Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dự Lễ khánh thành 4 ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực tòa án

Phát biểu tại lễ khánh thành các ứng dụng trên, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hoan nghênh Ban Cán sự đảng, lãnh đạo Tòa án nhân dân Tối cao đã chủ động, tích cực triển khai xây dựng và hoàn thành công trình đúng vào dịp chuẩn bị kỷ niệm 92 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930-3/2/2022).

Chúc mừng Tòa án nhân dân Tối cao có thêm những công trình, nền tảng công nghệ số phục vụ đắc lực cho việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Tòa án nhân dân, Chủ tịch Quốc hội cho rằng đây cũng là sự kiện đánh dấu một bước tiến lớn trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hỗ trợ hoạt động của các tòa án; là một trong những khâu đột phá để nâng cao chất lượng công tác. Tòa án nhân dân các cấp đã quán triệt và thống nhất nhận thức về chuyển đổi số là giải pháp then chốt để khắc phục những hạn chế, tồn tại trong công tác tòa án, từ đó hỗ trợ các thẩm phán hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Nhấn mạnh các công trình này đặt nền móng cho việc hiện thực hóa Tòa án điện tử, Tòa án thông minh ở Việt Nam trong thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cùng với nâng cao chất lượng hoạt động của Tòa án nhân dân, công cụ hỗ trợ hiệu quả cho các thẩm phán, những công trình này từng bước đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của người dân, doanh nghiệp, sự mong đợi của nhiều thế hệ cán bộ, công chức tòa án, nhất là các thẩm phán, người giữ chức danh tư pháp.

Việc khánh thành, đưa vào sử dụng “Nền tảng xét xử trực tuyến” cùng với ban hành “Thông tư liên tịch quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành tổ chức phiên tòa trực tuyến” ngay sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, quyết tâm, nỗ lực lớn của hệ thống tòa án trong việc đồng hành, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Đây cũng là giải pháp kịp thời, phù hợp và hiệu quả để chủ động thích ứng an toàn với tình hình dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp và ảnh hưởng lớn đến hoạt động tố tụng tại tòa án.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội ghi nhận những thành tựu của tòa án nhân dân các cấp trong những năm qua, trong đó có việc chủ động đề xuất xây dựng nhiều chủ trương, chính sách quan trọng làm nền tảng để tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin như: Dịch vụ công trực tuyến, trang thông tin điện tử công bố bản án, quyết định của tòa án và án lệ đã phát huy hiệu quả tốt; Hệ thống hội nghị truyền hình trực tuyến kết nối với các tòa án trên toàn quốc; Hệ thống phần mềm phục vụ công tác quản lý, điều hành và giải quyết các loại vụ án, vụ việc…

Cơ bản đồng tình với Báo cáo do lãnh đạo Tòa án nhân dân Tối cao trình bày tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội lưu ý một số nội dung.

Theo Chủ tịch Quốc hội, tòa án các cấp cần thực hiện tốt các nghị quyết của Đảng, Quốc hội về công tác tư pháp và cải cách tư pháp để tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử, giải quyết các loại vụ án. Trong công tác xét xử các vụ án hình sự thì phải đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm; trong công tác xét xử, giải quyết các vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, phải bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các bên đương sự. Các tòa án cần nỗ lực phấn đấu, hoàn thành trọng trách bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức, cá nhân mà Đảng, Nhà nước và nhân dân đã tin tưởng, giao phó.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh hơn nữa công cuộc cải cách tư pháp trong Tòa án nhân dân với nhiều giải pháp đổi mới, sáng tạo; tích cực tham mưu Đảng, Nhà nước về cải cách tư pháp trong Tòa án nhân dân; Đề án Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045; Đề án xây dựng Tòa án điện tử ở Việt Nam đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp…

Để kịp thời giải quyết yêu cầu, đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh Tòa án nhân dân tích cực tham gia xây dựng thể chế, xây dựng pháp luật; nghiên cứu hoàn thiện chính sách, pháp luật để tạo hành lang pháp lý cho việc thực hiện chiến lược chuyển đổi số và Tòa án điện tử ở nước ta; đồng thời tổ chức triển khai thi hành các Nghị quyết của Quốc hội về công tác tòa án, nhất là Nghị quyết số 33/2021/QH15 của Quốc hội về tổ chức phiên tòa trực tuyến; khẩn trương xây dựng, ban hành, đề xuất cơ quan có thẩm quyền ban hành các văn bản để tổ chức thi hành hiệu quả các Nghị quyết của Quốc hội trong thực tiễn.

Cùng với đó, Chủ tịch Quốc hội nêu bật tầm quan trọng của việc tăng cường công khai, minh bạch và bảo đảm sự giám sát của nhân dân, cử tri đối với hoạt động của các Tòa án; tiếp tục đổi mới thủ tục tố tụng tư pháp tại tòa án; nghiên cứu, đề xuất với Đảng, Nhà nước tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả chế định nhân dân tham gia xét xử.

Theo Chủ tịch Quốc hội, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tòa án phải quán triệt quan điểm lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm và là mục tiêu; lấy hiệu lực, hiệu quả hoạt động và lợi ích của người dân, doanh nghiệp và xã hội làm thước đo để đánh giá kết quả; xác định đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức tòa án là yếu tố quan trọng, quyết định đến sự thành công trong thực hiện chiến lược chuyển đổi số, xây dựng tòa án điện tử theo tinh thần cải cách tư pháp…

Phát biểu tiếp thu các ý kiến của Chủ tịch Quốc hội, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực tòa án cũng là thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về công tác này, đặc biệt là công tác xét xử trực tuyến. Việc khánh thành Hệ thống trung tâm Tư liệu - Thư viện, Trung tâm Giám sát và Điều hành, phần mềm trợ lý ảo cho thẩm phán, nền tảng xét xử trực tuyến tòa án nhân dân mới chỉ là bước đầu. Trong các giai đoạn tiếp theo, việc áp dụng các ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động này sẽ mang lại lợi ích lớn hơn. Phần mềm trợ lý ảo cho thẩm phán sẽ ngày càng hoàn thiện hơn…

Tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng mọi ứng dụng về công nghệ là sự hỗ trợ đối với hoạt động tư pháp, sự quyết định vẫn là yếu tố con người, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, thời gian tới, bên cạnh việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số các mặt hoạt động của tòa án thì điều đặc biệt quan trọng là tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ tòa án ngày càng đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, góp phần xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân…

Tiếp theo, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn tham quan và trải nghiệm thực tế các giải pháp tại Trung tâm Tư liệu - Thư viện, Trung tâm Giám sát và Điều hành. Trung tâm Tư liệu - Thư viện Tòa án nhân dân là thư viện chuyên ngành với nguồn tài nguyên thông tin phong phú, chuyên sâu về tòa án và pháp luật, cung cấp thông tin, tài liệu nghiên cứu một cách đầy đủ, tin cậy, kịp thời, chuyên nghiệp, hiện đại, phục vụ nhu cầu thông tin của các tòa án, các đơn vị cũng như của các cán bộ, công chức, viên chức, người lao động. Chủ tịch Quốc hội nghe giới thiệu tổng quan về hệ thống giám sát và điều hành hoạt động tòa án nhân dân; nghe giới thiệu và trải nghiệm phần mềm “Trợ lý ảo” cho thẩm phán; theo dõi phiên tòa xét xử trực tuyến.

Hệ thống phần mềm Trợ lý ảo được phát triển nhằm mục tiêu thực hiện số hóa các tri thức, kinh nghiệm xử án của các thế hệ thẩm phán giỏi, giàu kinh nghiệm; tạo ra thư ký ảo làm việc trực tuyến 24/7 để hỗ trợ thẩm phán trong quá trình nghiên cứu, phân tích, giải quyết vụ án; bảo đảm ứng dụng đúng, thống nhất pháp luật; hỗ trợ cán bộ hành chính tư pháp tòa án tiếp nhận và xử lý các loại đơn tư pháp; cung cấp dịch vụ chỉ dẫn pháp luật và đoán định tư pháp cho người dân. Việc nghiên cứu, xây dựng hệ thống Trợ lý ảo được chia làm ba giai đoạn (năm 2021, 2022 và từ 2023-2030).