Chậm tiến độ, một số công trình trọng điểm của HN đối mặt với nguy cơ phải giãn đầu tư

Chiều 7-8, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo đã chủ trì cuộc họp nhằm kiểm điểm, đốc thúc tiến độ triển khai các công trình trọng điểm của TP giai đoạn 2011- 2015.

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư, về nguồn vốn triển khai, đầu năm 2013, TP đã phân bổ kế hoạch vốn cho 38/55 dự án thành phần của các công trình, cụm công trình trọng điểm với tổng kế hoạch vốn xây lắp là 3.208 tỷ đồng (trong đó GPMB 1.019 tỷ đồng). Ngày 08/7/2013, UBND Thành phố cũng đã có quyết định phân bổ kế hoạch vốn trái phiếu xây dựng Thủ đô đợt 1 năm 2013 với tổng kế hoạch vốn là 1.000 tỷ đồng cho 5 dự án. Như vậy, tính đến hết tháng 7/2013, TP đã phân bổ kế hoạch vốn cho 39/55 dự án thành phần của các công trình, cụm công trình trọng điểm với tổng kế hoạch vốn là 4.208 tỷ đồng. Đến hết tháng 7/2013, giá trị giải ngân của các dự án được bố trí kế hoạch vốn năm 2013 đạt 2.396,2 tỷ đồng, đạt 56,9% kế hoạch.

Tuy nhiên, vốn để GPMB và thi công các dự án trong thời gian tới vẫn còn thiếu rất lớn nên Sở Tài chính đề nghị TP tiếp tục phát hành trái phiếu Thủ đô đợt 2 trong tháng 8-9/2013 (hiện Quỹ GPMB TP chỉ còn 150 tỷ đồng, trong khi nhu cầu GPMB dành cho các dự án cần 700 tỷ đồng; chưa kể nguồn vốn dành cho xây lắp).

Đã hoàn thành 5 công trình cầu vượt

Trong số các dự án có 40 dự án được thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách, trong đó có 19 dự án đang triển khai thực hiện (đã hoàn thành 5 dự án cầu vượt gồm: Cầu vượt tại nút giao Nam Hồng trên tuyến đường Mai Dịch - Nội Bài; nút giao đường Nguyễn Chí Thanh và đường Láng; nút giao Lê Văn Lương - đường Láng; nút giao Láng Hạ - Thái Hà; nút giao Chùa Bộc - Thái Hà); 5 dự án khác trong giai đoạn chuẩn bị thực hiện; còn lại 16 dự án chưa xong giai đoạn chuẩn bị đầu tư.

Bên cạnh đó có 9/12 dự án BT đang ở giai đoạn chuẩn bị đầu tư. Mặt khác, ở các dự án xã hội hóa, có 3 dự án nghĩa trang. Đến nay mới có dự án nghĩa trang Thanh Tước đã được cấp GCNĐT, 2 dự án nghĩa trang Yên Kì và Minh Phú chưa phê duyệt hồ sơ nhà đầu tư dự án.

Nhìn chung, trong thời gian qua, UBND TP đã chỉ đạo quyết liệt các chủ đầu tư triển khai các dự án giao thông, đến nay đã hoàn thành 5 dự án cầu vượt góp phần tích cực trong việc giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông của TP. Trong năm 2013, dự kiến còn hoàn thành các công trình: cầu vượt tại nút giao Đại Cồ Việt - Trần Khát Trân, cầu vượt Nguyễn Chí Thanh - Kim Mã, Xây dựng đường Vành đai 1, đoạn Ô Chợ Dừa - Hoàng Cầu.

TP cũng đang triển khai quyết liệt một số dự án: GPMB đường vành đai 1 (đoạn Ô Đông Mác - Nguyễn Khoái); GPMB 2 tuyến vành đai 2 (đoạn Ngã Tư Sở - Ngã Tư Vọng; Vĩnh Tuy - Chợ Mơ - Ngã Tư Vọng); Xây dựng và cải tạo Bệnh viện đa khoa Đức Giang; Đường 5 kéo dài (Cầu Chui - Đông Trù - Phương Trạch - Bắc Thăng Long); Mở rộng Khu liên hợp xử lý chất thải Sóc Sơn (giai đoạn 2); Tiếp nước cải tạo khôi phục sông Tích từ Lương Phú, xã Thuần Mỹ, huyện Ba Vì (Đoạn I - Phần do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm chủ đầu tư).

Còn 37 công trình bị chậm tiến độ

Tuy đã đạt được những kết quả trên nhưng về tiến độ chung so với yêu cầu tại Quyết định số 1948/QĐ-UBND của UBND TP Hà Nội có đến 37 dự án bị chậm tiến độ. Trong đó, có đến 22/40 dự án sử dụng vốn ngân sách TP bị chậm tiến độ; 12/12 dự án BT bị chậm tiến độ; 3/3 dự án xã hội hóa bị chậm tiến độ (tổng cộng có 37 dự án bị chậm tiến độ).

Đáng chú ý, các dự án phải GPMB trong nội đô đều chưa triển khai được do chưa xác định được giá đền bù GPMB. Ngày 18/7/2013, UBND TP đã ban hành Quyết định số 27/2013/QĐ-UBND quy định chi tiết việc xác định giá đất ở, giá bán nhà tái định cư làm căn cứ bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn TP Hà Nội. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có phương án nào thực hiện theo quyết định này.

Nhìn chung, công tác GPMB của một số dự án gặp khó khăn do chính sách thay đổi, một số nơi còn chưa có sự đồng thuận của dân cư địa phương nơi thực hiện dự án (các dự án nghĩa trang, hỏa táng). Thực hiện quy định bồi thường, GPMB theo cơ chế mới, việc xác định giá đền bù sát giá thị trường theo quy định mới của TP gặp nhiều khó khăn vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ một số dự án đang trong giai đoạn thực hiện như: Vành đai 1, vành đai 2, các dự án đường sắt đô thị, thoát nước nguồn vốn ODA, khu xử lí rác Nam Sơn...

Mặt khác, các dự án sử dụng nguồn vốn ODA chậm do phải xin ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, thẩm định của các Bộ ngành Trung ương để điều chỉnh tổng mức đầu tư…

Tuy nhiên, về các nguyên nhân chủ quan, hiện còn một số chủ đầu tư chưa thực sự quyết liệt trong việc triển khai các thủ tục liên quan đến dự án; chưa tích cực, chủ động trong việc đề xuất các phương án giải quyết khó khăn, vướng mắc của dự án. Các dự án xã hội hóa (nghĩa trang Yên Kỳ, hỏa táng Đông Anh), các nhà đầu tư dự kiến chưa quyết liệt hoàn thiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư dự án.

Rà soát, phân kỳ đầu tư, quyết liệt tháo gỡ khó khăn cho từng dự án

Tham luận tại hội nghị về vấn đề gây nhiều vướng mắc nhất là GPMB, ông Trương Quang Thiều – Trưởng Ban chỉ đạo GPMB TP nhìn nhận: Trong 55 công trình trọng điểm, có 17 công trình chưa xong thủ tục, cắm mốc GPMB; có 18 dự án đang triển khai công tác GPMB. Các dự án GPMB gặp khó khăn vì vốn như Vành đai 1, Vành đai 2, đường sắt đô thị, đường 5 kéo dài. Ở nội đô, các dự án bị mắc nhiều vào chính sách và việc bố trí tái định cư. Để tháo gỡ khó khăn, Ban chỉ đạo GPMB TP đề nghị các chủ đầu tư rà soát lại việc GPMB, lộ trình dự án; phối kết hợp với các quận, huyện. Để GPMB, các chủ đầu tư phải hoàn thành các trình tự, thủ tục; tính toán kỹ lại nguồn vốn; phân kỳ đầu tư. Mặt khác, vấn đề tái định cư hiện rất khó khăn làm ảnh hưởng đến tiến độ GPMB. Dự án Vành đai 2, đoạn Vĩnh Tuy – Mơ – Vọng, do chưa rõ vị trí tái định cư nên dân chưa cho vào kiểm đếm. Theo đó, các sở, ngành, quận, huyện phải công bố rõ khu vực tái định cư và cân đối vốn để xây dựng quỹ nhà này.

Ngoài ra, Sở Tài chính cũng cho biết, vào ngày mai 8-8, Sở sẽ ban hành văn bản hướng dẫn đền bù GPMB theo Quyết định 27 của TP, xác định hệ số K để bồi thường.

Tại hội nghị, sau khi nghe ý kiến đề xuất, đóng góp của các chủ đầu tư, các sở, ngành của TP, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo thẳng thắn nhìn nhận một số công trình trọng điểm, nhất là công trình dân sinh bức xúc của Hà Nội đã bị chậm, thậm chí quá chậm. Dự báo, trong thời gian tới sẽ tiếp tục bị chậm do có nhiều khó khăn, thách thức vì nguồn vốn không đáp ứng tiến độ, công tác GPMB rất phức tạp, nguy cơ sẽ phải giãn tiến độ đầu tư một số công trình.

Trước tình hình trên, Chủ tịch cũng phê bình các ngành còn trì trệ, giải quyết thủ tục chậm, làm chưa hết trách nhiệm theo thẩm quyền. Các cơ quan tham gia công tác bồi thường GPMB, giải quyết đơn thư khiếu nại chưa quyết liệt, triệt để.

Trong thời gian tới, Chủ tịch yêu cầu các chủ đầu tư tập trung đẩy nhanh tiến độ, phối kết hợp với các sở, ngành giải quyết kịp thời các vướng mắc. Nếu các sở, ngành lơ là trách nhiệm sẽ bị xử lý hành chính. Các quận, huyện phải tập trung tháo gỡ bồi thường GPMB. Sở Nội vụ phải thường xuyên giám sát việc giải quyết các thủ tục hành chính. Văn phòng UBND TP thường xuyên theo dõi tiến độ các công trình, báo cáo trong giao ban hành tuần. Tiếp đó, các ngành rà soát lại các dự án, sắp xếp những dự án ưu tiên, phân kỳ đầu tư, cơ cấu lại vốn, xác định nguồn vốn khả thi. Rà soát kể cả các dự án BT, xã hội hóa, thay các chủ đầu tư không đủ năng lực, chậm tiến độ. Các Phó Chủ tịch phụ trách các mảng phải linh hoạt, sáng tạo trong điều hành.

Riêng với một số công trình dân sinh bức xúc, Chủ tịch yêu cầu phải ưu tiên vốn tập trung xây dựng Viện Nhi, nghĩa trang Yên Kỳ, vành đai I, vành đai II.