Chính trường Đức: Những thay đổi phức tạp, mạnh mẽ

Vị Thủ tướng 62 tuổi thừa nhận, chính sách mở cửa đối với người nhập cư của bà - được tóm gọn trong câu nói "chúng ta có thể làm được" - là một trong những lý do khiến CDU chỉ về thứ ba trong cuộc bỏ phiếu tại Berlin với 17,6% số phiếu bầu.

Với kết quả này, CDU bị loại khỏi liên minh cầm quyền với đảng Dân chủ xã hội (SPD) trung tả tại bang Berlin (SPD, giành vị trí thứ nhất tại đây với 21,6% phiếu bầu). Thất bại của CDU lần này - thất bại lớn nhất trong các cuộc bầu cử liên bang kể từ năm 1990 - được cho là hậu quả từ chính sách nhập cư của Thủ tướng A.Merkel. Cũng chính vì lý do này, bà A.Merkel bị dư luận Đức chỉ trích mạnh mẽ dù được đánh giá là nhân đạo đối với những người chạy trốn khỏi cuộc nội chiến ở Syria. Trước đó, trong năm 2015, Đức đã đón hơn 1 triệu người nhập cư, nhiều nhất Châu Âu, và riêng Berlin đã phải tiếp nhận 70.000 người.

Tương phản với thất bại của CDU, đảng cánh hữu Sự lựa chọn cho nước Đức (AfD) với quan điểm chống người nhập cư đang có những bước tiến đầy triển vọng khi đạt 14,2% số phiếu trong cuộc bầu cử ở Berlin và lần đầu tiên, có đại diện trong nghị viện bang này. Với kết quả các cuộc bầu cử vùng đã diễn ra, AfD - được thành lập bởi một nhóm chính trị gia phản đối những giải pháp xử lý khủng hoảng Châu Âu của đương kim Thủ tướng - sẽ có đại diện trong nghị viện tại 10/16 bang của Đức. Sự trỗi dậy của AfD cũng là dấu hiệu cho thấy người dân Đức đang thiếu sự tin tưởng vào khả năng ứng phó của Chính phủ trước làn sóng nhập cư dày đặc. Hồi đầu tháng 9, AfD cũng đã đẩy CDU xuống vị trí thứ ba trong cuộc bầu cử ở bang miền Bắc Mecklenburg-Western Pomerania.

Cùng với sự nổi lên của đảng cánh hữu AfD, chính trường Đức đang chứng kiến những thay đổi phức tạp và mạnh mẽ. Thất bại tại Berlin cũng đã đào sâu thêm những rạn nứt trong phe bảo thủ khi CDU và các đồng minh Liên minh Xã hội Thiên chúa giáo (CSU) đổ lỗi cho nhau ngay sau khi cuộc bầu cử kết thúc hôm chủ nhật vừa qua. Mâu thuẫn được cho là bởi CSU muốn hạn chế số lượng người di cư tới Đức 200.000 người/năm trong khi “bà đầm thép” A.Merkel lại không đồng thuận với việc thiết lập trần giới hạn. Thay vào đó, nhà lãnh đạo Đức đặt hy vọng vào các giải pháp từ phía cộng đồng Châu Âu, bao gồm cả việc thắt chặt biên giới lục địa, tận dụng các thỏa thuận để phân tán người di cư đồng đều ra các nước.

Những phản ứng dữ dội chống lại chính sách nhập cư của đương kim Thủ tướng A.Merkel cũng làm dấy lên câu hỏi về việc liệu nhà lãnh đạo quyền lực nhất Châu Âu này có thể tiếp tục duy trì nhiệm kỳ thứ 4 trong năm tới hay không? Cho đến nay, trong con mắt của giới chuyên môn, bà A.Merkel vẫn là nhà chính trị mạnh mẽ và có phong độ ổn định nhất, người đã chèo lái nước Đức và cả Châu Âu đi qua những khó khăn của khủng hoảng tài chính thế giới cũng như cơn bão nợ công. Không thể phủ nhận được rằng, trong vai trò nền kinh tế trụ cột của Liên minh Châu Âu (EU), một nước Đức mạnh mẽ đã tạo niềm tin và đòn bẩy quan trọng để Lục địa già vững vàng ứng phó với các thách thức. Điều này chắc chắn cần thiết khi EU đang đứng trước những sóng gió của việc Anh rời đi, vấn đề người di cư, bất ổn an ninh và kinh tế trì trệ. Do vậy, sự ổn định chính trị của nước Đức không chỉ có ý nghĩa đối với sự thịnh vượng của quốc gia này mà còn là của cả Châu Âu. Thế nên, hai lần thất bại trong vòng nửa tháng tại hai cuộc bầu cử vùng của đảng cầm quyền một mặt gửi đi lời cảnh báo cho chính đảng của Thủ tướng A.Merkel, nhưng mặt khác đang cho thấy những chuyển biến trên chính trường Đức mà chắc chắn sẽ có tác động không nhỏ đến Lục địa già.