Cháy nổ khí gas, hiểm họa chực chờ

cả phía chủ quan và khách quan. Trước hết, về phía người sử dụng, phần lớn đều không tìm hiểu hoặc không được tuyên truyền về các biện pháp an toàn, phòng chống cháy nổ khi dùng gas. Đây là một thực tế đáng lo ngại bởi thông thường người sử dụng không quan tâm đến vấn đề này mà chỉ cần mua bếp, bình ga về rồi lắp vào… sử dụng, từ đó tiềm ẩn nguy cơ rất lớn. Các chuyên gia cảnh báo, thời hạn sử dụng của linh kiện của bếp gas, như bộ dây dẫn, công tắc và van bình gas chỉ bảo đảm trong khoảng 3 năm, quá thời gian này nên kiểm tra và thay mới. Chính vì sử dụng lâu năm, phát sinh gỉ sét hay thay đổi bất ngờ nào đó sẽ gây rò rỉ và có thể bùng phát cháy nổ khi gặp điều kiện thuận lợi như gặp các nguồn phát lửa, tia lửa điện ở khoảng cách gần.

Bên cạnh đó, những hành vi vi phạm trong vận chuyển, kinh doanh gas của các DN, cơ sở kinh doanh gas còn đáng ngại và để lại hậu quả nghiêm trọng. Theo Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) Hà Nội, qua kiểm tra một số điểm kinh doanh gas ở nội thành cho thấy, phần lớn cửa hàng đều nằm lẫn trong khu dân cư, khoảng cách trung bình giữa các cửa hàng này cũng khá gần, nên gia tăng khả năng gây tai nạn. Phần lớn cửa hàng đều không có sẵn phương tiện phòng cháy, chữa cháy (PCCC) tại chỗ hoặc nếu có thì thường bị lãng quên, lâu ngày không sử dụng, không kiểm tra, bảo quản theo tiêu chuẩn kỹ thuật. Diện tích trưng bày, tồn trữ gas tại các cửa hàng gas cũng chật hẹp, khó xử lý khi có sự cố...

Đại diện Sở Cảnh sát PCCC Hà Nội cho biết, theo quy định các cửa hàng gas đều phải đăng ký giấy phép kinh doanh và tuân thủ những quy định nghiêm ngặt về an toàn cháy nổ, PCCC nhưng do nhu cầu sử dụng tăng cao nên nhiều cơ sở kinh doanh gas trái phép mọc lên, rất khó quản lý… Mặt khác, cơ quan chức năng cũng quy định, cửa hàng gas phải có lối thoát hiểm phía sau, không được cho người ngủ tại cửa hàng, phải bảo đảm phương tiện PCCC tại chỗ, nhưng hiện rất nhiều trường hợp vi phạm. Tuy rằng, tháng nào cũng có một số trường hợp bị phạt, nhưng con số thực tế còn cao hơn nhiều và đến nay chưa có biện pháp nào khả thi trong việc triệt tiêu khả năng gây cháy nổ trong quá trình lưu thông, sử dụng gas.

Quá trình vận chuyển gas cũng là một vấn đề nan giải, ẩn chứa hệ lụy khó lường. Sở Cảnh sát PCCC vừa kiểm tra, phát hiện một số ô tô chuyên dùng chở gas số lượng lớn (xe bồn, xe ô tô tải) và xe máy vận chuyển gas không có giấy phép, không bảo đảm quy định về PCCC. Thật khó tưởng tượng hậu quả sẽ khủng khiếp đến đâu nếu xe ô tô chở gas lưu thông trên đường giữa giờ cao điểm và tai nạn bất ngờ xảy ra? Vì vậy, phải kiểm soát chặt hoạt động vận chuyển gas để bao đảm an ninh, an toàn xã hội, đồng thời áp dụng chế tài xử phạt thật nặng. Ngoài ra, cần tính đến khả năng chỉ cho phép những xe này vận hành trong một số giờ nhất định, vào ban đêm, không được áp sát khu dân cư cùng một số quy định khác để chủ động phòng tránh tai nạn.

Nguyên nhân được coi là nghiêm trọng nhất là các hành vi gian lận thương mại, lừa dối người tiêu dùng một cách cố ý. Cụ thể, rất nhiều cơ sở lợi dụng uy tín của những hãng gas nổi tiếng để đội lốt nhằm bán gas với giá như giá bán của chính hãng mặc dù chất lượng và khối lượng gas trong bình không đúng. Lực lượng chức năng năm nào cũng phát hiện, xử lý nặng với hàng chục trường hợp sang chiết gas lậu ở TP Hồ Chí Minh với số lượng lớn thông qua việc nạp gas kém chất lượng vào những bình mang thương hiệu "xịn" rồi tiêu thụ. Theo Cục QLTT và Hiệp hội Gas Việt Nam, chỉ có khoảng 70% số vỏ bình gas của các hãng nổi tiếng "ra đi, có quay về" sau khi tung ra thị trường và điều này chứng tỏ là 30% tổng số bình bảo đảm yêu cầu kỹ thuật, an toàn đã bị chiếm dụng trong nhiều công đoạn phân phối, vận chuyển một cách cố ý. Các bình bị chiếm dụng sau đó sẽ được tân trang bằng cách cắt tai xách, xóa thương hiệu, thêm bớt một vài dấu hiệu, thay đổi màu sơn… rồi quay vòng, đi vào cuộc sống là mầm mống hậu họa cho người sử dụng.

Được biết, lực lượng chức năng các tỉnh, thành phố đang tập trung kiểm tra chất lượng gas trên thị trường, coi đó là mục tiêu quan trọng, với nội dung là kiểm tra giấy chứng nhận kinh doanh mặt hàng có điều kiện; trang bị phòng, chống cháy nổ; xuất xứ gas; kiến thức và kỹ năng xử lý tình huống khi có sự cố của chủ và nhân viên cửa hàng...