Chế tài mạnh chưa đủ

Ba năm qua, mức phạt vi phạm giao thông (Nghị định 146 có hiệu lực từ ngày 2-10-2007) vẫn không thay đổi, ảnh hưởng phần nào đến hiệu quả răn đe. Dân gian nói, để xây dựng ý thức, không gì mạnh, nhanh và hiệu quả bằng "đánh vào túi tiền". Các chuyên gia từ xã hội đến quản lý đều khẳng định, để xây dựng văn minh đô thị phải vừa giáo dục, tuyên truyền, vừa có chế tài mạnh, đủ sức răn đe. Nghị định 34 với mức phạt cao hơn rất nhiều ra đời không chỉ đáp ứng lòng mong mỏi của các nhà quản lý và số đông người tham gia giao thông mà còn là đòi hỏi tất yếu của cuộc sống.

Ghi nhận tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh (những nơi mà ở khu vực nội thành mức phạt còn cao hơn mặt bằng chung cả nước) trong những ngày vừa qua, vi phạm giảm đáng kể so với ngày thường. Dù chỉ là bước đầu, nhưng đó là tín hiệu tích cực của một quy định phù hợp với thực tế.

Vi phạm Luật Giao thông đã trở thành vấn nạn và thách thức nghiêm trọng đến sự phát triển của xã hội. Vì thế, giảm vi phạm luật, giảm ùn tắc, giảm tai nạn giao thông là đòi hỏi bức thiết hiện nay. Nghị định 34 là một trong những giải pháp đáp ứng đòi hỏi đó. Mức phạt cao được thực hiện nghiêm sẽ tác động mạnh, làm thay đổi thói quen, nhận thức của người tham gia giao thông. Chỉ có thay đổi thói quen, thay đổi nhận thức mới dần dần hình thành văn hóa giao thông, điều mà bấy lâu vẫn chỉ là khẩu hiệu.

Dẫu vậy, vẫn phải nhấn mạnh một điều: Trong một cuộc khảo sát được tiến hành tại TP Hồ Chí Minh, trên 71% người được hỏi cho rằng họ vi phạm Luật Giao thông vì không thấy công an canh gác, 55% nói họ làm theo người khác, 54% vì vội công việc, 28% vì không bị phạt, 23% không biết Luật Giao thông, 27,8% cho rằng vì luật không nghiêm. Nói ra điều này để thấy rằng, chế tài mạnh mới chỉ là điều kiện cần để giảm vi phạm Luật Giao thông. Điều kiện đủ là chế tài đó phải được thực hiện nghiêm túc, đúng đắn, toàn diện.

Lực lượng cảnh sát giao thông giữ vai trò quyết định đối với ý nghĩa và hiệu quả của Nghị định 34. Đây là lúc lực lượng cảnh sát giao thông thể hiện năng lực, trách nhiệm trong vận dụng "vũ khí sắc bén" mới được trao này vào bảo đảm, duy trì, kiểm tra, kiểm soát trật tự an toàn giao thông. Tinh thần trách nhiệm cao và sự kiên quyết, công minh của lực lượng cảnh sát giao thông sẽ là điều kiện đủ để Nghị định 34 CP đi vào cuộc sống, phát huy tác dụng thực sự.