Kinh vẫn còn nhiều hoài nghi về chính sách xoay trục về Châu Á của Mỹ, trong khi Washington vô cùng thận trọng với sự trỗi dậy của đối tác bên kia bờ Thái Bình Dương. Tuy nhiên, cả hai đều nhận thấy rằng, việc có mối quan hệ song phương tốt đẹp sẽ tạo bầu không khí chung yên ổn cho cả hai. Thế nên, cuộc gặp lần này được kỳ vọng giúp củng cố lòng tin để Mỹ - Trung thúc đẩy hợp tác trong tương lai. Trên phương diện cá nhân, cuộc gặp gỡ cũng là cơ hội để Tổng thống Obama tạo một dấu ấn trong chính sách ngoại giao giữa lúc danh tiếng của ông đang bị ảnh hưởng từ việc Mỹ thiếu hành động trong vấn đề Syria. Đối với ông Tập Cận Bình, chuyến đi Mỹ sẽ tạo dựng hình ảnh của một nhà lãnh đạo mạnh mẽ và có tầm chiến lược trong quan hệ với nước lớn.

Hiện Trung Quốc và Mỹ là hai nước lớn nhất khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, nơi được coi là động lực phát triển của thế giới. Vì vậy, quan hệ giữa hai nước gần như đóng vai trò chủ đạo trong việc định hình các chuyển động chính trị, kinh tế ở khu vực này. Đặc biệt, trong xu hướng toàn cầu hóa kinh tế và đa cực hóa thế giới, quan hệ bình ổn giữa các nước lớn sẽ là tiền đề bảo đảm hệ thống quan hệ quốc tế diễn ra suôn sẻ, là điều kiện cần thiết cho việc duy trì ổn định và phục hồi kinh tế toàn cầu, đồng thời giải quyết các vấn đề nóng và loại bỏ các ẩn họa an ninh. Do đó, dù xét dưới bất kỳ góc độ nào, quan hệ Mỹ - Trung cũng đã vượt khỏi phạm trù hai nước và mang ý nghĩa quốc tế rộng lớn.

Thời gian qua, mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã trải qua không ít thăng trầm, có lúc tưởng chừng đứng trước ngã rẽ trở thành đối thủ nhiều hơn là đối tác cạnh tranh. Tuy nhiên, triển vọng từ việc hợp tác sâu rộng hơn cũng mang lại lợi ích to lớn cho cả hai nước. Vì vậy, cách tiếp cận thực tế của cả hai, thể hiện rõ ràng qua cuộc gặp thượng đỉnh mới nhất, khiến dư luận hai nước và thế giới có thể lạc quan về một giai đoạn mới trong mối quan hệ đầy phức tạp Mỹ - Trung.